Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα την πρώτη ενωσιακή στρατηγική για την ισότητα των λεσβιών, ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων, τρανς, κουίρ και ίντερσεξ (ΛΟΑΤΚΙ) και μη δυαδικών ατόμων, όπως ανακοίνωσε η Πρόεδρος φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης του 2020.

Παρόλο που τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί πρόοδος στην ΕΕ όσον αφορά την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ, εξακολουθούν να γίνονται διακρίσεις σε βάρος ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, με ποσοστό 43 % να αισθάνεται ότι υφίσταται διακρίσεις. Η κρίση της νόσου COVID-19 απλώς επιδείνωσε την κατάσταση. Η σημερινή στρατηγική αντιμετωπίζει τις ανισότητες και τις προκλήσεις που επηρεάζουν τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ, καθορίζοντας μια σειρά στοχευμένων δράσεων, συμπεριλαμβανομένων νομικών και χρηματοδοτικών μέτρων, για τα επόμενα 5 χρόνια. Η στρατηγική προτείνει, μεταξύ άλλων, την επέκταση του καταλόγου των εγκλημάτων της ΕΕ, ώστε να καλύπτει τα εγκλήματα μίσους, περιλαμβανομένης της ομοφοβικής ρητορικής μίσους, και την προώθηση της νομοθεσίας για την αμοιβαία αναγνώριση της ιδιότητας του γονέα σε καταστάσεις με διασυνοριακή διάσταση. Διασφαλίζει επίσης ότι οι προβληματισμοί για θέματα που αφορούν τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα αντικατοπτρίζονται δεόντως στη χάραξη πολιτικής της ΕΕ, έτσι ώστε τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, σε όλη τους την πολυμορφία, να είναι ασφαλή και να έχουν ίσες ευκαιρίες να ευημερήσουν και να συμμετάσχουν πλήρως στην κοινωνία.

Η Αντιπρόεδρος για θέματα αξιών και διαφάνειας, κ. Βιέρα Γιούροβα, δήλωσε: «Ο καθένας θα πρέπει να αισθάνεται ελεύθερος να είναι ο εαυτός του — χωρίς φόβο δίωξης. Αυτή είναι η ουσία της Ευρώπης και αυτές είναι οι θέσεις που υποστηρίζουμε. Η παρούσα πρώτη στρατηγική σε επίπεδο ΕΕ θα ενισχύσει τις κοινές μας προσπάθειες να διασφαλίσουμε την ίση μεταχείριση όλων.».

Η Επίτροπος Ισότητας, κ. Χέλενα Ντάλι, δήλωσε: «Σήμερα η ΕΕ δίνει το παράδειγμα στον αγώνα για την πολυμορφία και την ένταξη. Η ισότητα και η απαγόρευση των διακρίσεων αποτελούν βασικές αξίες και θεμελιώδη δικαιώματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό σημαίνει ότι όλοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να αισθάνονται ασφαλείς και ελεύθεροι χωρίς φόβο διακρίσεων ή βίας λόγω γενετήσιου προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου, έκφρασης φύλου ή χαρακτηριστικών φύλου. Εξακολουθούμε να απέχουμε πολύ από την πλήρη ένταξη και αποδοχή που αξίζουν τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα. Από κοινού με τα κράτη μέλη, πιστεύω ότι μπορούμε να κάνουμε την Ευρώπη ένα καλύτερο και ασφαλέστερο μέρος για όλους. Στο πλαίσιο αυτό, η στρατηγική καλεί τα κράτη μέλη που δεν διαθέτουν εθνικές στρατηγικές για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ να υιοθετήσουν μια στρατηγική για την αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών ισότητας των ΛΟΑΤΚΙ εντός της χώρας τους.».

Δράσεις για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ κατά την περίοδο 2020-2025

Η στρατηγική καθορίζει μια σειρά στοχευμένων δράσεων γύρω από τέσσερις βασικούς πυλώνες, οι οποίες εστιάζονται στα εξής: αντιμετώπιση των διακρίσεων· διασφάλιση της ασφάλειας· οικοδόμηση κοινωνιών χωρίς αποκλεισμούς· ηγετικός ρόλος στο αίτημα υπέρ της ισότητας των ΛΟΑΤΚΙ σε παγκόσμιο επίπεδο. Ορισμένες από τις βασικές δράσεις που περιγράφονται στη στρατηγική περιλαμβάνουν:

• Αντιμετώπιση των διακρίσεων: Η νομική προστασία κατά των διακρίσεων είναι καίριας σημασίας για την προαγωγή της ισότητας των ΛΟΑΤΚΙ. Η Επιτροπή θα προβεί σε απολογισμό, ιδίως στον τομέα της απασχόλησης. Η έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας για την ισότητα στην απασχόληση θα δημοσιευθεί έως το 2022. Σε συνέχεια της έκθεσης, η Επιτροπή θα υποβάλει προτάσεις για νομοθετικές πράξεις, ιδίως όσον αφορά την ενίσχυση του ρόλου των φορέων ισότητας. Η Επιτροπή θα προτείνει επίσης ένα κανονιστικό πλαίσιο που θα αντιμετωπίζει ειδικά τον κίνδυνο μεροληψίας και διακρίσεων, ο οποίος είναι εγγενής στα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης.
• Διασφάλιση της ασφάλειας: Τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα πλήττονται δυσανάλογα από εγκλήματα μίσους, ρητορική μίσους και βία, ενώ η ανεπαρκής καταγγελία εγκλημάτων μίσους εξακολουθεί να αποτελεί σοβαρό πρόβλημα. Για την εναρμόνιση της προστασίας από τα εγκλήματα μίσους και τη ρητορική μίσους κατά των ΛΟΑΤΚΙ, η Επιτροπή θα παρουσιάσει το 2021 πρωτοβουλία για την επέκταση του καταλόγου των «εγκλημάτων της ΕΕ», ώστε να συμπεριλάβει τα εγκλήματα μίσους και τη ρητορική μίσους, μεταξύ άλλων όταν στοχοποιούν ΛΟΑΤΚΙ άτομα. Επιπλέον, η Επιτροπή θα παράσχει ευκαιρίες χρηματοδότησης για πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην καταπολέμηση εγκλημάτων μίσους, της ρητορικής μίσους και της βίας κατά ΛΟΑΤΚΙ ατόμων.
• Προστασία των δικαιωμάτων των οικογενειών «ουράνιο τόξο»: Λόγω των διαφορών στις εθνικές νομοθεσίες μεταξύ των κρατών μελών, οι οικογενειακοί δεσμοί μπορεί να μην αναγνωρίζονται πάντοτε όταν οι οικογένειες «ουράνιο τόξο» διασχίζουν τα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ. Η Επιτροπή θα υποβάλει νομοθετική πρωτοβουλία για την αμοιβαία αναγνώριση της ιδιότητας του γονέα και θα διερευνήσει πιθανά μέτρα για τη στήριξη της αμοιβαίας αναγνώρισης ομόφυλων σχέσεων μεταξύ των κρατών μελών.
• Ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ σε παγκόσμιο επίπεδο: Σε διάφορα μέρη του κόσμου, τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα βιώνουν σοβαρές παραβιάσεις και καταπατήσεις δικαιωμάτων. Η Επιτροπή θα στηρίξει δράσεις για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ στο πλαίσιο του Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας (ΜΓΑΔΣ), του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ) και του Ταμείου Ασύλου και Μετανάστευσης.

Ενσωμάτωση της ισότητας των ΛΟΑΤΚΙ στις πολιτικές της ΕΕ

Υπό την ηγεσία της Επιτρόπου για την Ισότητα, κ. Χέλενα Ντάλι, και με την υποστήριξη της ειδικής ομάδας για την ισότητα, η Επιτροπή θα ενσωματώσει επίσης την καταπολέμηση των διακρίσεων που πλήττουν ΛΟΑΤΚΙ άτομα σε όλες τις πολιτικές και τις σημαντικές πρωτοβουλίες της ΕΕ.

Επόμενα βήματα

Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να αξιοποιήσουν τις υφιστάμενες βέλτιστες πρακτικές και να αναπτύξουν τα δικά τους σχέδια δράσης για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ. Στόχος θα είναι η καλύτερη προστασία των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων από τις διακρίσεις και η συμπλήρωση της δράσης στο πλαίσιο της παρούσας στρατηγικής με μέτρα για την προαγωγή της ισότητας των ΛΟΑΤΚΙ σε τομείς αρμοδιότητας των κρατών μελών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρακολουθεί τακτικά την υλοποίηση των δράσεων που περιγράφονται στη στρατηγική και θα υποβάλει ενδιάμεση επανεξέταση το 2023.

Ιστορικό

Η στρατηγική που παρουσιάζεται σήμερα είναι η πρώτη στρατηγική της Επιτροπής στον τομέα της ισότητας των ΛΟΑΤΚΙ, υλοποιώντας τη δέσμευση της προέδρου φον ντερ Λάιεν για μια Ένωση ισότητας.

Η στρατηγική βασίζεται στον κατάλογο δράσεων για την προαγωγή της ισότητας των ΛΟΑΤΚΙ. Συνδέεται με άλλα στρατηγικά πλαίσια και στρατηγικές της Επιτροπής, όπως το πρόσφατα εγκριθέν σχέδιο δράσης της ΕΕ κατά του ρατσισμού 2020-2025, η στρατηγική για τα δικαιώματα των θυμάτων και η στρατηγική για την ισότητα των φύλων.

Η ισότητα και η απαγόρευση των διακρίσεων αποτελούν βασικές αξίες και θεμελιώδη δικαιώματα στην ΕΕ, τα οποία κατοχυρώνονται στις Συνθήκες της και στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Τις τελευταίες δεκαετίες, νομοθετικές εξελίξεις, νομολογίες και πρωτοβουλίες πολιτικής έχουν βελτιώσει τη ζωή πολλών ανθρώπων και μας έχουν βοηθήσει να οικοδομήσουμε πιο ισότιμες και φιλόξενες κοινωνίες, μεταξύ άλλων για ΛΟΑΤΚΙ άτομα. Αν και υπάρχει ευρύτερη κοινωνική αποδοχή και στήριξη για ίσα δικαιώματα στην ΕΕ, η στάση αυτή δεν μεταφράζεται πάντοτε σε απτή βελτίωση της ζωής των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA), το ποσοστό των ΛΟΑΤ ατόμων που αισθάνθηκαν ότι υπέστησαν διακρίσεις το 2019 ήταν 43 %, έναντι 37 % το 2012. Η κρίση της νόσου COVID-19 επέφερε νέες πιέσεις στις πιο ευάλωτες ομάδες και τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα δεν αποτελούν εξαίρεση.

Πολλοί από τους τομείς πολιτικής που συνδέονται με τη βελτίωση της ισότητας των ΛΟΑΤΚΙ αποτελούν πρωτίστως εθνικές αρμοδιότητες. Ωστόσο, η ΕΕ διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην παροχή πολιτικής καθοδήγησης, στον συντονισμό των δράσεων των κρατών μελών, στην παρακολούθηση της εφαρμογής και της προόδου, στην παροχή στήριξης μέσω ενωσιακών κονδυλίων και στην προώθηση της ανταλλαγής ορθών πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών.

Περισσότερες πληροφορίες

Ανακοίνωση — Μια Ένωση ισότητας: Στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ 2020-2025

Ενημερωτικό δελτίο — Στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ

Οπτικοακουστικό υλικό — Στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