•  Το όραμα για ένα ειρηνικό και βιώσιμο μέλλον αρχίζει με την εκπαίδευση ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και ως δημόσιο αγαθό. Η δωρεάν, καθολική, ισότιμη και χωρίς αποκλεισμούς ποιοτική εκπαίδευση για όλους αποτελεί προϋπόθεση για να εξοπλιστούν οι νέες γενιές με τα κατάλληλα εφόδια ώστε να αντιμετωπίσουν τις πιο πιεστικές προκλήσεις της εποχής μας: απειλές κατά της ειρήνης και της δημοκρατίας, φτώχεια, αυξανόμενες ανισότητες, συμπεριλαμβανομένης της διεύρυνσης των ανισοτήτων μεταξύ των φύλων, της κλιματικής αλλαγής και της προστασίας του περιβάλλοντος, της υγειονομικής ασφάλειας, της ψηφιακής επανάστασης και των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού. Η ποιοτική εκπαίδευση για όλους είναι καίριας σημασίας για την προσωπική, πολιτική και επαγγελματική εξέλιξη των νέων και βρίσκεται στο επίκεντρο της κοινωνικής, οικονομικής και τεχνολογικής προόδου και κάθε στόχου βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) της Ατζέντας του 2030.

• Ωστόσο, βρισκόμαστε εκτός πορείας για την επίτευξη του ΣΒΑ 4 έως το 2030. Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια παγκόσμια εκπαιδευτική κρίση που έχει επιδεινωθεί ανησυχητικά, λόγω της πανδημίας COVID και των επικείμενων παγκόσμιων κρίσεων στους τομείς των τροφίμων, της ενέργειας και της οικονομίας λόγω της ρωσικής επίθεσης κατά της Ουκρανίας. Οι αδυναμίες αυτές έχουν εντείνει τις υφιστάμενες ανεπάρκειες των εκπαιδευτικών συστημάτων, τις διαρθρωτικές ελλείψεις τους και τις διαφορές, διευρύνοντας επίσης το χάσμα στην απονομή δικαιοσύνης, στην ισότητα των φύλων και στη χρηματοδότηση, επιδεινώνοντας τις ανισότητες και, κυρίως, επηρεάζοντας όσους είναι ήδη ευάλωτοι και θέτοντας σε κίνδυνο τα μαθησιακά αποτελέσματα. Ενώ οι κυβερνήσεις, οι τοπικοί εκπαιδευτικοί φορείς, οι χορηγοί και οι αναπτυξιακοί εταίροι εξακολουθούν να καταβάλλουν προσπάθειες για την επίτευξη αποτελεσμάτων στον τομέα της εκπαίδευσης, χρειάζεται εντούτοις να γίνουν περισσότερα. Είναι καιρός να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για να προσεγγίσουμε εκείνους που υστερούν περισσότερο· να διασφαλίσουμε ότι τα παιδιά δεν πηγαίνουν μόνο στο σχολείο, αλλά και μαθαίνουν· να πετύχουμε τη ισότητα των φύλων στην εκπαίδευση και μέσω αυτής· και να εξασφαλίσουμε αυτό που χρειάζονται και αξίζουν οι σημερινές και οι μελλοντικές γενιές των εκπαιδευομένων για να αναπτυχθούν και να ευημερήσουν μαζί.

• Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της, στο πλαίσιο της προσέγγισης «Ομάδα Ευρώπη», χαιρετίζουν τη σύνοδο κορυφής του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για τον μετασχηματισμό της εκπαίδευσης ως μια ευκαιρία για την αναβάθμιση της δέσμευσής μας στην εκπαίδευση στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο, με γνώμονα το όραμα του Γενικού Γραμματέα με τίτλο «Το Κοινό μας Θεματολόγιο». Η «Ομάδα Ευρώπη» ενσαρκώνει το πνεύμα και την προστιθέμενη αξία μιας ισχυρής εταιρικής σχέσης και μιας συνεκτικής προσέγγισης εντός και εκτός της Ευρώπης, παρέχοντας μια στρατηγική απάντηση στις πολλαπλές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα εκπαιδευτικά μας συστήματα και οι κοινωνίες μας. Βασιζόμαστε στον πλούτο και την πολυμορφία των ευρωπαϊκών εκπαιδευτικών συστημάτων, καθώς και στις αρχές, τα επιτεύγματα, τα διδάγματα και τις ορθές πρακτικές της περιφερειακής μας προσέγγισης στον Ευρωπαϊκό Χώρο Εκπαίδευσης (ΕΧΕ). Ο ΕΧΕ περιλαμβάνει ένα μελλοντοστραφές, βασισμένο στα ανθρώπινα δικαιώματα, ολιστικό και ανθρωποκεντρικό πλαίσιο συνεργασίας και δράσεων, μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων στην εκπαίδευση. Συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης για το 2030 και ενισχύει τη συνεργασία στην ήπειρο για τη στήριξη της ποιότητας, της ισότητας, της ένταξης και της επιτυχίας στην εκπαίδευση και την κατάρτιση για όλους, καθώς και στην ψηφιακή και πράσινη μετάβαση.

•  Είμαστε προσηλωμένοι στον μετασχηματισμό της εκπαίδευσης όσον αφορά το φύλο και τη συμμετοχή για όλους, με ιδιαίτερη προσοχή στα κορίτσια και τις γυναίκες, στους εκπαιδευόμενους με αναπηρία, στα άτομα που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, καθώς και σε όσους πλήττονται από καταστάσεις (μετα)συγκρουσιακές καταστάσεις και ανθρωπιστικές κρίσεις, τους πρόσφυγες και τους εσωτερικά εκτοπισμένους, καθώς και όσους βρίσκονται σε περιθωριοποιημένες ή δυσπρόσιτες κοινότητες. Τονίζουμε ιδίως τη σοβαρότητα και τον αντίκτυπο της ρωσικής επίθεσης κατά της Ουκρανίας και τις συνέπειές της, άμεσα και έμμεσα, στην εκπαίδευση και τη συνέχειά της στην Ουκρανία και πέραν αυτής.

•  Θα δώσουμε προτεραιότητα στην επίτευξη βελτιωμένης μάθησης για όλους, από τα πρώτα χρόνια και δια βίου, μεταξύ άλλων σε βασικές, κοινωνικές, ψηφιακές και πράσινες δεξιότητες και ικανότητες, στην προστασία της εκπαίδευσης από επιθέσεις, στην ενίσχυση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ), στην ανάπτυξη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, στην αξιοποίηση του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού και στην αναγνώριση του καίριου και εμπνευσμένου ρόλου των εκπαιδευτικών για την ποιοτική εκπαίδευση, καθώς και στη βελτίωση της υγείας και της ευεξίας των μαθητών, μεταξύ άλλων μέσω σχολικών γευμάτων.

•  Τονίζουμε τον μετασχηματιστικό ρόλο της διά βίου εκπαίδευσης για τη βιώσιμη ανάπτυξη, την ιδιότητα του πολίτη και την ειρήνη ως κεντρικό εργαλείο για την επίτευξη των ΣΒΑ, ενισχύοντας τα παιδιά, τους νέους και τα άτομα όλων των ηλικιών σε ολόκληρο τον κόσμο ώστε να συμβάλουν ενεργά στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, καθώς και στη συμφιλίωση σε περιοχές συγκρούσεων. Στο πλαίσιο αυτό, χαιρετίζουμε την έγκριση των συμπερασμάτων του Συμβουλίου τον Ιούνιο του 2022 σχετικά με τον μετασχηματιστικό ρόλο της εκπαίδευσης για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την παγκόσμια ιθαγένεια ως καθοριστικού εργαλείου για την επίτευξη των ΣΒΑ, καθώς και την εν εξελίξει διαδικασία για μια νέα διακήρυξη για την εκπαίδευση σε παγκόσμιο επίπεδο στην Ευρώπη έως το 2050, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί στο Κογκρέσο του Δουβλίνου τον Νοέμβριο του 2022.

•  Στηρίζουμε τη συμμετοχή των νέων και των σπουδαστών στην αναμόρφωση και τον μετασχηματισμό της εκπαίδευσης, ώστε να διασφαλιστεί ότι ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις και τις ανάγκες τους. Δεν μπορούμε να βελτιώσουμε την εκπαίδευση για τους νέους — πρέπει να την βελτιώσουμε με τους νέους, μεταξύ άλλων με βάση μια διαγενεακή εταιρική σχέση και τον διάλογο σε όλα τα επίπεδα, από την αίθουσα διδασκαλίας έως τα διεθνή φόρουμ.

•  Συμμετέχουμε στενά και ενεργά στην ενίσχυση του παγκόσμιου συντονισμού στον τομέα της εκπαίδευσης και πρωτοστατούμε στην προώθηση εταιρικών σχέσεων και στην παροχή της τόσο αναγκαίας χρηματοδότησης. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της είναι ο μεγαλύτερος αναπτυξιακός εταίρος στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, υποστηρίζοντας τη δέσμευσή μας στη Δήλωση του Παρισιού του 2021 για την επένδυση στο μέλλον της εκπαίδευσης. Η χρηματοδότησή μας μέσω διαφόρων τρόπων σε εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο αντιπροσωπεύει πάνω από το 55 % της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας.

•  Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να αυξήσει σημαντικά τη χρηματοδότηση της εκπαίδευσης από 7 % σε τουλάχιστον 10 % για τη συνεργασία της με την Αφρική, την Ασία και τον Ειρηνικό, τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική. Η ΕΕ διαθέτει το 10 % του προϋπολογισμού της για ανθρωπιστική βοήθεια στην εκπαίδευση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Αναγνωρίζοντας τη θεμελιώδη σημασία της κινητοποίησης εγχώριων πόρων και των ποιοτικών δαπανών, συνεργαζόμαστε στενά με κυβερνητικούς εταίρους για μια πιο βιώσιμη, αποτελεσματική και δίκαιη δημόσια χρηματοδότηση για την εκπαίδευση. Συνέχιση άντλησης περισσότερων εσόδων και αύξησης των προϋπολογισμών για την εκπαίδευση μέσω καινοτόμων χρηματοδοτικών μέτρων, ιδίως στο πλαίσιο της προσέγγισης «Ομάδα Ευρώπη» και της συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σε χώρες εταίρους παγκοσμίως, ιδίως σε χώρες χαμηλού εισοδήματος και στις πιο ευάλωτες χώρες.

•  Η στρατηγική της ΕΕ για την παγκόσμια πύλη ενισχύει περαιτέρω τις επενδύσεις μας κινητοποιώντας τους πολύ αναγκαίους πρόσθετους πόρους για τη δημιουργία ευνοϊκού περιβάλλοντος για τη διδασκαλία, την κατάρτιση και τη μάθηση σε όλα τα επίπεδα. Όπως αποδεικνύεται από τη δέσμη επενδυτικών μέτρων «Global Gateway» για την εκπαίδευση, τις δεξιότητες και την τεχνική και επαγγελματική κατάρτιση που ανακοινώθηκε στη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Αφρικής του 2022, η Global Gateway προωθεί την χωρίς αποκλεισμούς, ισότιμη και ποιοτική βασική εκπαίδευση, την ΕΕΚ και την τριτοβάθμια εκπαίδευση, την περιφερειακή και διεθνή κινητικότητα των εκπαιδευομένων και τη διά βίου μάθηση με στόχο την πλήρη και ισότιμη συμμετοχή στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή.

•  Η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει προσηλωμένη στην προαγωγή, την προστασία και την πραγμάτωση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καθώς και στην πλήρη και αποτελεσματική υλοποίηση της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου και του Προγράμματος Δράσης της Διεθνούς Διάσκεψης για τον Πληθυσμό και την Ανάπτυξη (ICPD) και των αποτελεσμάτων των αναθεωρητικών τους διασκέψεων και διατηρεί, στο ίδιο πλαίσιο, τη δέσμευσή της υπέρ της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και των συναφών δικαιωμάτων (SRHR). Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, η ΕΕ επαναβεβαιώνει τη δέσμευσή της όσον αφορά την προαγωγή, την προστασία και την πραγμάτωση του δικαιώματος κάθε ατόμου να ελέγχει πλήρως και να αποφασίζει ελεύθερα και υπεύθυνα για ζητήματα που άπτονται της σεξουαλικότητας και της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής του υγείας, χωρίς διακρίσεις, καταναγκασμό και βία. Η ΕΕ τονίζει επιπλέον ότι είναι αναγκαίο να υπάρχει καθολική πρόσβαση σε ποιοτική, οικονομικά προσιτή και ολοκληρωμένη ενημέρωση και εκπαίδευση για τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία, που να περιλαμβάνει ολοκληρωμένη σεξουαλική αγωγή, καθώς και σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης.

•  Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της, στο πλαίσιο της προσέγγισης «Ομάδα Ευρώπη» και σε στενή συνεργασία με τις χώρες εταίρους, τη διεθνή κοινότητα και τα ενδιαφερόμενα μέρη στον τομέα της εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένου του τοπικού επιπέδου, θα ανταποκριθούν στις δεσμεύσεις μας για την εκπαίδευση στο πλαίσιο της συνέχειας που θα δοθεί στη σύνοδο κορυφής, ώστε να διασφαλιστεί η πραγμάτωση του δικαιώματος στην εκπαίδευση για όλους και παντού.

Περισσότερες πληροφορίες

Μετασχηματίζοντας την εκπαίδευση — ενημερωτικό δελτίο

Press Release in English

Πηγή: Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα