Αθήνα, 04/02/2022

Ενόψει της παγκόσμιας ημέρας μηδενικής ανοχής στον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων στις 6 Φεβρουαρίου 2022, ο ύπατος εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας και αντιπρόεδρος της Επιτροπής κ. Τζουζέπ Μπορέλ Φουντέλιες, η αντιπρόεδρος για θέματα Αξιών και Διαφάνειας κ. Βιέρα Γιούροβα, η αντιπρόεδρος για θέματα Δημοκρατίας και Δημογραφίας κ. Ντούμπραβκα Σούιτσα, η επίτροπος Ισότητας κ. Χέλενα Ντάλι και η επίτροπος Διεθνών Εταιρικών Σχέσεων κ. Γιούτα Ουρπιλάινεν ένωσαν τις φωνές τους για να επιβεβαιώσουν την ισχυρή δέσμευση της ΕΕ για την εξάλειψη του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων σε παγκόσμιο επίπεδο και προέβησαν στην ακόλουθη δήλωση:

«Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων αποτελεί έγκλημα και παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων των γυναικών. Πρέπει να τον σταματήσουμε.

Τίποτα δεν δικαιολογεί μια τέτοια φρικτή πρακτική, που έχει πολύ σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία των γυναικών και των κοριτσιών, όπως λοιμώξεις, στειρότητα και χρόνιο πόνο. Η πρακτική αυτή θέτει σε κίνδυνο την υγεία και την ευημερία χιλιάδων γυναικών και κοριτσιών και μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στον θάνατό τους.

Αν και πολλές κοινότητες έχουν εγκαταλείψει την πρακτική αυτή και τα πολιτισμικά ήθη αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου, η πανδημία COVID-19 έχει επιβραδύνει την πρόοδο προς την εξάλειψή της. Οι συνθήκες εγκλεισμού καθιστούν την εξασφάλιση πρόσβασης σε υπηρεσίες πρόληψης, προστασίας και φροντίδας πιο σημαντική από ποτέ.

Η εξάλειψη όλων των μορφών έμφυλης βίας, συμπεριλαμβανομένου του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων, βρίσκεται στο επίκεντρο των πολιτικών της ΕΕ για την ισότητα. Από την έναρξη της θητείας της παρούσας Επιτροπής, έχουμε ενισχύσει τις δράσεις μας στην Ευρώπη και παγκοσμίως με το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία 2020-2024, τη στρατηγική της ΕΕ για την ισότητα των φύλων 2020-2025 και το τρίτο σχέδιο δράσης της ΕΕ για θέματα φύλου. Έχουμε παρουσιάσει μια ολοκληρωμένη στρατηγική για τα δικαιώματα του παιδιού, η οποία αποσκοπούσε επίσης στον τερματισμό της βίας κατά των παιδιών, συμπεριλαμβανομένου του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Εντός του έτους θα υποβάλουμε νομοθετική πρόταση για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, καθώς και ειδική σύσταση για την πρόληψη επιβλαβών πρακτικών.

Δεν μπορούμε να ανεχθούμε τη βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών.»

Ιστορικό

Σύμφωνα με τον ορισμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ως ακρωτηριασμός/αποκοπή των γυναικείων γεννητικών οργάνων νοούνται όλες οι διαδικασίες που συνεπάγονται μερική ή ολική αφαίρεση των εξωτερικών γεννητικών οργάνων των γυναικών ή άλλον τραυματισμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων για μη ιατρικούς λόγους. Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων αποτελεί παγκόσμιο ζήτημα, το οποίο υφίσταται και στην Ευρώπη. Εκτιμάται ότι, σε 13 ευρωπαϊκές χώρες, 180.000 κορίτσια κινδυνεύουν με ακρωτηριασμό, ενώ 600.000 γυναίκες ζουν με τις συνέπειες της πρακτικής αυτής στην Ευρώπη. Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων είναι μια λανθασμένη πρακτική που πραγματοποιείται για διάφορους πολιτιστικούς, θρησκευτικούς ή κοινωνικούς λόγους σε νεαρά κορίτσια από τη νηπιακή ηλικία μέχρι την ηλικία των 15 ετών. Αποτελεί μορφή παιδικής κακοποίησης και βίας κατά των γυναικών, η οποία έχει σοβαρές βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες σωματικές και ψυχολογικές συνέπειες.

Η ποινικοποίηση του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων αποτελεί απαίτηση βάσει της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας. Η σύμβαση αυτή έχει υπογραφεί από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και έχει επικυρωθεί μέχρι σήμερα από 21 κράτη μέλη. Η Επιτροπή συνεργάζεται με το Συμβούλιο για την προσχώρηση της ΕΕ στη σύμβαση. Η Επιτροπή θα υποβάλει πρόταση για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, καθώς και ειδική σύσταση για την πρόληψη επιβλαβών πρακτικών.

Επιπλέον, μέσω του προγράμματος «Πολίτες, ισότητα, δικαιώματα και αξίες» (CERV), θα εξακολουθήσει να παρέχεται χρηματοδότηση σε έργα των κρατών μελών και της κοινωνίας των πολιτών για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας, συμπεριλαμβανομένου του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Στο πλαίσιο της πρόσκλησης υποβολής προτάσεων DAPHNE του 2021, επελέγησαν 40 έργα για χρηματοδότηση με προϋπολογισμό 17,7 εκατ. ευρώ. Η Επιτροπή δημοσίευσε νέα πρόσκληση υποβολής προτάσεων με προϋπολογισμό 30,5 εκατ. ευρώ, ανοικτή έως τις 12 Απριλίου 2022, η οποία περιλαμβάνει ειδική προτεραιότητα για την καταπολέμηση και την πρόληψη της βίας που συνδέεται με επιβλαβείς πρακτικές. Με χρηματοδότηση από την ΕΕ, το έργο CHAIN ενισχύει σήμερα την πρόληψη, την προστασία και τη στήριξη των θυμάτων ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων και των θυμάτων πρόωρων και καταναγκαστικών γάμων, μέσω δραστηριοτήτων κατάρτισης, ανάπτυξης ικανοτήτων και ευαισθητοποίησης στη Γερμανία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και το Βέλγιο.

Η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού (1989), στην οποία είναι συμβαλλόμενα μέρη όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, καταδικάζει επίσης τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων ως μορφή βίας κατά των κοριτσιών. Το 2021 η Επιτροπή παρουσίασε μια ολοκληρωμένη στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού, η οποία περιλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις και συστάσεις σχετικά με την αποτελεσματική πρόληψη και τον τερματισμό της βίας κατά των παιδιών, συμπεριλαμβανομένου του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων.

Στο πλαίσιο της εξωτερικής δράσης και της αναπτυξιακής συνεργασίας, η εξάλειψη του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων εξακολουθεί να αποτελεί βασική δράση στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία 2020-2024 και του σχεδίου δράσης της ΕΕ για θέματα φύλου 2021-2025. Αυτό αποτυπώνεται τόσο στους πολιτικούς διαλόγους όσο και σε συγκεκριμένες δράσεις όπως, για παράδειγμα, τη στήριξη που παρέχεται στο παγκόσμιο κοινό πρόγραμμα UNFPA/UNICEF για την εξάλειψη της πρακτικής του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων μέσω του περιφερειακού προγράμματος Spotlight για την Αφρική, το οποίο διέθεσε 7,5 εκατ. ευρώ για την καταπολέμηση της πρακτικής σε 17 συνεργαζόμενες χώρες. Παρά τους περιορισμούς κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, σε περίπου 650.000 γυναίκες και κορίτσια προσφέρθηκαν υπηρεσίες υποστήριξης κατά της έμφυλης βίας, συμπεριλαμβανομένης και υποστήριξης για την πρόληψη επιβλαβών πρακτικών. Η ΕΕ στηρίζει επίσης έργα για την αντιμετώπιση του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων σε επίπεδο χώρας, μέσω του Ευρωπαϊκού Μέσου για τη Δημοκρατία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (ΕΜΔΑΔ).

Στη Σομαλία, για παράδειγμα, η ΕΕ υποστηρίζει την ενδυνάμωση των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών κατά την άσκηση πίεσης και την υποστήριξη της υιοθέτησης πολιτικών σχετικά με τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων, και στο Σουδάν η ΕΕ υποστηρίζει τη νομοθετική μεταρρύθμιση για την εγκατάλειψη του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων στις αγροτικές κοινότητες.

Το νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο, που πρότεινε η Επιτροπή τον Σεπτέμβριο του 2020, επιδιώκει την ενίσχυση των εγγυήσεων προστασίας που παρέχονται στα άτομα με ιδιαίτερες ανάγκες, ιδίως σε γυναίκες αιτούμενες άσυλο που έχουν υποστεί έμφυλη βία. Εδώ περιλαμβάνεται η εξασφάλιση πρόσβασης σε ιατρική περίθαλψη, νομική υποστήριξη, κατάλληλη μετατραυματική συμβουλευτική και ψυχοκοινωνική περίθαλψη σε διάφορα στάδια της διαδικασίας αίτησης ασύλου.

Περισσότερες πληροφορίες

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων και τις ενέργειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εξάλειψή του, ανατρέξτε στον ιστότοπο:

Κατάρριψη μυθευμάτων σχετικά με τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων (FGM)

Έρευνα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων σχετικά την εκτίμηση του αριθμού των κοριτσιών που διατρέχουν κίνδυνο ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων στη Δανία, την Ισπανία, το Λουξεμβούργο και την Αυστρία: Μελέτη για τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων: Ο αριθμός των κοριτσιών σε κίνδυνο αυξάνεται, αλλά αυξάνεται και η αντίδραση σε επίπεδο κοινότητας (2021)

Παρακολουθήστε αυτό το βίντεο από την επίτροπο κ. Ντάλι και τις ευρωβουλεύτριες κ. Εβελίν Ρέγκνερ και κ. Ασίτα Κανκό σχετικά με τη μηδενική ανοχή στον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων.

Press Release in English

Πηγή: Αντιπροσωπία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα