Αν και η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την επίτευξη αμοιβαία επωφελούς συμφωνίας με το Ηνωμένο Βασίλειο, υπάρχει πλέον σημαντική αβεβαιότητα ως προς το κατά πόσον θα υπάρχει συμφωνία την 1η Ιανουαρίου 2021.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα δέσμη μέτρων έκτακτης ανάγκης, τα οποία διασφαλίζουν τη βασική αμοιβαία αεροπορική και οδική συνδεσιμότητα μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς και τη δυνατότητα αμοιβαίας αλιευτικής πρόσβασης των σκαφών της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου στα ύδατα των δύο μερών.

Στόχος αυτών των μέτρων έκτακτης ανάγκης είναι να ληφθεί μέριμνα για την περίοδο κατά την οποία δεν θα υπάρχει συμφωνία. Αν δεν τεθεί σε εφαρμογή καμία συμφωνία, τα μέτρα θα λήξουν μετά από μια καθορισμένη περίοδο.

Η Πρόεδρος, κ. φον ντερ Λάιεν, δήλωσε: «Οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη. Ωστόσο, δεδομένου ότι η λήξη της μεταβατικής περιόδου είναι πλέον πολύ κοντά, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι, αν και όταν επιτευχθεί συμφωνία, αυτή θα μπορέσει να τεθεί εγκαίρως σε ισχύ. Είναι ευθύνη μας να προετοιμαστούμε για όλα τα ενδεχόμενα, συμπεριλαμβανομένου του ενδεχομένου να μην έχουμε συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο την 1η Ιανουαρίου 2021. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο προτείνουμε σήμερα τα μέτρα αυτά».

Η Επιτροπή έχει επανειλημμένα καλέσει όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη όλων των τομέων να προετοιμαστούν για όλα τα πιθανά σενάρια την 1η Ιανουαρίου 2021. Μολονότι ένα σενάριο αποχώρησης χωρίς συμφωνία θα προκαλέσει διαταράξεις σε πολλούς τομείς, ορισμένοι τομείς θα επηρεαστούν, ωστόσο, δυσανάλογα λόγω της έλλειψης κατάλληλων εναλλακτικών λύσεων και επειδή σε ορισμένους τομείς οι ενδιαφερόμενοι δεν μπορούν να λάβουν οι ίδιοι μέτρα μετριασμού. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή προτείνει σήμερα τέσσερα μέτρα έκτακτης ανάγκης για τον μετριασμό ορισμένων από τις σημαντικές διαταράξεις που θα προκύψουν την 1η Ιανουαρίου, αν δεν επιτευχθεί συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο:

• Βασική αεροπορική συνδεσιμότητα: Πρόταση κανονισμού για τη διασφάλιση της παροχής ορισμένων αεροπορικών υπηρεσιών μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ για 6 μήνες, υπό την προϋπόθεση ότι το Ηνωμένο Βασίλειο παρέχει την ίδια διασφάλιση.
• Ασφάλεια της αεροπορίας: Πρόταση κανονισμού που διασφαλίζει ότι τα διάφορα πιστοποιητικά ασφάλειας προϊόντων θα μπορούν να εξακολουθήσουν να χρησιμοποιούνται στα αεροσκάφη της ΕΕ χωρίς διακοπή, ούτως ώστε να αποφευχθεί η καθήλωση των αεροσκαφών της ΕΕ στο έδαφος.
• Βασική οδική συνδεσιμότητα: Πρόταση κανονισμού για τη βασική συνδεσιμότητα όσον αφορά τόσο τις οδικές εμπορευματικές μεταφορές όσο και τις οδικές μεταφορές επιβατών για 6 μήνες, υπό την προϋπόθεση ότι το Ηνωμένο Βασίλειο παρέχει την ίδια διασφάλιση στους μεταφορείς της ΕΕ.
• Αλιεία: Πρόταση κανονισμού για τη δημιουργία του κατάλληλου νομικού πλαισίου για την περίοδο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021 ή έως ότου συναφθεί αλιευτική συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο -ανάλογα με το ποια ημερομηνία θα προηγηθεί- για τη συνέχιση της αμοιβαίας πρόσβασης των σκαφών της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου στα ύδατα των δύο πλευρών μετά την 31η Δεκεμβρίου 2020. Για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα της αλιείας και λαμβανομένης υπόψη της σημασίας της αλιείας για την οικονομική επιβίωση πολλών κοινοτήτων, είναι αναγκαίο να διευκολυνθούν οι διαδικασίες αδειοδότησης των αλιευτικών σκαφών.

Η Επιτροπή θα συνεργαστεί στενά με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο με σκοπό να διευκολύνει την έναρξη της εφαρμογής και των τεσσάρων προτεινόμενων κανονισμών την 1η Ιανουαρίου 2021.

Η εγρήγορση και η ετοιμότητα για την 1η Ιανουαρίου 2021 είναι τώρα πιο σημαντικές από ποτέ. Είτε επιτευχθεί είτε δεν επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με τη μελλοντική τους σχέση, θα υπάρξουν διαταράξεις. Αυτή είναι η φυσική συνέπεια της απόφασης του Ηνωμένου Βασιλείου να αποχωρήσει από την Ένωση και να παύσει να συμμετέχει στην ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση της ΕΕ. Η Επιτροπή ήταν πάντα πολύ σαφής σχετικά με το θέμα αυτό.

Ιστορικό

Το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 31 Ιανουαρίου 2020. Την εποχή εκείνη οι δύο πλευρές συμφώνησαν για μεταβατική περίοδο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020, κατά τη διάρκεια της οποίας το δίκαιο της ΕΕ εξακολουθεί να εφαρμόζεται στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποιούν αυτήν την περίοδο για να διαπραγματευθούν τους όρους της μελλοντικής εταιρικής σχέσης τους. Η έκβαση των διαπραγματεύσεων αυτών είναι αβέβαιη.

Η συμφωνία αποχώρησης παραμένει σε ισχύ. Η εν λόγω συμφωνία, μεταξύ πολλών άλλων πραγμάτων, εγγυάται τα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς και τα οικονομικά μας συμφέροντα, και προστατεύει την ειρήνη και τη σταθερότητα στη νήσο της Ιρλανδίας.

Οι δημόσιες διοικήσεις, οι επιχειρήσεις, οι πολίτες και τα ενδιαφερόμενα μέρη και των δύο πλευρών πρέπει να προετοιμαστούν για τη λήξη της μεταβατικής περιόδου. Η Επιτροπή συνεργάστηκε στενά με τα κράτη μέλη της ΕΕ για να ενημερώσει τους πολίτες και τις επιχειρήσεις σχετικά με τις συνέπειες του Brexit. Δημοσίευσε σχεδόν 100 ανακοινώσεις τομεακής καθοδήγησης —σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ— με λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με το τι πρέπει να κάνουν οι διοικήσεις, οι επιχειρήσεις και οι πολίτες για να προετοιμαστούν για τις αλλαγές στο τέλος του έτους.

Από τον Ιούλιο η Επιτροπή πραγματοποιεί εικονική περιοδεία στις πρωτεύουσες των κρατών μελών για να συζητήσει τα σχέδια ετοιμότητάς τους.

Η Επιτροπή έχει επίσης δρομολογήσει σειρά εκστρατειών ευαισθητοποίησης και έχει εντείνει τις προσπάθειές της για ενημέρωση των ενδιαφερομένων κατά τους τελευταίους μήνες. Παρείχε κατάρτιση και καθοδήγηση στις διοικητικές υπηρεσίες των κρατών μελών και θα εξακολουθήσει να διοργανώνει τομεακά σεμινάρια με όλα τα κράτη μέλη σε τεχνικό επίπεδο, προκειμένου να συμβάλει στη βελτίωση της εφαρμογής των μέτρων ετοιμότητας, ιδίως στους τομείς των συνοριακών ελέγχων για πρόσωπα και εμπορεύματα.

Για περισσότερες πληροφορίες

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών σχετικά με την εφαρμογή περιορισμένων μέτρων έκτακτης ανάγκης ελλείψει συμφωνίας για μελλοντική εταιρική σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο