Μετά την πυρκαγιά που κατέστρεψε τη δομή της Μόριας στο νησί της Λέσβου, η Επιτροπή ανακοινώνει σήμερα τη σύσταση ειδικής ομάδας για τη βιώσιμη βελτίωση της κατάστασης στο νησί. Ως πρώτη δράση, η ειδική ομάδα θα εφαρμόσει ένα κοινό πιλοτικό σχέδιο με τις ελληνικές αρχές για νέες δομές υποδοχής. Σύμφωνα με το πλαίσιο που προτείνεται σήμερα στο νέο σύμφωνο για το άσυλο και τη μετανάστευση, η ειδική ομάδα θα συμβάλει ώστε η διαχείριση της μετανάστευσης να γίνεται με ανθρώπινο και αποτελεσματικό τρόπο, συμπεριλαμβανομένων επαρκών συνθηκών διαβίωσης, μεγαλύτερης βεβαιότητας μέσω ταχύτερων διαδικασιών και πιο ισορροπημένου επιμερισμού των ευθυνών και αλληλεγγύης.

Η κ. Ίλβα Γιούανσον, Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, δήλωσε: «Οι συνθήκες στη Μόρια, τόσο πριν όσο και μετά την πυρκαγιά, ήταν απαράδεκτες. Άνδρες, γυναίκες και παιδιά ζούσαν σε υπερπλήρεις καταυλισμούς με κακή αποχέτευση και περιορισμένη πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη. Η ειδική ομάδα συγκεντρώνει τις βασικές αρχές του Συμφώνου —δικαιοσύνη και αποτελεσματικότητα για τους αιτούντες και μεγαλύτερη ευθύνη για τα κράτη μέλη. Δεν αρκεί να πούμε “ποτέ ξανά”, χρειαζόμαστε δράση και όλα τα κράτη μέλη πρέπει να διαδραματίσουν τον ρόλο τους.».

Ολοκληρωμένη προσέγγιση της μετανάστευσης στην Ελλάδα

Ως δράση προτεραιότητας, η ειδική ομάδα θα συνεργαστεί στενά με τις ελληνικές αρχές για την κατασκευή νέων δομών υποδοχής πριν από τον χειμώνα. Οι δομές θα είναι ευρωπαϊκών προδιαγραφών, θα διαθέτουν ανθεκτικές υποδομές και θα παρέχουν πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και κατάλληλη αποχέτευση. Θα λαμβάνουν υπόψη τις ειδικές ανάγκες των γυναικών, των παιδιών και των οικογενειών και θα συνεπάγονται μεγαλύτερη συμμετοχή των οργανισμών της ΕΕ και διεθνών οργανισμών, όπως η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ).

Επιπλέον, η ειδική ομάδα θα επιβλέπει ορισμένες δράσεις, με βάση τις αρχές του νέου συμφώνου για το άσυλο και τη μετανάστευση:

• Εξάλειψη του υπερπληθυσμού μέσω της μεταφοράς των εναπομενόντων ευάλωτων ατόμων στην ηπειρωτική χώρα και της εν εξελίξει μετεγκατάστασης ασυνόδευτων παιδιών και οικογενειών με παιδιά σε άλλα κράτη μέλη.
• Γρήγορες, αποτελεσματικές διαδικασίες για την παροχή σαφήνειας και ασφάλειας στους αιτούντες και τη βελτίωση της σύνδεσης μεταξύ των βασικών διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών ασύλου και επιστροφής ή ενσωμάτωσης.
• Αύξηση των οικειοθελών επιστροφών μέσω της εφαρμογής του εν εξελίξει προγράμματος υποστηριζόμενης οικειοθελούς επιστροφής, το οποίο μέχρι πρότινος ήταν στάσιμο λόγω του κορονοϊού.
• Βελτιωμένη ασφάλεια και προστασία των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο που υποστηρίζονται πλήρως από τους οργανισμούς της ΕΕ — τη Frontex και τον Ευρωπόλ.

Συνεχιζόμενη στήριξη έκτακτης ανάγκης

Η Επιτροπή παρέχει στήριξη έκτακτης ανάγκης για τη βελτίωση των άμεσων συνθηκών για τα άτομα που επλήγησαν από τις πυρκαγιές στη Λέσβο. Εκτός από την ουσιαστική επιχειρησιακή και χρηματοδοτική στήριξη που έχει ήδη παρασχεθεί στην Ελλάδα, η Επιτροπή χορήγησε βοήθεια έκτακτης ανάγκης ύψους 750 000 EUR για τη στήριξη των άμεσων ανθρωπιστικών αναγκών.

Η Ελλάδα ζήτησε επίσης βοήθεια μέσω του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της ΕΕ στις 12 Σεπτεμβρίου και, μέχρι σήμερα, έχουν παρασχεθεί πάνω από 100 000 είδη από την Αυστρία, την Κύπρο, τη Γερμανία, τη Δανία, τη Φινλανδία, τη Γαλλία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Σλοβακία, τη Σλοβενία και τη Σουηδία.

Χάρη στη χρηματοδοτική στήριξη της Επιτροπής, η ελληνική κυβέρνηση μετέφερε αμέσως 406 ασυνόδευτα παιδιά από τη Λέσβο στην ηπειρωτική χώρα την ημέρα της πυρκαγιάς. Δέκα κράτη μέλη (Βέλγιο, Βουλγαρία, Κροατία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία, Σλοβενία και Σουηδία), καθώς και η Νορβηγία και η Ελβετία έχουν μέχρι στιγμής δεσμευτεί να συμμετάσχουν στις προσπάθειες μετεγκατάστασης. Η Επιτροπή συνεργάζεται με τη γερμανική Προεδρία για να οργανώσει τη μετεγκατάστασή τους σε άλλα κράτη μέλη σε ολόκληρη την Ένωση.

Χάρη σε μια σειρά προσπαθειών τους τελευταίους 6 μήνες, ο αριθμός των διαμενόντων στον καταυλισμό της Μόριας μειώθηκε κατά περισσότερο από το ήμισυ (από 25 000 σε 12 000) και τα περισσότερα από τα 1 200 ασυνόδευτα παιδιά που βρίσκονταν εκεί τον Μάρτιο μεταφέρθηκαν ή μετεγκαταστάθηκαν.

Για την προστασία των ατόμων που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για τον κορονοϊό, η Επιτροπή, από κοινού με τις ελληνικές αρχές, στήριξε τη μεταφορά περισσότερων από 2 000 πλέον ευάλωτων ατόμων από τα 5 νησιά (Λέσβος, Χίος, Σάμος, Λέρος και Κως) στην ηπειρωτική χώρα. Χάρη στο εν εξελίξει πρόγραμμα μετεγκατάστασης ασυνόδευτων παιδιών και ευάλωτων οικογενειών, πάνω από 750 άτομα έχουν μετεγκατασταθεί από τα ελληνικά νησιά.

Ιστορικό

Στις 8 και 9 Σεπτεμβρίου πυρκαγιές κατέστρεψαν ολοσχερώς τον καταυλισμό υποδοχής της Μόριας στη Λέσβο. Δεν καταγράφηκαν θάνατοι ή σοβαροί τραυματισμοί. Ωστόσο, 12 362 άνδρες, γυναίκες και παιδιά έμειναν χωρίς στέγη. Η Επιτροπή παρείχε άμεση οικονομική και επιχειρησιακή στήριξη.

Στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης, η πρόεδρος φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε πρόσθετη στήριξη από την Επιτροπή μέσω κοινού σχεδίου με τις ελληνικές αρχές για την κατασκευή μιας νέας δομής υποδοχής στη Λέσβο, η οποία θα συνδράμει στις διαδικασίες ασύλου και επιστροφής και θα βελτιώσει σημαντικά τις συνθήκες για τους πρόσφυγες.