Ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, η Επιτροπή δημοσίευσε την ετήσια έκθεσή της 2021 για την ισότητα των φύλων στην ΕΕ, η οποία δείχνει τον αρνητικό αντίκτυπο της πανδημίας COVID-19 στις γυναίκες. Η πανδημία έχει επιδεινώσει τις υφιστάμενες ανισότητες μεταξύ γυναικών και ανδρών σε όλους σχεδόν τους τομείς της ζωής, τόσο στην Ευρώπη όσο και πέραν αυτής, με συνέπεια την οπισθοδρόμηση όσον αφορά τα επιτεύγματα των προηγούμενων ετών που κερδήθηκαν με κόπο. Ταυτόχρονα, η ισότητα των φύλων δεν υπήρξε ποτέ τόσο υψηλή προτεραιότητα στην πολιτική ατζέντα της ΕΕ, ενώ η Επιτροπή κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες για την εφαρμογή της στρατηγικής για την ισότητα των φύλων, η οποία εγκρίθηκε πριν από ένα έτος. Για την καλύτερη παρακολούθηση και καταγραφή της προόδου σε καθένα από τα 27 κράτη μέλη, η Επιτροπή εγκαινιάζει σήμερα μια διαδικτυακή πύλη παρακολούθησης της στρατηγικής για την ισότητα των φύλων.

Η Αντιπρόεδρος για θέματα αξιών και διαφάνειας, κ. Βιέρα Γιούροβα, δήλωσε: «Οι γυναίκες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της πανδημίας και πλήττονται περισσότερο από αυτήν. Δεν μπορούμε να κάνουμε πίσω· πρέπει να συνεχίσουμε να ασκούμε πιέσεις για δικαιοσύνη και ισότητα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ΕΕ έθεσε τις γυναίκες στο επίκεντρο της ανάκαμψης και υποχρέωσε τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν την ισότητα των φύλων στις επενδύσεις που χρηματοδοτούνται από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.»

Η Επίτροπος Ισότητας, κ. Χέλενα Ντάλι, πρόσθεσε: «Παρά τον δυσανάλογο αντίκτυπο στη ζωή των γυναικών λόγω της κρίσης COVID-19, πρέπει να αξιοποιήσουμε την κατάσταση αυτή ως ευκαιρία. Είμαστε αποφασισμένοι να ενισχύσουμε τις προσπάθειές μας, να εξακολουθήσουμε να προχωρούμε και να μην επιτρέψουμε να αντιστραφεί όλη η πρόοδος που έχει επιτευχθεί ως προς την ισότητα των φύλων».

Ο αντίκτυπος της COVID-19 στις γυναίκες

Η σημερινή έκθεση υπογραμμίζει τον τρόπο με τον οποίο η πανδημία COVID-19 έχει αποδειχθεί σημαντική πρόκληση για την ισότητα των φύλων:

• Τα κράτη μέλη κατέγραψαν αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας: Για παράδειγμα, ο αριθμός των αναφορών σχετικά με την ενδοοικογενειακή βία στη Γαλλία αυξήθηκε κατά 32 % κατά την πρώτη εβδομάδα του περιορισμού της κυκλοφορίας και στη Λιθουανία κατά 20 % κατά τις τρεις πρώτες εβδομάδες. Η Ιρλανδία κατέγραψε πενταπλάσια αύξηση στις αγωγές ενδοοικογενειακής βίας και οι ισπανικές αρχές ανέφεραν αύξηση των κλήσεων κατά 18 % κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο του εγκλεισμού.
• Οι γυναίκες βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή για την αντιμετώπιση της πανδημίας: Το 76 % των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και της κοινωνικής μέριμνας και το 86 % των εργαζομένων στον τομέα της προσωπικής φροντίδας στον κλάδο των υπηρεσιών υγείας είναι γυναίκες. Με την πανδημία, οι γυναίκες στους τομείς αυτούς σημείωσαν πρωτοφανή αύξηση του φόρτου εργασίας, των κινδύνων για την υγεία και των προκλήσεων για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
• Οι γυναίκες στην αγορά εργασίας επλήγησαν σοβαρά από την πανδημία: Οι γυναίκες υπερεκπροσωπούνται σε τομείς που πλήττονται περισσότερο από την κρίση (λιανικό εμπόριο, φιλοξενία, φροντίδα και οικιακή εργασία), επειδή οι εργασίες αυτές δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν εξ αποστάσεως. Οι γυναίκες αντιμετώπισαν επίσης περισσότερες δυσκολίες επανένταξης στην αγορά εργασίας κατά τη διάρκεια της μερικής ανάκαμψης το περασμένο καλοκαίρι του 2020, όταν τα ποσοστά απασχόλησης αυξήθηκαν κατά 1,4 % για τους άνδρες αλλά μόνο κατά 0,8 % για τις γυναίκες μεταξύ του δεύτερου και του τρίτου τριμήνου του 2020.
• Οι περιορισμοί της κυκλοφορίας έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη μη αμειβόμενη φροντίδα και την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής: Οι γυναίκες δαπάνησαν, κατά μέσο όρο, 62 ώρες την εβδομάδα για τη φροντίδα των παιδιών (σε σύγκριση με 36 ώρες για τους άνδρες) και 23 ώρες την εβδομάδα για οικιακές εργασίες (σε σύγκριση με 15 ώρες για τους άνδρες).
• Εντυπωσιακή έλλειψη γυναικών στα όργανα λήψης αποφάσεων για την COVID-19: Σε μελέτη του 2020 διαπιστώθηκε ότι οι άνδρες υπερτερούν αριθμητικά των γυναικών κατά πολύ στους φορείς που δημιουργήθηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Από τις 115 εθνικές ειδικές ομάδες δράσης για την COVID-19 σε 87 χώρες, συμπεριλαμβανομένων 17 κρατών μελών της ΕΕ, το 85,2 % αποτελούνταν κυρίως από άνδρες, ενώ το 11,4 % απαρτιζόταν κυρίως από γυναίκες και μόνο το 3,5 % είχε ίση εκπροσώπηση των φύλων. Σε πολιτικό επίπεδο, μόνο το 30 % των υπουργών Υγείας στην ΕΕ είναι γυναίκες. Επικεφαλής της ειδικής ομάδας της Επιτροπής για την κρίση COVID-19 είναι η πρόεδρος, κ. φον ντερ Λάιεν, κι η ομάδα περιλαμβάνει πέντε ακόμη επιτρόπους, τρεις εκ των οποίων είναι γυναίκες.

Παρά τις προκλήσεις που προέκυψαν από την κρίση COVID-19, η Επιτροπή κατέβαλε σημαντικές προσπάθειες για να προχωρήσει στην εφαρμογή της στρατηγικής για την ισότητα των φύλων κατά το προηγούμενο έτος. Για την αποτελεσματικότερη παρακολούθηση της προόδου σε ολόκληρη την ΕΕ, η Επιτροπή εγκαινίασε σήμερα τη διαδικτυακή πύλη παρακολούθησης της στρατηγικής για την ισότητα των φύλων. Ένα κοινό έργο που αναπτύχθηκε από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE), η πύλη θα επιτρέψει την παρακολούθηση των επιδόσεων των επιμέρους κρατών μελών της ΕΕ και τη σύγκριση των εν λόγω επιδόσεων μεταξύ των 27 κρατών μελών.

Ιστορικό

Η στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2020-2025, που εγκρίθηκε πριν από ένα έτος, βασίζεται σε ένα όραμα για μια Ευρώπη στην οποία γυναίκες και άνδρες, κορίτσια και αγόρια, σε όλη τους την πολυμορφία, είναι απαλλαγμένα από βία και στερεότυπα και έχουν την ευκαιρία να ευδοκιμήσουν και να ηγηθούν. Η στρατηγική αυτή καθορίζει τις βασικές δράσεις για την 5ετή περίοδο και δεσμεύεται να εξασφαλίσει ότι η Επιτροπή θα συνεκτιμά τη διάσταση της ισότητας σε όλους τους τομείς πολιτικής της ΕΕ.

Το περασμένο έτος η Επιτροπή ενέτεινε την καταπολέμηση της έμφυλης βίας με την πρώτη μέχρι σήμερα στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα των θυμάτων και ανακοίνωσε πρόταση για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας (η δημόσια διαβούλευση είναι ανοικτή εδώ). Η πρόταση νόμου για τις ψηφιακές υπηρεσίες, που εγκρίθηκε στα τέλη Δεκεμβρίου του 2020, αποσαφηνίζει την ευθύνη των πλατφορμών και συμβάλλει στην αντιμετώπιση της διαδικτυακής βίας.

Η Επιτροπή έχει λάβει μέτρα για την ενθάρρυνση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας. Το σχέδιο δράσης για την εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων θέτει την ισότητα των φύλων στον πυρήνα του και καθορίζει, μεταξύ άλλων, φιλόδοξους στόχους για τη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας και την παροχή βρεφονηπιακής φροντίδας. Στις 4 Μαρτίου η Επιτροπή πρότεινε μέτρα για τη διαφάνεια των αμοιβών με σκοπό την εξασφάλιση ίσης αμοιβής μεταξύ γυναικών και ανδρών για όμοια εργασία.

Στο σχέδιο δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση και στο επικαιροποιημένο θεματολόγιο δεξιοτήτων, η Επιτροπή ανακοίνωσε σειρά δράσεων που διασφαλίζουν ότι τα κορίτσια και οι νέες γυναίκες συμμετέχουν εξίσου στις σπουδές ΤΠΕ και στην ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων.

Η διάσταση της ισότητας των φύλων συμπεριλήφθηκε επίσης στον επόμενο προϋπολογισμό της ΕΕ. Επιπλέον, ο νέος Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στο πλαίσιο της NextGenerationEU απαιτεί από τα κράτη μέλη να εξηγήσουν τον τρόπο με τον οποίο τα εθνικά τους σχέδια ανάκαμψης θα συμβάλουν στην προώθηση της ισότητας των φύλων, συμβάλλοντας έτσι στη διασφάλιση μιας ανάκαμψης που θα λαμβάνει υπόψη τη διάσταση του φύλου στην ΕΕ.

Το περασμένο έτος η Επιτροπή εξακολούθησε να στηρίζει πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των στερεοτύπων που αφορούν το φύλο μέσω των χρηματοδοτικών προγραμμάτων της, συμπεριλαμβανομένου του προγράμματος της ΕΕ για τα δικαιώματα, την ισότητα και την ιθαγένεια. Η Επιτροπή ενίσχυσε επίσης την ισότητα των φύλων εκτός της ΕΕ, παρουσιάζοντας, στα τέλη Νοεμβρίου 2020, το νέο σχέδιο δράσης για θέματα φύλου (GAP III) για την περίοδο 2021-2025, ένα φιλόδοξο θεματολόγιο για την ισότητα των φύλων και τη χειραφέτηση των γυναικών στο πλαίσιο της εξωτερικής δράσης της ΕΕ.

Σήμερα το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) δημοσίευσε έκθεση σχετικά με την πανδημία Covid-19 και τη βία από στενό σύντροφο κατά των γυναικών στην ΕΕ. Όλες οι λεπτομέρειες διατίθενται στο δελτίο Τύπου του.

Περισσότερες πληροφορίες

Έκθεση 2021 σχετικά με την ισότητα των φύλων στην ΕΕ

Ιστοσελίδα της στρατηγικής για την ισότητα των φύλων

Δελτίο Τύπου του EIGE: Η νόσος COVID-19 εκμηδενίζει τα κέρδη της ισότητας των φύλων

Ισότητα των φύλων

Για περισσότερα εδώ.