Σήμερα η Επιτροπή ανταποκρίνεται στην Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών (ΕΠΠ) «Σώστε τις μέλισσες και τους αγρότες! Ας οδεύσουμε προς μια γεωργία φιλική προς τις μέλισσες για ένα υγιές περιβάλλον».
Η Επιτροπή χαιρετίζει την πρωτοβουλία και αναγνωρίζει τη σημασία της ΕΠΠ, ιδίως δεδομένου ότι οι αλληλένδετες κρίσεις της κλιματικής αλλαγής, της ρύπανσης και της απώλειας βιοποικιλότητας αποτελούν εντεινόμενες προκλήσεις για τη γεωργία και την επισιτιστική ασφάλεια της Ευρώπης. Στην ΕΕ ένα στα τρία είδη μελισσών, πεταλούδων και συρφίδων σημειώνει μείωση, ενώ το 80 % των ειδών καλλιεργειών και άγριων ανθοφόρων φυτών εξαρτώνται από την επικονίαση των ζώων. Οι μισές γεωργικές εκτάσεις στην ΕΕ διατρέχουν ήδη τον κίνδυνο να εμφανίσουν έλλειμμα επικονίασης. Η απειλή για την ύπαρξη επικονιαστών αποτελεί απειλή για την επισιτιστική ασφάλεια και τη ζωή στον πλανήτη.
Η επιτυχία της πρωτοβουλίας πολιτών αποτελεί σαφή ένδειξη της ευρείας δημόσιας στήριξης για δράση υπέρ των επικονιαστών, της βιοποικιλότητας και της βιώσιμης γεωργίας. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να καταλήξουν σύντομα σε φιλόδοξες συμφωνίες σχετικά με τις νομοθετικές προτάσεις που έχουν ήδη υποβληθεί, οι οποίες θα συμβάλουν στην προστασία και την αποκατάσταση των επικονιαστών στην Ευρώπη και θα μετουσιώσουν τη φιλοδοξία των πολιτών σε νομοθεσία.
Ολοκληρωμένη δράση για τη βιωσιμότητα των συστημάτων τροφίμων

Οι δράσεις της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας της Επιτροπής για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των συστημάτων τροφίμων περιλαμβάνουν ιδίως: τη στρατηγική της ΕΕ «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και τη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα, το νομοθέτημα για την αποκατάσταση της φύσης, τον κανονισμό για την ορθολογική χρήση των φυτοφαρμάκων, την αναθεωρημένη πρωτοβουλία της ΕΕ για τους επικονιαστές, τη «Νέα συμφωνία για τους επικονιαστές», καθώς και τη νέα κοινή γεωργική πολιτική της ΕΕ για την περίοδο 2023-2027. Συνολικά, οι προτάσεις και οι πρωτοβουλίες της Επιτροπής αποτελούν ολοκληρωμένη απάντηση στα αιτήματα που διατυπώνονται στην ΕΠΠ.
Η πρόταση κανονισμού σχετικά με την ορθολογική χρήση των φυτοφαρμάκων χαράζει μια φιλόδοξη πορεία για τη μείωση του κινδύνου και της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων στην ΕΕ, μεταξύ άλλων και στη γεωργία. Η Επιτροπή πρότεινε να μειωθούν ο κίνδυνος και η χρήση χημικών φυτοφαρμάκων στη γεωργία της ΕΕ κατά 50 % έως το 2030. Στο πλαίσιο καθορισμένων παραμέτρων για να εξασφαλιστεί η επίτευξη αυτής της συνολικής μείωσης σε επίπεδο ΕΕ, τα κράτη μέλη θα θέσουν εθνικούς στόχους μείωσης. Τα νέα μέτρα θα διασφαλίσουν περαιτέρω ότι όλοι οι γεωργοί και άλλοι επαγγελματίες χρήστες φυτοφαρμάκων εφαρμόζουν ολοκληρωμένη διαχείριση επιβλαβών οργανισμών, στην οποία εξετάζονται πρώτα εναλλακτικές περιβαλλοντικά φιλικές μέθοδοι πρόληψης και ελέγχου των επιβλαβών οργανισμών, πριν από τη χρήση χημικών φυτοφαρμάκων ως μέτρο έσχατης ανάγκης. Στο παγκόσμιο πλαίσιο για τη βιοποικιλότητα, που συμφωνήθηκε τον Δεκέμβριο του 2022 στο Μόντρεαλ, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της δεσμεύτηκαν επίσης να μειώσουν στο μισό τον συνολικό κίνδυνο που εγκυμονούν τα φυτοφάρμακα έως το 2030.
Η πρόταση νομοθετήματος για την αποκατάσταση της φύσης θα συμβάλει επίσης στην αναστροφή της μείωσης των πληθυσμών επικονιαστών έως το 2030 και στην επαναφορά της φύσης στη γεωργική γη, μεταξύ άλλων μέσω ειδικών στόχων για την αποκατάσταση των γεωργικών οικοσυστημάτων. Η πρόταση νομοθετήματος για την αποκατάσταση της φύσης συνδυάζει έναν γενικό στόχο αποκατάστασης για τη μακροπρόθεσμη αποκατάσταση της φύσης στις χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές της ΕΕ με δεσμευτικούς στόχους αποκατάστασης για συγκεκριμένους οικοτόπους και είδη. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να καλύπτουν τουλάχιστον το 20 % των χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών της ΕΕ έως το 2030 και, τελικά, όλα τα οικοσυστήματα που χρήζουν αποκατάστασης έως το 2050.
Από κοινού, οι προτάσεις αυτές έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν τα δεδομένα για τη διατήρηση των επικονιαστών σε επίπεδο ΕΕ.

