“Το εκφωνηθέν κείμενο είναι το μόνο αυθεντικό”

Ήμουν 17 χρόνων όταν έβλεπα στην τηλεόραση τον Κωνσταντίνο Καραμανλή να υπογράφει τη Συνθήκη Ένταξης της Ελλάδας στην Ενωμένη Ευρώπη. Ήξερα ότι εκείνη τη στιγμή γινόμουν μάρτυρας μιας ιστορικής στιγμής, τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρώπη, αλλά κυρίως για τη γενιά μου, τη γενιά των εφήβων του Ζαππείου του ’79.

Κι έλαχε σε αυτή την γενιά, των εφήβων του Ζαππείου να κτίσει την Ευρωπαϊκή Ελλάδα, την Ελλάδα μέσα στην Ευρώπη, όπως είχε τύχει στη προηγούμενη γενιά των Ελλήνων οραματιστών να πραγματώσουν το όραμα της Ένταξης. Και φυσικά προβάλλει τώρα το ξεχωριστό καθήκον της επόμενης γενιάς, που σαρανταρίζει μαζί με την Ευρωπαία Ελλάδα,  αυτών που γεννήθηκαν μέσα στην Ευρώπη και μεγαλώνουν με τις κατακτήσεις του παρελθόντος,  να βελτιώσει αλλά και να υπερασπιστεί όσα πετύχαμε μέχρι σήμερα.

Με χαρά βλέπω εδώ σήμερα εκπροσώπους και των τριών αυτών γενεών.

Τρεις γενιές, ένα πεπρωμένο, η ίδια ιστορική μοίρα.

Η Ελλάδα τα 40 χρόνια της Ευρωπαϊκής της πορείας έκανε κτήμα της το πιο σύγχρονο δημοκρατικό πλαίσιο που γνώρισε ποτέ ο κόσμος. Την Ελλάδα των «γυάλινων κορμών» αντικατέστησε μια χώρα με «ατσαλένια θεμέλια». Σε μια χώρα με ευάλωτους θεσμούς, με αστάθεια, ανισότητες και ανασφάλεια που γνώρισε πολέμους, πραξικοπήματα, χρεωκοπίες, διχασμούς και εμφύλιο, τα τελευταία σαράντα χρόνια αποτελούν τη μακρύτερη περίοδο ειρήνης, δημοκρατίας και ευημερίας που γνώρισαν οι Έλληνες.

Από τις αρχές ακόμη της μετεμφυλιακής περιόδου, η ραγδαία ανάπτυξη των υποδομών της χώρας συνδέεται πλήρως με το όραμα της πρώτης γενιάς και την σύνδεση της Ελλάδας με την ευρωπαϊκή της μοίρα.  Που επισφραγίστηκε από την σπουδαία μεταπολιτευτική κατάκτηση, την εμπέδωση της δημοκρατίας και τις κοινωνικές κατακτήσεις. Για να ακολουθήσουν οι κολοσσιαίοι πόροι που εκσυγχρόνισαν τις υποδομές και τα συστήματα υγείας και παιδείας. Που απογείωσαν την ύπαιθρο, που άνοιξαν τους ορίζοντες της εκπαίδευσης, του εμπορίου, των συναλλαγών στον κόσμο δημιουργώντας πρωτοφανείς ευκαιρίες για τους πολίτες.

Που κατοχύρωσε τα σύνορα μας – από τον Έβρο ως το Καστελλόριζο –  ως απώτατα σύνορα της Ευρώπης απέναντι σε αβέβαιους και επικίνδυνους γείτονες. Που ανέδειξαν την Ελλάδα σε μοναδικό θεσμικό και κοινωνικό πρότυπο, ρυθμιστή και πυλώνα ειρήνης στην ευρύτερη περιοχή του κόσμου που μας περιβάλει.

Φυσικά δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε την αφετηρία αυτής της διαδρομής.

Την μοναξιά του Καραμανλή που πίστεψε, οργάνωσε και πέτυχε ουσιαστικά μόνος του τον άθλο της ένταξης. Αλλά και το πως εξελίχτηκε αυτή η πορεία, ως πολιτικό κεκτημένο πια του συνόλου του πολιτικού κόσμου σήμερα, του λαού και της κοινωνίας.

Δεν μπορώ να σκεφτώ καλύτερη απόδειξη της καθολικής αποδοχής της σύμφυσης της χώρας με την Ευρώπη  και σύγκλισης όλων των πολιτικών δυνάμεων στην παραδοχή αυτή από την ιστορική, αξέχαστη εικόνα του χειροκροτούμενου από όλες τις πτέρυγες Γιούνκερ, κατά την πανηγυρική ομιλία του τον Απρίλιο του 2018 στη Βουλή των Ελλήνων. Ήταν η πιο πανηγυρική επιβράβευση της δικαιωμένης από την Ιστορία φράσης του τον Ιούλιο του 2015 «η Ελλάδα είναι Ευρώπη και η Ευρώπη είναι Ελλάδα».

Αυτή η διαδρομή από το Ζάππειο του Καραμανλή το 1979 ως την ομιλία Γιούνκερ στη Βουλή των Ελλήνων – σημειωτέον η πρώτη Προέδρου της Επιτροπής στην ιστορία του κοινοβουλευτικού μας βίου – δεν ήταν γραμμική ούτε πάντα ανέφελη. Δεν ήταν πάντα μια σειρά επιτυχιών. Είχε και μαύρες στιγμές – που δυστυχώς είχα το θλιβερό προνόμιο να ζήσω από πρώτο χέρι – χαμένες ευκαιρίες που μας κόστισαν αλλά και πολλά διδάγματα για τις ηγεσίες και τη κοινωνία κυρίως από δύο παθογένειες: το σύνδρομο του «άστο γι’ αργότερα», και την εθνικοποίηση των επιτυχιών της Ευρώπης με την κοινοτικοποίηση των όποιων αστοχιών. 

Ο ιστορικός του μέλλοντος θα αποδώσει τα δέοντα και θα αποτιμήσει την ιστορική αυτή διαδρομή σε όλες της τις διαστάσεις. Σήμερα είναι μέρα γιορτής, όχι ομφαλοσκόπησης. Ήδη όμως από τώρα προβάλλουν ανεξίτηλες κάποιες διαπιστώσεις που αποτελούν πιστεύω και πεποίθηση των πολλών για το πως οι Έλληνες αντιλαμβανόμαστε τη σχέση μας με – και τη θέση μας στην – Ευρώπη.

Η γονιδιακή σχέση με το κοινό μας παρελθόν, το αξιακό πλαίσιο και τις αρχές των κοινών μας καταβολών μας προσδένει σήμερα σε μια Ένωση Αλληλεγγύης και Δικαιοσύνης, σε μια Ευρώπη που προστατεύει αλλά και που ανοίγει δρόμους και ευκαιρίες. Σε προκλήσεις που αποδεδειγμένα πια μόνο ενωμένοι, με συλλογική δράση μπορούμε να αντιμετωπίσουμε.

Οι κρίσιμες στιγμές του σήμερα, αποτελούν ακόμη μια επιβεβαίωση  της ορθότητας των επιλογών του χθες. Η τραγωδία που βιώνει σήμερα η ανθρωπότητα, παρά την απώλεια χιλιάδων συνανθρώπων μας, μας αφήνει αυτό το ελπιδοφόρο ευρωπαϊκό μάθημα μέσα από την θλίψη. Η πρωτοφανής πανδημία άλλαξε ουσιαστικά τις ζωές μας, την πορεία του κόσμου, όπως τον γνωρίζαμε. Οδήγησε σε τομές στην ευρωπαϊκή πολιτική που ποτέ ξανά δεν τολμήσαμε.

Στην υγεία, την πρώτη γραμμή της μάχης με το εν εξελίξει εμβολιαστικό πρόγραμμα-το μεγαλύτερο στην ιστορία της ανθρωπότητας με εμβόλια ασφαλή και προσβάσιμα σε όλους- και η νέα Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας που θα μας θωρακίσει στις υγειονομικές προκλήσεις του αύριο.

Το υπερόπλο του Ταμείου Ανάκαμψης και ο γιγαντιαίος προϋπολογισμός, που θα βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση μιας πιο πράσινης, πιο ψηφιακής, πιο ανθεκτικής αλλά και πιο ανεκτικής Ευρώπης. Που θα δίνει σύγχρονες δεξιότητές στους νέους της, φοιτητές, εργαζόμενους και επαγγελματίες. Πρόκειται για μια μοναδική ευκαιρία για τόνωση της ανάπτυξης και εκσυγχρονισμό της οικονομίας μας, διπλασιάζοντας σχεδόν το ετήσιο ποσό των δημοσίων επενδύσεων για τα επόμενα χρόνια.

Το Πράσινο Ψηφιακό Πιστοποιητικό, ένα νέο πακέτο για την ασφαλή επανέναρξη των μετακινήσεων, στο οποίο η Ελλάδα και ο Πρωθυπουργός πρωτοστάτησαν. Δεν πρόκειται (μόνο) για ένα πιστοποιητικό εμβολιασμού αλλά ένα κλειδί ασφαλείας για την επάνοδο στην κανονικότητα, τον τουρισμό και την κινητικότητα.

Ουδείς μπορούσε να φανταστεί τον Ιανουάριο όταν ήμασταν ελάχιστοί οι υπερασπιστές του στις Βρυξέλλες, ότι θα φτάναμε στο σημερινό άμεσο αποτέλεσμα, έγκαιρα για το ευρωπαϊκό και ελληνικό καλοκαίρι.

Φυσικά η πρόταση μας για ένα νέο «Σύμφωνο Αλληλεγγύης» για την μετανάστευση και το άσυλο που βρίσκεται ήδη στη  διαπραγμάτευση, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση Ασφάλειας, μια «ευρωπαϊκή πανοπλία» για πιο ασφαλές διαδίκτυο, πιο ήσυχες γειτονιές και προστατευμένα σύνορα. Εκεί που η Ευρωπαϊκή Ακτοφυλακή και Συνοριοφυλακή (Frontex) φυλάει τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης σε ξηρά και θάλασσα.

Η Ελλάδα συμμετέχει στη μεγαλύτερη εσωτερική αγορά στον κόσμο. Έχει το δεύτερο παγκόσμιο νόμισμα αναφοράς. Είναι μέρος της ευρωπαϊκής ισχύος στο διεθνές εμπόριο, στα ανθρώπινα δικαιώματα, τη προστασία των δεδομένων, τα καθολικά συστήματα υγείας και παιδείας για όλους.

Σαράντα χρόνια μετά, ενισχύει την πεποίθηση ότι η Ευρώπη είναι πια το σπίτι μας, η ασπίδα μας και η ασφαλέστερη εγγύηση για το μέλλον μας.

Αυτή είναι η Ευρωπαϊκή Ελλάδα που η νέα γενιά καλείται να υπερασπιστεί αλλά και να βελτιώσει. Με περισσότερη ολοκλήρωση, με νέες πιο δυναμικές πολιτικές και τομές με συλλογικούς στόχους.

Κοιτάζοντας μπροστά, πρέπει να προετοιμάσουμε όχι μόνο την Ελλάδα αλλά και την Ένωση για την επόμενη μέρα, και σε αυτή την προετοιμασία κανενός η γνώμη και κανενός η συμβολή δεν περισσεύει.

Ξεκινάμε μεθαύριο, στις 9 Μαΐου μία άσκηση δημοκρατικής αμεσότητας, τη Διάσκεψη για το Mέλλον της Ευρώπης: μια σειρά διαλόγων, διαδράσεων και συζητήσεων, η οποία δίνει φωνή και ρόλο σε όλους τους Ευρωπαίους πολίτες.

Είναι η στιγμή που οι Βρυξέλλες πρέπει να σιωπήσουν και να ακούσουν:  Τις αγωνίες, τις ιδέες και τις απόψεις των πολιτών όλων των ηλικιών και κοινωνικών ομάδων, προκειμένου από κοινού να διαμορφώσουμε το κοινό μας μέλλον. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία την οποία έχει αγκαλιάσει και η Ελληνική κυβέρνηση και, είμαι σίγουρος, η προστιθέμενη αξία των Ελλήνων πολιτών σε αυτή την άσκηση δημοκρατίας ότι θα είναι ισχυρή και χρήσιμη.

Επιτρέψτε μου να κλείσω με μια ξεχωριστή αναφορά σε μια ειδική κατηγορία Ελλήνων και Ελληνίδων που η συνεισφορά τους σ ´αυτή τη σαραντάχρονη πορεία δεν βρίσκει πάντα τη θέση που της πρέπει στον δημόσιο χώρο.

Πολλοί εργάστηκαν ακούραστα τα χρόνια αυτά για την Ελλάδα και την Ευρώπη. Θέλω να κάνω ειδική μνεία και να αποτίσω φόρο τιμής σε όλους όσους υπηρέτησαν την Ευρωπαϊκή Ένωση, και μέσω αυτής και την πατρίδα, από τη θέση του Επιτρόπου, μέσα από σημαντικά χαρτοφυλάκια που προσέθεσαν αξία στην Ευρωπαϊκή προοπτική και την εξέλιξη της χώρας. Τους ευρωβουλευτές που διαχρονικά μετουσιώνουν την φωνή από τις γειτονιές στα έδρανα των Βρυξελλών και του Στρασβούργου. Ασφαλώς, τους χιλιάδες Έλληνες και τις Ελληνίδες στελέχη των ευρωπαϊκών θεσμών, που άοκνα εργάστηκαν και εργάζονται για την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Το γραμματόσημο που παρουσιάζεται σήμερα για να τιμήσει τη 40η επέτειο της ένταξης της Ελλάδας στην Ένωση, μας διηγείται και την δίκη τους ιστορία και τιμά το σημαντικό τους έργο, όλων αυτών που έχω την τιμή και την χαρά να αποκαλώ συναδέλφους και συνοδοιπόρους.

Φίλες και φίλοι,

Όπως λέει και η κα Αφροξυλάνθη στην παιδική ιστορία που θα σας παρουσιάσει η Αντιπροσωπεία σε λίγο, η Ευρώπη είμαστε εμείς. Εναπόκειται σε εμάς και σε αυτούς που ακολουθούν να αγαπήσουμε, να νοιαστούμε και να φροντίσουμε το κοινό μας σπίτι ώστε να γιορτάσουμε κι άλλες πολλές, σημαντικές επετείους ακόμα πιο δυνατοί, ακόμα πιο ασφαλείς, ακόμα πιο αισιόδοξοι.

Όπως λέει και η κα Αφροξυλάνθη στην παιδική ιστορία που θα σας παρουσιάσει η Αντιπροσωπεία σε λίγο, η Ευρώπη είμαστε εμείς. Εναπόκειται σε εμάς και σε αυτούς που ακολουθούν να αγαπήσουμε, να νοιαστούμε και να φροντίσουμε το κοινό μας σπίτι ώστε να γιορτάσουμε κι άλλες πολλές, σημαντικές επετείους ακόμα πιο δυνατοί, ακόμα πιο ασφαλείς, ακόμα πιο αισιόδοξοι.

 Πηγή: Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα