Η Επιτροπή χαιρετίζει την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των κρατών μελών της ΕΕ σχετικά με τον κανονισμό για τις ξένες επιδοτήσεις. Ο κανονισμός για τις ξένες επιδοτήσεις αποτελεί σημαντική προσθήκη στην εργαλειοθήκη της ΕΕ για την αντιμετώπιση των στρεβλώσεων που προκαλούνται από ξένες επιδοτήσεις, καθώς και για τη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για όλες τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ενιαία αγορά της ΕΕ.

Ο κανονισμός για τις ξένες επιδοτήσεις καλύπτει τις συγκεντρώσεις, τις δημόσιες συμβάσεις και όλες τις άλλες καταστάσεις της αγοράς και θα γεφυρώσει ένα κανονιστικό κενό στην ενιαία αγορά. Εξαιτίας της έλλειψης κανόνων μέχρι σήμερα, οι επιδοτήσεις που χορηγούνται από κυβερνήσεις τρίτων χωρών παραμένουν εν πολλοίς ανεξέλεγκτες, ενώ οι επιδοτήσεις που χορηγούνται από κράτη μέλη υπόκεινται σε αυστηρό έλεγχο. Ο κανονισμός για τις ξένες επιδοτήσεις συμπληρώνει τις διεθνείς προσπάθειες που καταβάλλει η ΕΕ για να εκσυγχρονίσει τους κανόνες για τις επιδοτήσεις στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.

Βάσει του κανονισμού για τις ξένες επιδοτήσεις, η Επιτροπή θα έχει την εξουσία να διερευνά τις χρηματοδοτικές συνεισφορές που χορηγούνται από δημόσιες αρχές τρίτης χώρας προς όφελος εταιρειών που ασκούν οικονομική δραστηριότητα στην ΕΕ, ώστε να επανορθώνει τις στρεβλωτικές επιπτώσεις τους. Για τον σκοπό αυτόν, η Επιτροπή θα έχει στη διάθεσή της τρία νέα εργαλεία: δύο εργαλεία βάσει κοινοποιήσεων και ένα εργαλείο γενικής έρευνας αγοράς.

Ειδικότερα, ο κανονισμός προβλέπει την υποχρέωση κοινοποίησης των εταιρειών στις εξής περιπτώσεις:

• συγκεντρώσεις όπου η εξαγοραζόμενη εταιρεία, μια από τις συγχωνευόμενες επιχειρήσεις ή η κοινή επιχείρηση παράγει κύκλο εργασιών στην ΕΕ ύψους τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ και η συναλλαγή περιλαμβάνει ξένη χρηματοδοτική συνεισφορά που ισούται με τουλάχιστον 50 εκατ. ευρώ·
• προσφορές σε δημόσιους διαγωνισμούς στις οποίες η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ισούται με τουλάχιστον 250 εκατ. ευρώ και στις οποίες περιλαμβάνεται ξένη χρηματοδοτική συνεισφορά που ισούται με τουλάχιστον 4 εκατ. ευρώ ανά τρίτη χώρα.

Η εν λόγω συγκέντρωση δεν μπορεί να ολοκληρωθεί, ούτε η σύμβαση μπορεί να ανατεθεί στον υπό έρευνα προσφέροντα όσο εκκρεμεί η εξέταση από την Επιτροπή. Η Επιτροπή μπορεί να επιβάλει πρόστιμα σε εταιρείες που παραβαίνουν την υποχρέωση αυτή, τα οποία μπορεί να φθάσουν έως και το 10 % του συνολικού κύκλου εργασιών τους. Τέλος, η Επιτροπή μπορεί να απαγορεύσει την επιδοτούμενη συγκέντρωση ή την ανάθεση της δημόσιας σύμβασης στον επιδοτούμενο προσφέροντα.

Ταυτόχρονα, ο κανονισμός για τις ξένες επιδοτήσεις εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να διερευνά, με δική της πρωτοβουλία, όλες τις άλλες καταστάσεις της αγοράς και να ζητεί ad-hoc κοινοποιήσεις για μικρότερες συγκεντρώσεις και διαδικασίες σύναψης δημόσιων συμβάσεων, εάν υποψιάζεται την ύπαρξη στρεβλωτικής ξένης επιδότησης.

Ο κανονισμός για τις ξένες επιδοτήσεις παρέχει στην Επιτροπή εκτεταμένες εξουσίες ώστε να συλλέγει πληροφορίες αναγκαίες για την έρευνά της, για παράδειγμα, με τους εξής τρόπους: i) την αποστολή αιτήσεων παροχής πληροφοριών σε εταιρείες, ii) τη διεξαγωγή διερευνητικών αποστολών και επιθεωρήσεων και iii) τη διενέργεια ερευνών αγοράς σε συγκεκριμένους τομείς ή τύπους επιδοτήσεων. Η Επιτροπή μπορεί επίσης να βασίζεται σε πληροφορίες της αγοράς που υποβάλλουν τα κράτη μέλη, οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ένωση.

Εάν η Επιτροπή διαπιστώσει ότι υπάρχει ξένη επιδότηση και ότι αυτή στρεβλώνει την ενιαία αγορά, μπορεί, κατά περίπτωση, να εφαρμόζει κριτήριο εξισορρόπησης ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι θετικές επιπτώσεις της επιδότησης. Εάν οι αρνητικές επιπτώσεις που προκύπτουν από τις στρεβλώσεις στην ενιαία αγορά υπερτερούν των θετικών επιπτώσεων, η Επιτροπή μπορεί να επιβάλει στις εταιρείες διαρθρωτικά ή μη διαρθρωτικά επανορθωτικά μέτρα για την αποκατάσταση της στρέβλωσης ή να τα αποδεχθεί ως δεσμεύσεις (π.χ. εκποίηση ορισμένων περιουσιακών στοιχείων ή απαγόρευση συγκεκριμένης συμπεριφοράς στην αγορά).

Μέλη της Επιτροπής προέβησαν στις ακόλουθες δηλώσεις:

Η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος, κ. Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε: «Η ταχύτητα με την οποία επιτεύχθηκε αυτή η συμφωνία είναι η απόδειξη της δέσμευσής μας να προστατεύσουμε τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού στην Ευρώπη. Ο νέος κανονισμός θα εξασφαλίσει δίκαιους όρους για όλους τους παράγοντες της αγοράς. Η ενιαία αγορά παραμένει ανοικτή σε μη στρεβλωμένες εμπορικές συναλλαγές και επενδύσεις. Επικροτούμε την άσκηση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στην ΕΕ, αντιμετωπίζουμε ισότιμα όλες τις εταιρείες και διασφαλίζουμε δίκαιους όρους για όλους τους παράγοντες της αγοράς.»

Ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, αρμόδιος για μια οικονομία στην υπηρεσία των ανθρώπων και για το εμπόριο, δήλωσε: «Η ενιαία αγορά είναι ανοικτή σε όσους παίζουν δίκαια, είτε προέρχονται από την ΕΕ είτε όχι. Αυτό το νέο εργαλείο θα διασφαλίσει ότι δεν θα έχουν θέση στην ΕΕ ξένες επιδοτήσεις που στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό στην ενιαία αγορά. Συμπληρώνει τις προσπάθειές μας για προώθηση του ανταγωνισμού στο διεθνές εμπόριο προς υποστήριξη της ικανότητάς μας για ανάπτυξη και καινοτομία.»

Ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, κ. Τιερί Μπρετόν, δήλωσε τα εξής: «Επιτύχαμε ένα ορόσημο για να εξασφαλίσουμε πραγματικά ίσους όρους ανταγωνισμού. Η αγορά δημόσιων συμβάσεων της ΕΕ αντιστοιχεί περίπου στο 14 % του ΑΕΠ μας. Είναι απαράδεκτο να στρεβλώνεται από ξένες επιδοτήσεις σε βάρος ανταγωνιστικών επιχειρήσεων που τηρούν τους κανόνες. Αυτό το καινοτόμο εργαλείο θα καλύψει ένα νομικό κενό και θα μας δώσει νέα μέσα για να προάγουμε την ίση μεταχείριση και τον θεμιτό ανταγωνισμό στην ενιαία αγορά.»

Επόμενα βήματα

Ο κανονισμός θα αρχίσει να ισχύει μόλις εγκριθεί επίσημα από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο και δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα. Ο κανονισμός θα ισχύει άμεσα σε ολόκληρη την ΕΕ 6 μήνες μετά την έναρξη ισχύος του.

Οι υποχρεώσεις κοινοποίησης θα αρχίσουν να εφαρμόζονται 9 μήνες μετά την έναρξη ισχύος.

Ιστορικό

Στα συμπεράσματά του της 21ης και 22ας Μαρτίου 2019, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε από την Επιτροπή να προσδιορίσει νέα εργαλεία για την αντιμετώπιση των στρεβλωτικών επιπτώσεων των ξένων επιδοτήσεων στην ενιαία αγορά.

Στην έκθεσή του σχετικά με την πολιτική ανταγωνισμού, του Φεβρουαρίου 2020, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο να προστεθεί στη νομοθεσία της ΕΕ περί ανταγωνισμού ένας πυλώνας που θα δίνει στην Επιτροπή τα κατάλληλα ερευνητικά εργαλεία οποτεδήποτε υπάρχει η υποψία ότι μια εταιρεία επιδόθηκε σε στρεβλωτικές ενέργειες χάρη σε κυβερνητικές επιδοτήσεις.

Για να διερευνήσει το ζήτημα, να δρομολογήσει δημόσια διαβούλευση και να προτείνει πιθανές λύσεις, στις 17 Ιουνίου 2020 η Επιτροπή εξέδωσε Λευκή βίβλο σχετικά με την εξασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού όσον αφορά τις ξένες επιδοτήσεις.

Επιπλέον, στις 5 Μαΐου 2021 η Επιτροπή εξέδωσε πρόταση κανονισμού για τις ξένες επιδοτήσεις που στρεβλώνουν την ενιαία αγορά.

Press Release in English

Πηγή: Αντιπροσωπία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα