Σήμερα η Επιτροπή παρουσιάζει ένα νέο θεματολόγιο για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας προκειμένου η ΕΕ να εντείνει τις προσπάθειές της για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του βίαιου εξτρεμισμού και να ενισχύσει την ανθεκτικότητα της ΕΕ απέναντι στις τρομοκρατικές απειλές. Με βάση το έργο που επιτελέστηκε τα τελευταία χρόνια, στόχος του θεματολογίου είναι να στηρίξει τα κράτη μέλη ώστε να επιτυγχάνουν καλύτερη πρόβλεψη, πρόληψη, προστασία και αντιμετώπιση των τρομοκρατικών απειλών. Η Ευρωπόλ, ο οργανισμός της ΕΕ για τη συνεργασία στον τομέα της επιβολής του νόμου, θα παράσχει καλύτερη επιχειρησιακή υποστήριξη στις έρευνες που διενεργούν τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της αναθεωρημένης εντολής που προτείνεται σήμερα.

Ο κ. Μαργαρίτης Σχοινάς, Αντιπρόεδρος αρμόδιος για την προώθηση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής μας, δήλωσε τα εξής: «Τα θεμέλια της Ένωσής μας στηρίζονται στη συμπεριληπτικότητα και στον σεβασμό των δικαιωμάτων, και αυτό αποτελεί την ισχυρότερη προστασία μας από την απειλή της τρομοκρατίας. Με την οικοδόμηση κοινωνιών χωρίς αποκλεισμούς, στις οποίες όλοι μπορούν να βρουν τη θέση τους, μειώνουμε την ελκυστικότητα των εξτρεμιστικών αφηγημάτων. Παράλληλα, ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής δεν είναι προαιρετικός και πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να αποτρέψουμε όσους επιδιώκουν να τον ακυρώσουν. Με το σημερινό θεματολόγιο για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, εστιάζουμε την προσοχή μας στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας των κοινωνιών μας, με μέτρα για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης και την προστασία των δημόσιων χώρων μας από επιθέσεις μέσω στοχευμένων δράσεων.»

Η κ. Ίλβα Γιούανσον, Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, δήλωσε τα εξής: «Με το σημερινό θεματολόγιο για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, ενισχύουμε την ικανότητα των εμπειρογνωμόνων να προβλέπουν τις νέες απειλές, βοηθάμε τις τοπικές κοινότητες να προλαμβάνουν τη ριζοσπαστικοποίηση, παρέχουμε στις πόλεις τα μέσα για την προστασία των ανοικτών δημόσιων χώρων μέσω του ορθού σχεδιασμού, και διασφαλίζουμε ότι μπορούμε να αντιδρούμε γρήγορα και αποτελεσματικότερα σε επιθέσεις και απόπειρες επιθέσεων. Προτείνουμε επίσης να εφοδιάσουμε την Ευρωπόλ με σύγχρονα μέσα ώστε να στηρίζει τις χώρες της ΕΕ στις έρευνές τους.»

Μέτρα για την πρόβλεψη, την πρόληψη, την προστασία και την αντίδραση

Η πρόσφατη σωρεία επιθέσεων στο ευρωπαϊκό έδαφος μάς υπενθύμισε με οδυνηρό τρόπο ότι η τρομοκρατία παραμένει πραγματικός και υπαρκτός κίνδυνος. Καθώς πρόκειται για απειλή που εξελίσσεται, πρέπει να εξελιχθεί και η συνεργασία μας για την αντιμετώπισή της.

Το θεματολόγιο για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας έχει τους εξής στόχους:

• Εντοπισμός των τρωτών σημείων και ανάπτυξη ικανοτήτων με σκοπό την πρόβλεψη απειλών

Για την καλύτερη πρόβλεψη των απειλών καθώς και των πιθανών τρωτών σημείων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι το Κέντρο Ανάλυσης Πληροφοριών (EU INTCEN) μπορεί να βασίζεται σε υψηλής ποιότητας στοιχεία με σκοπό την καλύτερη επίγνωση της κατάστασης. Η Επιτροπή, στο πλαίσιο της επικείμενης πρότασής της για την ανθεκτικότητα των κρίσιμων υποδομών, θα οργανώσει συμβουλευτικές αποστολές για τη στήριξη των κρατών μελών στη διενέργεια εκτιμήσεων κινδύνου, αξιοποιώντας την πείρα μιας δεξαμενής συμβούλων σε θέματα προστασίας της ασφάλειας της ΕΕ. Η έρευνα στον τομέα της ασφάλειας θα συμβάλει στη βελτίωση του έγκαιρου εντοπισμού των νέων απειλών, ενώ η πραγματοποίηση επενδύσεων σε νέες τεχνολογίες θα βοηθήσει ώστε η αντίδραση της Ευρώπης για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας να εξακολουθήσει να βρίσκεται μπροστά από τις εξελίξεις.

• Πρόληψη των επιθέσεων μέσω της αντιμετώπισης της ριζοσπαστικοποίησης

Για να ανασχεθεί η διάδοση εξτρεμιστικών ιδεολογιών στο διαδίκτυο, είναι σημαντικό το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εγκρίνουν επειγόντως τους κανόνες σχετικά με την αφαίρεση τρομοκρατικού περιεχομένου στο διαδίκτυο. Στη συνέχεια, η Επιτροπή θα υποστηρίξει την εφαρμογή αυτών των κανόνων. Το φόρουμ της ΕΕ για το διαδίκτυο θα καταρτίσει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τον έλεγχο του δημόσια διαθέσιμου περιεχομένου εξτρεμιστικού υλικού στο διαδίκτυο.

Η προώθηση της ένταξης και η παροχή ευκαιριών μέσω της εκπαίδευσης, του πολιτισμού, της νεολαίας και του αθλητισμού μπορούν να συμβάλουν στην ενίσχυση της συνοχής των κοινωνιών και στην πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης. Το σχέδιο δράσης για την ενσωμάτωση και την ένταξη θα ενισχύσει την ανθεκτικότητα των κοινοτήτων.

Το θεματολόγιο επικεντρώνεται επίσης στην ενίσχυση της προληπτικής δράσης στις φυλακές, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην αποκατάσταση και επανένταξη ριζοσπαστικών κρατουμένων, μεταξύ άλλων και μετά την αποφυλάκισή τους. Για τη διάδοση των γνώσεων και της εμπειρογνωμοσύνης όσον αφορά την πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης, η Επιτροπή θα προτείνει τη δημιουργία ενός ενωσιακού κόμβου γνώσης, ο οποίος θα φέρνει σε επαφή υπευθύνους χάραξης πολιτικής, επαγγελματίες και ερευνητές.

Η Επιτροπή, αναγνωρίζοντας τις ιδιαίτερες προκλήσεις που δημιουργούν οι αλλοδαποί τρομοκράτες μαχητές και τα μέλη των οικογενειών τους, θα στηρίξει την κατάρτιση και την ανταλλαγή γνώσεων προκειμένου να βοηθήσει τα κράτη μέλη να διαχειριστούν την επιστροφή των εν λόγω προσώπων.

• Προώθηση της ασφάλειας εκ σχεδιασμού και μείωση των τρωτών σημείων με σκοπό την προστασία των πόλεων και των πολιτών

Πολλές από τις πρόσφατες επιθέσεις που πραγματοποιήθηκαν στην ΕΕ είχαν ως στόχο χώρους με μεγάλη πολυκοσμία ή ιδιαίτερα συμβολικό χαρακτήρα. Η ΕΕ θα εντείνει τις προσπάθειές της προκειμένου να διασφαλιστεί η φυσική προστασία των δημόσιων χώρων, συμπεριλαμβανομένων των χώρων λατρείας, μέσω της ασφάλειας εκ σχεδιασμού. Η Επιτροπή θα προτείνει στις πόλεις να συνταχθούν με τη δέσμευση της ΕΕ για την αστική ασφάλεια και ανθεκτικότητα και θα διαθέσει χρηματοδότηση για τη στήριξή τους στην προσπάθειά τους να μειωθούν τα τρωτά σημεία των δημόσιων χώρων. Η Επιτροπή θα προτείνει επίσης μέτρα για να καταστούν πιο ανθεκτικές οι κρίσιμες υποδομές — όπως οι συγκοινωνιακοί κόμβοι, οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής ή τα νοσοκομεία. Για την ενίσχυση της αεροπορικής ασφάλειας, η Επιτροπή θα διερευνήσει τις δυνατότητες θέσπισης ενός ευρωπαϊκού νομικού πλαισίου που θα καθιστά εφικτή την τοποθέτηση υπευθύνων ασφάλειας σε πτήσεις.

Όλοι όσοι εισέρχονται στην ΕΕ, είτε είναι πολίτες της είτε όχι, πρέπει να ελέγχονται με αναζήτηση στις σχετικές βάσεις δεδομένων. Η Επιτροπή θα στηρίξει τα κράτη μέλη προκειμένου να διασφαλιστεί η διενέργεια συστηματικών ελέγχων στα σύνορα. Η Επιτροπή θα προτείνει επίσης ένα σύστημα που θα εξασφαλίζει ότι ένα πρόσωπο στο οποίο έχει απαγορευθεί η απόκτηση πυροβόλου όπλου για λόγους ασφάλειας σε ένα κράτος μέλος δεν μπορεί να υποβάλει ανάλογο αίτημα σε άλλο κράτος μέλος, πρόταση η οποία καλύπτει ένα υφιστάμενο κενό.

• Ενίσχυση της επιχειρησιακής υποστήριξης, της δίωξης και των δικαιωμάτων των θυμάτων με στόχο την αποτελεσματικότερη αντίδραση σε επιθέσεις

Η αστυνομική συνεργασία και η ανταλλαγή πληροφοριών σε ολόκληρη την ΕΕ έχουν καίρια σημασία για την αποτελεσματική αντίδραση σε περίπτωση επιθέσεων και για την προσαγωγή των δραστών ενώπιον της δικαιοσύνης. Το 2012 η Επιτροπή θα προτείνει έναν ενωσιακό κώδικα αστυνομικής συνεργασίας με σκοπό την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου, μεταξύ άλλων στον τομέα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας.

Σημαντικό μέρος των ερευνών κατά του εγκλήματος και της τρομοκρατίας αφορούν κρυπτογραφημένες πληροφορίες. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για την εξεύρεση πιθανών νομικών, επιχειρησιακών και τεχνικών λύσεων με σκοπό την εξασφάλιση νόμιμης πρόσβασης στις πληροφορίες αυτές και για την προώθηση μιας προσέγγισης που θα διασφαλίζει τόσο την αποτελεσματικότητα της κρυπτογράφησης στην προστασία της ιδιωτικής ζωής και της ασφάλειας των επικοινωνιών, όσο και την αποτελεσματική αντιμετώπιση του εγκλήματος και της τρομοκρατίας. Για την καλύτερη υποστήριξη των ερευνών και της δίωξης, η Επιτροπή θα προτείνει τη δημιουργία ενός δικτύου ερευνητών οικονομικού εγκλήματος για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, με τη συμμετοχή της Ευρωπόλ, ώστε να διευκολυνθούν η παρακολούθηση της διαδρομής του χρήματος και ο εντοπισμός των εμπλεκομένων. Η Επιτροπή θα στηρίξει επίσης περαιτέρω τα κράτη μέλη στη χρήση πληροφοριών πεδίου μάχης με σκοπό την ταυτοποίηση, τον εντοπισμό και τη δίωξη των αλλοδαπών τρομοκρατών μαχητών που επιστρέφουν.

Η Επιτροπή θα καταβάλει προσπάθειες προκειμένου να ενισχύσει την προστασία των θυμάτων τρομοκρατικών ενεργειών, μεταξύ άλλων ώστε να βελτιωθεί η πρόσβασή τους σε αποζημίωση.

Στις εργασίες για την πρόβλεψη, την πρόληψη, την προστασία και την αντιμετώπιση των τρομοκρατικών απειλών θα συμμετέχουν οι χώρες εταίροι, στη γειτονιά της ΕΕ και πέραν αυτής. Οι εργασίες αυτές θα βασίζονται στην ενισχυμένη συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς. Η Επιτροπή και ο ύπατος εκπρόσωπος / αντιπρόεδρος, κατά περίπτωση, θα εντείνουν τη συνεργασία με τους εταίρους των Δυτικών Βαλκανίων στον τομέα των πυροβόλων όπλων, θα διαπραγματευθούν διεθνείς συμφωνίες με χώρες της Νότιας Γειτονίας για την ανταλλαγή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα με την Ευρωπόλ, και θα ενισχύσουν τη στρατηγική και επιχειρησιακή συνεργασία με άλλες περιοχές όπως η περιοχή του Σαχέλ, το Κέρας της Αφρικής, άλλες αφρικανικές χώρες και βασικές περιοχές της Ασίας.

Η Επιτροπή θα διορίσει συντονιστή αντιτρομοκρατικής δράσης, που θα είναι επιφορτισμένος με τον συντονισμό, στο επίπεδο του εν λόγω θεσμικού οργάνου, της ενωσιακής πολιτικής και χρηματοδότησης στον τομέα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Ισχυρότερη εντολή για την Ευρωπόλ

Η Επιτροπή προτείνει σήμερα να ενισχυθεί η εντολή της Ευρωπόλ, του οργανισμού της ΕΕ για τη συνεργασία στον τομέα της επιβολής του νόμου. Δεδομένου ότι οι τρομοκράτες συχνά καταχρώνται υπηρεσίες ιδιωτικών εταιρειών για τη στρατολόγηση οπαδών, τον σχεδιασμό επιθέσεων και τη διάδοση προπαγανδιστικού υλικού με στόχο την υποκίνηση περαιτέρω επιθέσεων, η αναθεωρημένη εντολή θα βοηθήσει την Ευρωπόλ να συνεργαστεί αποτελεσματικά με ιδιωτικούς φορείς και να διαβιβάσει σχετικά αποδεικτικά στοιχεία στα κράτη μέλη. Για παράδειγμα, η Ευρωπόλ θα είναι σε θέση να ενεργεί ως σημείο επαφής σε περίπτωση που δεν είναι σαφές ποιο κράτος μέλος έχει δικαιοδοσία.

Επιπλέον, η νέα εντολή θα δώσει στην Ευρωπόλ τη δυνατότητα να επεξεργάζεται μεγάλα και σύνθετα σύνολα δεδομένων· να βελτιώσει τη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία καθώς και με τρίτες χώρες εταίρους· και να συμβάλει στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες επιβολής του νόμου. Θα ενισχύσει επίσης το πλαίσιο της Ευρωπόλ για την προστασία των δεδομένων και την κοινοβουλευτική εποπτεία.

Ιστορικό

Το σημερινό θεματολόγιο αποτελεί συνέχεια της στρατηγικής της ΕΕ για την Ένωση Ασφάλειας 2020-2025, στην οποία η Επιτροπή δεσμεύτηκε ότι θα επικεντρωθεί σε τομείς προτεραιότητας στους οποίους η ΕΕ μπορεί να προσφέρει προστιθέμενη αξία ώστε να στηρίξει τα κράτη μέλη για την ενίσχυση της ασφάλειας όσων ζουν στην Ευρώπη.

Το θεματολόγιο για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας βασίζεται στα μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί προκειμένου, αφενός, να στερήσουν από τους τρομοκράτες τα μέσα για τη διεξαγωγή επιθέσεων και, αφετέρου, να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα απέναντι στις τρομοκρατικές απειλές. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν τους ενωσιακούς κανόνες για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και την αντιμετώπιση της χρηματοδότησής της και τη ρύθμιση της πρόσβασης σε πυροβόλα όπλα.

Για περισσότερες πληροφορίες

Ανακοίνωση σχετικά με ένα θεματολόγιο για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας στην ΕΕ: πρόβλεψη, πρόληψη, προστασία και αντιμετώπιση

Πρόταση κανονισμού για την ενίσχυση της εντολής της Ευρωπόλ