Εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ για το 2020:
Προστασία των συμφωνηθέντων κανόνων και των κοινών μας αξιών κατά τη διάρκεια της πανδημίας

Αθήνα, 23/07/2021

Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την ετήσια έκθεση για την παρακολούθηση της εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ, στην οποία παρουσιάζονται οι ενέργειες της Επιτροπής για την παρακολούθηση της εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ το 2020 και την επιβολή του, καθώς και οι επιδόσεις των κρατών μελών σε διάφορους τομείς πολιτικής. Η έκθεση λαμβάνει υπόψη την πανδημία COVID-19 και εξηγεί τις ενέργειες στις οποίες προέβη η Επιτροπή για να διασφαλίσει τα δικαιώματα, τις ελευθερίες και τα μέσα βιοπορισμού των πολιτών και των επιχειρήσεων σε ολόκληρη την Ένωση.

Το 2020 η Επιτροπή κίνησε συνολικά 903 νέες διαδικασίες επί παραβάσει. Πρόκειται για αύξηση 13 % σε σύγκριση με το 2019, κατά το οποίο ο αριθμός των νέων υποθέσεων ανήλθε σε 797. Ο μικρότερος αριθμός νέων διαδικασιών που κινήθηκαν το 2020 για πλημμελή μεταφορά στο εθνικό δίκαιο του δικαίου της ΕΕ ή για την εσφαλμένη εφαρμογή του αφορούσε τη Δανία, τις Κάτω Χώρες, την Ιρλανδία και τη Φινλανδία, ενώ ο μεγαλύτερος αριθμός τέτοιων διαδικασιών αφορούσε τη Βουλγαρία, την Ελλάδα, την Ιταλία και τη Μάλτα.

Επιβολή του δικαίου της ΕΕ κατά τη διάρκεια της πανδημίας

Η αποτελεσματική επιβολή του δικαίου της ΕΕ έχει σημασία για τους Ευρωπαίους και τις Ευρωπαίες, καθώς βοηθά να διασφαλιστεί ότι μπορούν να απολαμβάνουν τα δικαιώματα και τα οφέλη που τους παρέχει το δίκαιο της ΕΕ. Αυτό είναι ακόμα πιο εμφανές στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19, η οποία είχε σαφή αντίκτυπο στην εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ. Για παράδειγμα, πολλά κράτη μέλη εισήγαγαν μονομερώς περιορισμούς στις εξαγωγές φαρμάκων, εξοπλισμού ατομικής προστασίας και άλλων σχετικών με την COVID-19 προϊόντων. Όπου κρίθηκε αναγκαίο, η Επιτροπή αντιμετώπισε αυτούς τους περιορισμούς με επείγουσες διαδικασίες επί παραβάσει. Η Επιτροπή κίνησε επίσης διαδικασίες επί παραβάσει κατά 11 κρατών μελών για μη προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών που είχαν αγοράσει οργανωμένα ταξίδια και δεν έλαβαν κατάλληλη αποζημίωση μετά την ακύρωση των ταξιδιών τους λόγω της COVID-19.

Ενώ η Επιτροπή αναζήτησε τρόπους για την ελάφρυνση της επιβάρυνσης των κρατών μελών όσον αφορά την αντιμετώπιση των διαδικασιών επί παραβάσει (για παράδειγμα, με την εφαρμογή μεγαλύτερων προθεσμιών για τις απαντήσεις), η ορθή εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ είναι υψίστης σημασίας, ακόμη και σε περιόδους κρίσης.

Προτεραιότητα σε τομείς πολιτικής που είναι σημαντικοί για την καθημερινή ζωή των Ευρωπαίων

Το 2020 η Επιτροπή συνέχισε να επιβάλλει σταθερά τους κανόνες της ΕΕ σε όλους τους τομείς πολιτικής, δίνοντας παράλληλα προτεραιότητα στους τομείς που έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στην καθημερινότητα των πολιτών και των επιχειρήσεων, όπως το περιβάλλον, η κινητικότητα και οι μεταφορές και η ενέργεια. Οι εν λόγω τομείς πολιτικής αντιστοιχούσαν, από κοινού, στις μισές νέες υποθέσεις. Για παράδειγμα, η Επιτροπή έλαβε μέτρα κατά κρατών μελών που δεν συμμορφώθηκαν με τη νομοθεσία της ΕΕ όσον αφορά τον καθαρό αέρα και το πόσιμο νερό, τα δικαιώματα των ταξιδιωτών να λαμβάνουν αποζημίωση για ταξίδια που ακυρώνονται ή την ασφάλεια των μεταφορών.

Η επιβολή του δικαίου της ΕΕ βασίζεται στη συνεργασία. Για τον λόγο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στηρίζει ενεργά, μέσω καθοδήγησης και διαλόγου, τα κράτη μέλη κατά την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ. Το 2020 η Επιτροπή εξέδωσε σειρά ειδικών εγγράφων καθοδήγησης για διάφορους τομείς πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της βοήθειας έκτακτης ανάγκης της ΕΕ για τη διασυνοριακή συνεργασία στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, τα δικαιώματα των επιβατών, την ασφάλεια των πτήσεων και τη συντονισμένη οικονομική αντιμετώπιση της επιδημικής έξαρσης.

Μείωση της καθυστέρησης στη μεταφορά οδηγιών της ΕΕ στο εθνικό δίκαιο

Για να μπορέσουν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις να αξιοποιήσουν όλα τα πλεονεκτήματα του δικαίου της ΕΕ, είναι σημαντικό να μεταφέρουν γρήγορα τα κράτη μέλη στην εθνική τους έννομη τάξη τις ευρωπαϊκές οδηγίες εντός των προθεσμιών που έχουν ταχθεί.

Περισσότερες από τις μισές διαδικασίες επί παραβάσει το 2020 αφορούσαν την καθυστερημένη μεταφορά οδηγιών στο εθνικό δίκαιο. Ο αριθμός αυξήθηκε σημαντικά, από 406 υποθέσεις το 2019 σε 599 το 2020. Συγκριτικά, τα τελευταία πέντε έτη ο μεγαλύτερος αριθμός νέων υποθέσεων οι οποίες αφορούσαν καθυστερημένη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο καταγράφηκε το 2016 (847 υποθέσεις). Για να διευκολύνει την έγκαιρη και ορθή μεταφορά, η Επιτροπή εξακολούθησε να επικουρεί τα κράτη μέλη, συντάσσοντας έγγραφα καθοδήγησης, δημιουργώντας ειδικούς ιστοτόπους και φροντίζοντας για την ανταλλαγή καλών πρακτικών στο πλαίσιο συνεδριάσεων ομάδων εμπειρογνωμόνων ή σε εργαστήρια.

Όσον αφορά την καθυστερημένη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο, ο μεγαλύτερος αριθμός νέων υποθέσεων δρομολογήθηκε κατά του Βελγίου, της Κύπρου, της Πορτογαλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου*, ενώ ο μικρότερος αριθμός κατά της Δανίας, της Ιρλανδίας, των Κάτω Χωρών, της Λιθουανίας, της Μάλτας και της Σουηδίας.

Ιστορικό

Από το 1984 η Επιτροπή υποβάλλει, κατόπιν αιτήματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ετήσια έκθεση σχετικά με την παρακολούθηση της εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκδίδει στη συνέχεια ψήφισμα σχετικά με την έκθεση της Επιτροπής.

Η Επιτροπή επικεντρώνεται κατά προτεραιότητα σε προβλήματα όπου τα μέτρα επιβολής της νομοθεσίας τα οποία λαμβάνει μπορούν να έχουν ουσιαστικά αποτελέσματα και να είναι επωφελή για ιδιώτες και επιχειρήσεις. Στο πλαίσιο της κατανομής των αρμοδιοτήτων μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει τη γενική αρμοδιότητα να κινεί τη νομοθετική διαδικασία. Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφασίζουν με βάση τις προτάσεις της Επιτροπής. Τα κράτη μέλη είναι υπεύθυνα για την έγκαιρη και σωστή εφαρμογή, μεταφορά και επιβολή του δικαίου της ΕΕ στην εθνική έννομη τάξη. Η Επιτροπή κλείνει αυτόν τον κύκλο: μόλις εγκριθούν οι προτάσεις της και καταστούν δίκαιο της ΕΕ, παρακολουθεί κατά πόσον τα κράτη μέλη εφαρμόζουν αυτό το δίκαιο ορθά και, αν δεν συμβαίνει αυτό, λαμβάνει μέτρα.

Για περισσότερες πληροφορίες

Ετήσια έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ σε εθνικό επίπεδο

Ιστότοπος σχετικά με την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ σε εθνικό επίπεδο

Ενημερωτικό δελτίο για την ΕΕ των 28

* Την 1η Φεβρουαρίου 2020 τέθηκε σε ισχύ η συμφωνία αποχώρησης που καθορίζει τις ρυθμίσεις για την εύτακτη αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ένωση, και το Ηνωμένο Βασίλειο κατέστη επισήμως τρίτη χώρα. Η συμφωνία αποχώρησης προέβλεπε μεταβατική περίοδο η οποία άρχισε την 1η Φεβρουαρίου 2020 και έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2020. Κατά τη διάρκεια της εν λόγω μεταβατικής περιόδου, και εκτός εάν προβλεπόταν διαφορετικά, το δίκαιο της Ένωσης εξακολούθησε να εφαρμόζεται στο Ηνωμένο Βασίλειο και εντός αυτού, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών επί παραβάσει. Ως εκ τούτου, κάθε αναφορά στα κράτη μέλη στην εν λόγω έκθεση θα πρέπει να θεωρείται ότι περιλαμβάνει το Ηνωμένο Βασίλειο.

Πηγή: Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα