Χθες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δρομολόγησε μια νέα δέσμη μέτρων για να συμβάλει στον περιορισμό της εξάπλωσης του κορονοϊού, να σώσει ζωές και να ενισχύσει την ανθεκτικότητα της εσωτερικής αγοράς.

Συγκεκριμένα, τα μέτρα αποσκοπούν στην καλύτερη κατανόηση της εξάπλωσης του ιού και της αποτελεσματικότητας της αντιμετώπισης, στην επιτάχυνση των καλά στοχευμένων εξετάσεων, στην ενίσχυση της ιχνηλάτησης επαφών, στη βελτίωση των προετοιμασιών για τις εκστρατείες εμβολιασμού και στη διατήρηση της πρόσβασης σε βασικές προμήθειες, όπως ο εξοπλισμός εμβολιασμού, διατηρώντας παράλληλα όλα τα εμπορεύματα σε κυκλοφορία στην ενιαία αγορά και διευκολύνοντας τις ασφαλείς μετακινήσεις. Η δράση αυτή προηγείται της τηλεδιάσκεψης που θα έχουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στις 29 Οκτωβρίου σχετικά με τον συντονισμό των μέτρων για την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19, έπειτα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 15ης Οκτωβρίου. Μολονότι τα κράτη μέλη είναι καλύτερα προετοιμασμένα και τα μέτρα είναι πιο συντονισμένα συγκριτικά με τους πρώτους μήνες της πανδημίας, οι πολίτες, οι οικογένειες και οι κοινότητες σε ολόκληρη την Ευρώπη εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν έναν άνευ προηγουμένου κίνδυνο για την υγεία και την ευημερία τους.

Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε: «Η κατάσταση όσον αφορά τη νόσο COVID-19 είναι πολύ σοβαρή. Πρέπει να κλιμακώσουμε την ικανότητα αντίδρασης της ΕΕ. Σήμερα [σ.σ. χθες] δρομολογούμε πρόσθετα μέτρα για την καταπολέμηση του ιού· από τη διεύρυνση της πρόσβασης σε ταχείες εξετάσεις και την προετοιμασία εκστρατειών εμβολιασμού έως τη διευκόλυνση των ασφαλών μετακινήσεων όταν είναι αναγκαίες. Καλώ τα κράτη μέλη να συνεργαστούν στενά. Τα αποφασιστικά βήματα που γίνονται τώρα θα συμβάλουν στη διάσωση ζωών και στην προστασία των μέσων βιοπορισμού. Κανένα κράτος μέλος δεν θα βγει μόνο του σώο από αυτή την πανδημία.»

Η κ. Στέλλα Κυριακίδου, Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, δήλωσε: «Η αύξηση των ποσοστών μόλυνσης από τη νόσο COVID-19 σε ολόκληρη την Ευρώπη είναι πολύ ανησυχητική. Απαιτείται αποφασιστική άμεση δράση προκειμένου η Ευρώπη να προστατεύσει τη ζωή και τα μέσα βιοπορισμού, να μετριάσει την πίεση που ασκείται στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και να ελέγξει την εξάπλωση του ιού. Τον επόμενο μήνα θα παρουσιάσουμε το πρώτο βήμα προς μια Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας. Εν τω μεταξύ, τα κράτη μέλη πρέπει να βελτιώσουν τη συνεργασία και την ανταλλαγή στοιχείων. Το σύστημα επιτήρησης της ΕΕ είναι μια αλυσίδα τόσο ισχυρή όσο και ο πιο αδύναμος κρίκος της. Μόνο αν δείξουμε ειλικρινή ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και αν συνεργαστούμε θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε αυτή την κρίση.» Η ισχύς εν τη ενώσει.»

Η ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με πρόσθετα μέτρα αντιμετώπισης της νόσου COVID-19 καθορίζει τα επόμενα βήματα σε βασικούς τομείς για την ενίσχυση του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζει η ΕΕ την αναζωπύρωση των κρουσμάτων της νόσου COVID-19:

1. Βελτίωση της ροής των πληροφοριών με σκοπό τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων

Η εξασφάλιση επακριβών, ολοκληρωμένων, συγκρίσιμων και έγκαιρων πληροφοριών για τα επιδημιολογικά δεδομένα, καθώς και για τις εξετάσεις, την ιχνηλάτηση των επαφών και την επιτήρηση της δημόσιας υγείας είναι ουσιαστικής σημασίας για την παρακολούθηση του τρόπου με τον οποίο εξαπλώνεται ο κορονοϊός σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Για να βελτιωθεί η ανταλλαγή δεδομένων σε επίπεδο ΕΕ, η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να παρέχουν όλα τα σχετικά στοιχεία στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) και στην Επιτροπή.

2. Καθιέρωση αποτελεσματικότερων και ταχύτερων εξετάσεων

Η εξέταση ανίχνευσης του κορονοϊού (τεστ) είναι εργαλείο αποφασιστικής σημασίας για την επιβράδυνση της εξάπλωσής του. Για την προώθηση μιας κοινής προσέγγισης και αποτελεσματικών διαγνωστικών εξετάσεων, η Επιτροπή εξέδωσε χθες σύσταση σχετικά με τις διαγνωστικές στρατηγικές για τη νόσο COVID-19, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των ταχειών δοκιμασιών αντιγόνων. Καθορίζει τα βασικά στοιχεία που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για τις εθνικές, περιφερειακές ή τοπικές διαγνωστικές στρατηγικές, όπως το πεδίο εφαρμογής τους, τις ομάδες στις οποίες πρέπει να δίνεται προτεραιότητα και τα βασικά σημεία που συνδέονται με τις ικανότητες και τους πόρους διεξαγωγής εξετάσεων, καθώς και τα στοιχεία εκείνα βάσει των οποίων ενδείκνυνται οι ταχείες δοκιμασίες αντιγόνων. Καλεί επίσης τα κράτη μέλη να υποβάλουν εθνικές στρατηγικές σχετικά με τις διαγνωστικές εξετάσεις έως τα μέσα Νοεμβρίου. Για την απευθείας αγορά ταχειών δοκιμασιών αντιγόνων και την παράδοσή τους στα κράτη μέλη, η Επιτροπή κινητοποιεί 100 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του μέσου στήριξης έκτακτης ανάγκης. Παράλληλα, η Επιτροπή δρομολογεί συμφωνία κοινής προμήθειας για να εξασφαλίσει ένα δεύτερο δίαυλο πρόσβασης. Όταν τα κράτη μέλη εφαρμόζουν προϋποθέσεις για τη διενέργεια εξέτασης ανίχνευσης στους εισερχόμενους ταξιδιώτες και όταν δεν υπάρχει ικανότητα διεξαγωγής εξέτασης για ασυμπτωματικούς ταξιδιώτες στη χώρα προέλευσης, οι ταξιδιώτες θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλονται σε εξέταση μετά την άφιξή τους. Εάν χρειάζεται να απαιτούνται ή να συνιστώνται αρνητικά τεστ για τη νόσο COVID-19 για οποιαδήποτε δραστηριότητα, είναι αναγκαίο να υπάρχει αμοιβαία αναγνώριση των εξετάσεων, ιδίως όσον αφορά τα ταξίδια.

3. Πλήρης αξιοποίηση των εφαρμογών ιχνηλάτησης επαφών και αποστολής ειδοποιήσεων σε διασυνοριακό επίπεδο

Οι εφαρμογές ιχνηλάτησης επαφών και αποστολής ειδοποιήσεων βοηθούν στη διακοπή των αλυσίδων μετάδοσης. Μέχρι στιγμής, τα κράτη μέλη έχουν αναπτύξει 19 εθνικές εφαρμογές ιχνηλάτησης επαφών και αποστολής ειδοποιήσεων, οι οποίες έχουν τηλεφορτωθεί πάνω από 52 εκατομμύρια φορές. Η Επιτροπή δρομολόγησε πρόσφατα μια λύση για τη σύνδεση των εθνικών εφαρμογών σε ολόκληρη την ΕΕ μέσω μιας «ευρωπαϊκής υπηρεσίας πύλης ομοσπονδοποίησης». Τρεις εθνικές εφαρμογές (της Γερμανίας, της Ιρλανδίας και της Ιταλίας) συνδέθηκαν πρώτες στις 19 Οκτωβρίου, όταν το σύστημα λειτούργησε στο διαδίκτυο. Θα ακολουθήσουν πολλές ακόμη κατά τις προσεχείς εβδομάδες. Συνολικά, 17 εθνικές εφαρμογές βασίζονται σήμερα σε αποκεντρωμένα συστήματα και μπορούν να καταστούν διαλειτουργικές μέσω της υπηρεσίας στη συνέχεια· άλλες βρίσκονται στο στάδιο της προετοιμασίας. Όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να δημιουργήσουν αποτελεσματικές και συμβατές εφαρμογές και να εντατικοποιήσουν τις επικοινωνιακές τους προσπάθειες για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διάδοσή τους.

4. Αποτελεσματικός εμβολιασμός

Η ανάπτυξη και η χρήση ασφαλών και αποτελεσματικών εμβολίων αποτελεί προτεραιότητα στην προσπάθεια για τον ταχύτερο δυνατό τερματισμό της κρίσης. Στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για τα εμβόλια κατά της νόσου COVID-19, η Επιτροπή διαπραγματεύεται συμφωνίες με τους παραγωγούς εμβολίων, ώστε τα εμβόλια να είναι διαθέσιμα στους Ευρωπαίους και στον κόσμο αμέσως μόλις αποδειχθούν ασφαλή και αποτελεσματικά. Μόλις γίνουν διαθέσιμα, τα εμβόλια πρέπει να διανεμηθούν και να χρησιμοποιηθούν με το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Στις 15 Οκτωβρίου, η Επιτροπή καθόρισε τα βασικά στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη από τα κράτη μέλη για να είναι πλήρως προετοιμασμένα, μεταξύ των οποίων είναι και η ανάπτυξη εθνικών στρατηγικών εμβολιασμού. Η Επιτροπή θα θέσει σε εφαρμογή ένα κοινό πλαίσιο υποβολής εκθέσεων και μια πλατφόρμα για την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των εθνικών στρατηγικών για τα εμβόλια. Για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, τα συμπεράσματα της πρώτης επανεξέτασης των εθνικών σχεδίων εμβολιασμού θα παρουσιαστούν εντός του Νοεμβρίου 2020.

5. Αποτελεσματική επικοινωνία με τους πολίτες

Η σαφήνεια στην επικοινωνία είναι ουσιώδους σημασίας για την επιτυχή ανταπόκριση του συστήματος δημόσιας υγείας, δεδομένου ότι εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την τήρηση των συστάσεων για την υγεία από το κοινό. Όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να δρομολογήσουν εκ νέου εκστρατείες επικοινωνίας για την αντιμετώπιση των ψευδών, παραπλανητικών και επικίνδυνων πληροφοριών που εξακολουθούν να κυκλοφορούν, καθώς και για την αντιμετώπιση του κινδύνου της «κόπωσης από την πανδημία». Ο εμβολιασμός είναι ένας ειδικός τομέας στον οποίο οι δημόσιες αρχές πρέπει να εντείνουν τις ενέργειές τους για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης και την εξασφάλιση της εμπιστοσύνης του κοινού, καθώς δεν θα υπάρξει συμβιβασμός ως προς την ασφάλεια ή την αποτελεσματικότητα στο πλαίσιο του ισχυρού συστήματος έγκρισης εμβολίων της Ευρώπης. Δεν είναι το εμβόλιο, αλλά ο εμβολιασμός που σώζει ζωές.

6. Διασφάλιση των βασικών προμηθειών

Από την έναρξη της επιδημίας, η ΕΕ έχει στηρίξει τους παρασκευαστές ώστε να εξασφαλιστεί η διαθεσιμότητα βασικών φαρμάκων και ιατρικού εξοπλισμού. Η Επιτροπή ξεκίνησε μια νέα κοινή προμήθεια ιατρικού εξοπλισμού για εμβολιασμό. Με σκοπό τα κράτη μέλη να αποκτήσουν καλύτερη και φθηνότερη πρόσβαση στα αναγκαία εργαλεία για την πρόληψη, τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19, η Επιτροπή προχωρεί στην παράταση της προσωρινής άρσης των τελωνειακών δασμών και του ΦΠΑ για τις εισαγωγές ιατρικού εξοπλισμού από τρίτες χώρες. Η Επιτροπή προτείνει επίσης τα νοσοκομεία και οι ιατροί να μην υποχρεούνται να καταβάλλουν ΦΠΑ για εμβόλια και διαγνωστικά κιτ που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση του κορονοϊού.

7. Διευκόλυνση της ασφαλούς μετακίνησης

Η ελεύθερη κυκλοφορία στο εσωτερικό της ΕΕ και στον χωρίς σύνορα χώρο Σένγκεν αποτελούν μεγάλα επιτεύγματα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης — η Επιτροπή εργάζεται για να διασφαλίσει ότι τα ταξίδια στο εσωτερικό της Ευρώπης είναι ασφαλή τόσο για τους ταξιδιώτες όσο και για τους συμπολίτες τους:

• Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν πλήρως τη σύσταση που εξέδωσε το Συμβούλιο σχετικά με την εφαρμογή κοινής και συντονισμένης προσέγγισης όσον αφορά τον περιορισμό της ελεύθερης κυκλοφορίας. Τόσο οι πολίτες όσο και οι επιχειρήσεις χρειάζονται σαφήνεια και προβλεψιμότητα. Αν εξακολουθούν να υπάρχουν μέτρα ελέγχου στα εσωτερικά σύνορα που σχετίζονται με τη νόσο COVID-19 θα πρέπει να αρθούν.
• Ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ασφάλεια της Αεροπορίας και το ECDC επεξεργάζονται ένα πρωτόκολλο εξέτασης για τους ταξιδιώτες, το οποίο θα χρησιμοποιείται από τις αρχές δημόσιας υγείας, τις αεροπορικές εταιρείες και τους αερολιμένες με σκοπό την ασφαλή άφιξη των επιβατών. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί επίσης με τα κράτη μέλη και τους οργανισμούς με αντικείμενο μια κοινή προσέγγιση των πρακτικών καραντίνας, με στοιχεία από το ECDC, η οποία θα υποβληθεί τον Νοέμβριο.
• Τα έντυπα εντοπισμού επιβατών βοηθούν τα κράτη μέλη να διενεργούν εκτιμήσεις επικινδυνότητας των αφίξεων και καθιστούν δυνατή την ιχνηλάτηση επαφών. Ένα πιλοτικό πρόγραμμα τον επόμενο μήνα θα δώσει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να προετοιμαστούν για τη δρομολόγηση και τη χρήση ενός κοινού ενωσιακού ψηφιακού εντύπου εντοπισμού επιβατών, με απόλυτο σεβασμό της προστασίας των δεδομένων.
• Ο ιστότοπος Re–open EU προσφέρει έγκαιρες και ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τα υγειονομικά μέτρα και τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς σε όλα τα κράτη μέλη και σε ορισμένες χώρες εταίρους. Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να παρέχουν ακριβείς και επικαιροποιημένες πληροφορίες ώστε ο ιστότοπος Re–open EU να γίνει η μονοαπευθυντική θυρίδα για τις πληροφορίες που αφορούν τα υγειονομικά μέτρα και τις δυνατότητες μετακίνησης σε ολόκληρη την ΕΕ. Η ανάπτυξη της εφαρμογής Re–open EU για κινητά τηλέφωνα βρίσκεται σε εξέλιξη και πρόκειται να λειτουργήσει τις προσεχείς εβδομάδες.

Όσον αφορά τους περιορισμούς για τα μη αναγκαία ταξίδια από χώρες εκτός ΕΕ προς την ΕΕ, η Επιτροπή παρουσιάζει οδηγίες σχετικά με τις κατηγορίες ατόμων για τις οποίες κρίνονται αναγκαία και κατά συνέπεια απαλλάσσονται από τους περιορισμούς. Αυτό θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν με συνέπεια τη σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τον προσωρινό περιορισμό των μετακινήσεων στην ΕΕ. Η Επιτροπή ενθαρρύνει επίσης για μια ακόμη φορά τα κράτη μέλη να διευκολύνουν την επανένωση εκείνων που διατηρούν μόνιμες σχέσεις και παρέχει παραδείγματα αποδεικτικών στοιχείων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον σκοπό αυτό.

8. Επέκταση πράσινων λωρίδων

Από τον Μάρτιο, η εφαρμογή των πράσινων λωρίδων — ιδίως για τις οδικές εμπορευματικές μεταφορές ώστε να διασχίζουν τα σύνορα σε λιγότερο από 15 λεπτά — έχει συμβάλει στη διατήρηση της προσφοράς αγαθών και του οικονομικού ιστού της ΕΕ. Η Επιτροπή προτείνει να επεκταθεί η προσέγγιση των πράσινων λωρίδων ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι πολυτροπικές μεταφορές λειτουργούν αποτελεσματικά σε τομείς όπως οι σιδηροδρομικές, πλωτές και αεροπορικές εμπορευματικές μεταφορές, και παρέχει πρόσθετη καθοδήγηση για τη διευκόλυνση της εφαρμογής στην πράξη σε θέματα όπως η ηλεκτρονική τεκμηρίωση και η διαθεσιμότητα σημείων ανάπαυσης και ανεφοδιασμού. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν την απρόσκοπτη ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων σε ολόκληρη την ενιαία αγορά.

Ιστορικό

Τις τελευταίες εβδομάδες σημειώθηκε ανησυχητική αύξηση του ποσοστού μολύνσεων από τη νόσο COVID-19 σε ολόκληρη την Ευρώπη και ελήφθησαν νέα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορονοϊού και τον μετριασμό των επιπτώσεών του. Καθώς τα συστήματα υγείας δέχονται και πάλι πιέσεις, πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για τον έλεγχο και την αντιμετώπιση της κατάστασης, την προστασία της ζωής και των μέσων βιοπορισμού και την προώθηση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Μολονότι η ετοιμότητα και η συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών έχουν βελτιωθεί από την έναρξη της πανδημίας, πρέπει να βελτιωθεί ο συντονισμός ο οποίος είναι απολύτως αναγκαίος.

Για περισσότερες πληροφορίες

Ανακοίνωση για τη νόσο COVID-19 σχετικά με πρόσθετα μέτρα