Επόμενα βήματα

Αντί να προτείνονται νέες νομοθετικές πράξεις, προτεραιότητα είναι να διασφαλιστεί ότι οι προτάσεις που βρίσκονται επί του παρόντος υπό διαπραγμάτευση από τους συννομοθέτες —καθεμία από τις οποίες έχει μεγάλη σημασία στο πλαίσιο της παρούσας ΕΠΠ— εγκρίνονται και στη συνέχεια εφαρμόζονται εγκαίρως, σε συνδυασμό με την αποτελεσματική εφαρμογή της ΚΓΠ. Πάνω από ένα εκατομμύριο δηλώσεις υπέρ αυτής της πρωτοβουλίας πολιτών αποτελούν σαφές μήνυμα και ενθάρρυνση για τη διατήρηση του υψηλού επιπέδου φιλοδοξίας των προτάσεων της Επιτροπής.

Ιστορικό

Η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών «Σώστε τις μέλισσες και τους αγρότες!» αντικατοπτρίζει τις ανησυχίες του κοινού σχετικά με την περιβαλλοντική και κοινωνικοοικονομική βιωσιμότητα της ευρωπαϊκής γεωργίας και καλεί την Επιτροπή να προβεί στις εξής δράσεις:

• σταδιακή κατάργηση των συνθετικών φυτοφαρμάκων έως το 2035
• αποκατάσταση της βιοποικιλότητας στη γεωργία και
• στήριξη των αγροτών κατά τη μετάβαση στη βιώσιμη γεωργία.

Η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών (ΕΠΠ) δρομολογήθηκε τον Απρίλιο του 2012 ως μέσο για τον καθορισμό της ημερήσιας διάταξης από τους πολίτες σε ευρύ φάσμα τομέων πολιτικής. Δίνει τη δυνατότητα σε 1 εκατομμύριο πολίτες από τουλάχιστον επτά κράτη μέλη της ΕΕ να ζητήσουν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει νομική δράση σε τομείς της αρμοδιότητάς της. Η ΕΠΠ είναι ένα από τα βασικά καινοτόμα εργαλεία για την προώθηση της συμμετοχικής δημοκρατίας σε επίπεδο ΕΕ.

Μέχρι σήμερα, η Επιτροπή έχει λάβει 125 αιτήσεις για τη δρομολόγηση ΕΠΠ. Εννέα μέχρι στιγμής υποβλήθηκαν στην Επιτροπή αφότου είχε επιτευχθεί το όριο του ενός εκατομμυρίου υπογραφών.
Η πρωτοβουλία «Σώστε τις μέλισσες και τους αγρότες! Ας οδεύσουμε προς μια γεωργία φιλική προς τις μέλισσες για ένα υγιές περιβάλλον» είναι η έβδομη ΕΠΠ στην οποία ανταποκρίνεται η Επιτροπή. Η παρούσα ΕΠΠ ευθυγραμμίζεται με τις εκκλήσεις που διατυπώθηκαν στη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης, μέσω της οποίας οι πολίτες επέμειναν στην ανάγκη για ασφαλή, βιώσιμη, δίκαιη, κλιματικά υπεύθυνη και οικονομικά προσιτή παραγωγή τροφίμων, η οποία θα διαφυλάσσει τη βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα, διασφαλίζοντας παράλληλα την επισιτιστική ασφάλεια.
Για περισσότερες πληροφορίες

Επικοινωνία

Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών «Σώστε τις μέλισσες και τους αγρότες»

Από το αγρόκτημα στο πιάτο 

Στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα

Πρότασηκανονισμού για την ορθολογική χρήση των φυτοφαρμάκων

Πρόταση νομοθετήματος για την αποκατάσταση της φύσης

Πρωτοβουλία της ΕΕ για τους επικονιαστές

Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής σχετικά με τους παράγοντες της επισιτιστικής ασφάλειας

Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών — γενικές πληροφορίες σχετικά με το εργαλείο

Δηλώσεις

Η επιστήμη είναι αδιαμφισβήτητη: η κλιματική κρίση και η κρίση βιοποικιλότητας αποτελούν άμεσες απειλές για την επισιτιστική μας ασφάλεια. Οι αγρότες είναι οι πρώτοι που βιώνουν τον αντίκτυπο της μαζικής ξηρασίας ή της έλλειψης επικονιαστών. Η μείωση της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων είναι απαραίτητη για να διευκολυνθεί η αποκατάσταση της φύσης και να μπορέσουν οι μέλισσες, οι πεταλούδες και άλλοι επικονιαστές να συνεχίσουν το πολύτιμο έργο τους στους αγρούς και τους οπωρώνες της Ευρώπης. Υπάρχουν καλύτερες εναλλακτικές λύσεις και η Επιτροπή θα στηρίξει τους αγρότες στην υιοθέτηση πιο βιώσιμων πρακτικών. Θα εργαστούμε επίσης ώστε να διατεθούν περισσότερες εναλλακτικές λύσεις αντί των χημικών φυτοφαρμάκων το συντομότερο δυνατόν.

κ. Φρανς Τίμερμανς, εκτελεστικός αντιπρόεδρος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία – 05/04/2023

Η πρωτοβουλία «Σώστε τις μέλισσες και τους αγρότες» ήρθε στην κατάλληλη στιγμή για να τροφοδοτήσει τη συζήτηση σχετικά με δύο προτάσεις της Επιτροπής. Αυτό δείχνει ότι οι Ευρωπαϊκές Πρωτοβουλίες Πολιτών μπορούν να επηρεάσουν το θεματολόγιο της ΕΕ. Χαιρετίζω τη συμβολή της πρωτοβουλίας αυτής στη διαδικασία χάραξης πολιτικής της ΕΕ.

κ. Βιέρα Γιούροβα, αντιπρόεδρος για θέματα αξιών και διαφάνειας – 05/04/2023

Μια Ευρώπη χωρίς επικονιαστές είναι μια Ευρώπη χωρίς τρόφιμα. Η επαναφορά των επικονιαστών είναι απαραίτητη για την ευημερία και το μέλλον μας. Θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια και, ειδικότερα, θα συνεργαστούμε στενά με τους αγρότες μας για την επίτευξη αυτού του στόχου. Πάνω από ένα εκατομμύριο άτομα στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας πολιτών κατέστησαν σαφές ότι βρισκόμαστε στον σωστό δρόμο και ότι πρέπει να διατηρήσουμε το υψηλό επίπεδο φιλοδοξίας. Θα συνεχίσουμε να υλοποιούμε τις φιλοδοξίες μας προς όφελος όλων των Ευρωπαίων, ώστε να διασφαλίσουμε την υγεία της φύσης και τη διατήρηση των επικονιαστών που μας προμηθεύουν με θρεπτικά τρόφιμα.

Ο κ. Βιργκίνιους Σινκέβιτσιους, επίτροπος Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Αλιείας, δήλωσε: – 05/04/2023

Η προστασία των μελισσών μας και άλλων επικονιαστών θα έχει σημαντικές συνέπειες για τον κόσμο που θα κληροδοτήσουμε στα παιδιά μας και για τη ζωή στον πλανήτη μας. Η κλιματική αλλαγή και η απώλεια βιοποικιλότητας αποτελούν ορισμένες από τις μεγαλύτερες απειλές που θα αντιμετωπίσουμε τις επόμενες δεκαετίες, μεταξύ άλλων και για την επισιτιστική ασφάλεια. Αυτή η πρωτοβουλία πολιτών αποδεικνύει ότι βρισκόμαστε στον σωστό δρόμο, θέτοντας ψηλά τον πήχη για την υγεία του πλανήτη μας και των πολιτών μας.

κ. Στέλλα Κυριακίδου, επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων – 05/04/2023

Η πρωτοβουλία αυτή υπογραμμίζει ότι, σήμερα περισσότερο από ποτέ, πρέπει να στηρίξουμε τους αγρότες μας για την εξασφάλιση τροφίμων και την προστασία της φύσης. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Κοινή Γεωργική Πολιτική βοηθά τους αγρότες να ενισχύσουν την προστασία των επικονιαστών, για παράδειγμα στηρίζοντας τη διατήρηση των οικοτόπων, τη βιολογική γεωργία, την αγροοικολογία και τα βιώσιμα μελισσοκομικά προγράμματα. Όσο περισσότερο συνεργαζόμαστε με τους γεωργούς για την προστασία των επικονιαστών μας, τόσο μεγαλύτερη πρόοδο θα σημειώσουμε στην πορεία προς τη βιώσιμη επισιτιστική ασφάλεια.

κ. Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι, επίτροπος Γεωργίας – 05/04/2023

Press Release in English

Πηγή: Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα