Η ΕΕ στηρίζει την οικονομική ανάκαμψη στα κράτη μέλη με την εισφορά σχεδόν 2,2 δισ. ευρώ σε 140 βασικά έργα στον τομέα των μεταφορών. Τα έργα αυτά θα συμβάλουν στην κατασκευή ελλειπουσών μεταφορικών συνδέσεων σε ολόκληρη την ήπειρο, στη στήριξη των βιώσιμων μεταφορών και στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Τα έργα θα λάβουν χρηματοδότηση μέσω του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» (ΜΣΕ), του προγράμματος επιχορηγήσεων της ΕΕ για τη στήριξη των υποδομών μεταφορών.
Με αυτόν τον προϋπολογισμό, η ΕΕ θα υλοποιήσει τους στόχους της για το κλίμα που ορίζονται στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Πολύ μεγάλη έμφαση δίνεται σε έργα που ενισχύουν τους σιδηροδρόμους, μεταξύ άλλων τις διασυνοριακές συνδέσεις και τις συνδέσεις με τους λιμένες και τους αερολιμένες. Οι εσωτερικές πλωτές μεταφορές ενισχύονται μέσω της αύξησης της μεταφορικής ικανότητας και της βελτίωσης των πολυτροπικών συνδέσεων με τα οδικά και σιδηροδρομικά δίκτυα. Στον τομέα της ναυτιλίας, δίνεται προτεραιότητα σε έργα θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων που βασίζονται σε εναλλακτικά καύσιμα και στην εγκατάσταση από ξηράς ηλεκτροδότησης σε λιμένες για τη μείωση των εκπομπών από τα ελλιμενισμένα πλοία.
Η επίτροπος Μεταφορών κ. Αντίνα Βαλεάν δήλωσε τα εξής: «Η συνεισφορά της ΕΕ ύψους 2,2 δισ. ευρώ σε αυτήν την καίριας σημασίας υποδομή μεταφορών θα συμβάλει στην επανεκκίνηση της ανάκαμψης, και αναμένουμε ότι θα αποφέρει επενδύσεις ύψους 5 δισ. ευρώ. Το είδος των έργων στα οποία επενδύουμε εκτείνεται από τις εσωτερικές πλωτές μεταφορές και τις πολυτροπικές συνδέσεις έως τα εναλλακτικά καύσιμα και τις σιδηροδρομικές υποδομές μεγάλης κλίμακας. Ο μηχανισμός “Συνδέοντας την Ευρώπη” (ΜΣΕ) αποτελεί ένα από τα τέσσερα βασικά μέσα μας για τη δημιουργία ενός ανθεκτικού και άτρωτου στις κρίσεις συστήματος μεταφορών, το οποίο είναι ζωτικής σημασίας τόσο σήμερα όσο και μακροπρόθεσμα.»‏‎
Η ΕΕ θα στηρίξει έργα σιδηροδρομικών υποδομών που βρίσκονται στο κεντρικό διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) με συνολικό ποσό 1,6 δισ. ευρώ (55 έργα). Σε αυτά περιλαμβάνεται το έργο Rail Baltica, που ενσωματώνει τα κράτη της Βαλτικής στο ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο, καθώς και το διασυνοριακό τμήμα της σιδηροδρομικής γραμμής μεταξύ Δρέσδης (Γερμανία) και Πράγας (Τσεχία).
Η ΕΕ θα στηρίξει επίσης τη στροφή προς πιο οικολογικά καύσιμα για τις μεταφορές (19 έργα) με σχεδόν 142 εκατ. ευρώ. Ορισμένα έργα περιλαμβάνουν τη μετατροπή σκαφών ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούν υγροποιημένο φυσικό αέριο (ΥΦΑ), καθώς και την εγκατάσταση αντίστοιχων υποδομών σε λιμένες.
Στον τομέα των οδικών μεταφορών θα αναπτυχθούν επίσης υποδομές εναλλακτικών καυσίμων, ιδίως μέσω της εγκατάστασης 17 275 σημείων φόρτισης στο οδικό δίκτυο και της κυκλοφορίας 355 νέων λεωφορείων.
Εννέα έργα θα συμβάλουν στη διαλειτουργικότητα του σιδηροδρομικού συστήματος στην ΕΕ και στην απρόσκοπτη λειτουργία των τρένων σε ολόκληρη την ήπειρο μέσω του ευρωπαϊκού συστήματος διαχείρισης της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας (ERTMS). Η αναβάθμιση των μηχανών έλξης και των σιδηροδρομικών γραμμών για την προσαρμογή τους στο ενοποιημένο ευρωπαϊκό σύστημα ελέγχου αμαξοστοιχιών θα ενισχύσει την ασφάλεια, θα μειώσει τους χρόνους μετακίνησης και θα βελτιστοποιήσει τη χρήση της σιδηροδρομικής γραμμής. Τα εννέα έργα θα λάβουν περισσότερα από 49,8 εκατ. ευρώ.
Ιστορικό
Τα έργα επιλέχθηκαν για χρηματοδότηση μέσω δύο ανταγωνιστικών προσκλήσεων υποβολής προτάσεων που προκηρύχθηκαν τον Οκτώβριο του 2019 (τακτική πρόσκληση στο πλαίσιο του ΜΣΕ – Μεταφορές) και τον Νοέμβριο του 2019 (πρόσκληση στο πλαίσιο του συνδυαστικού μηχανισμού ΜΣΕ – Μεταφορές). Η χρηματοδοτική συνεισφορά της ΕΕ έχει τη μορφή επιχορηγήσεων, με διαφορετικά ποσοστά συγχρηματοδότησης ανάλογα με το είδος του έργου. Για 10 έργα που επιλέχθηκαν στο πλαίσιο του συνδυαστικού μηχανισμού, η στήριξη της ΕΕ πρέπει να συνδυάζεται με πρόσθετη χρηματοδότηση από τις τράπεζες (μέσω δανείου, οφειλής, ιδίων κεφαλαίων ή οποιασδήποτε άλλης επιστρεπτέας μορφής στήριξης).
Συνολικά, στο πλαίσιο του προγράμματος ΜΣΕ διατίθεται ποσό ύψους 23,2 δισ. ευρώ για επιχορηγήσεις από τον προϋπολογισμό της ΕΕ της περιόδου 2014-2020 για τη συγχρηματοδότηση έργων του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) στα κράτη μέλη της ΕΕ. Από το 2014, το πρώτο έτος προγραμματισμού του ΜΣΕ, έχουν προκηρυχθεί έξι προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για έργα (μία ανά έτος). Συνολικά, ο ΜΣΕ έχει μέχρι σήμερα στηρίξει 794 έργα στον τομέα των μεταφορών, συνολικής αξίας 21,1 δισ. ευρώ.
Επόμενα βήματα
Τις προσεχείς ημέρες η Επιτροπή θα εκδώσει επίσημη απόφαση χρηματοδότησης για αμφότερες τις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων, δεδομένης της έγκρισης των επιλεγμένων έργων από τα κράτη μέλη της ΕΕ. Ο Εκτελεστικός Οργανισμός Καινοτομίας και Δικτύων (INEA) της Επιτροπής θα υπογράψει τις συμφωνίες επιχορήγησης με τους δικαιούχους έργων το αργότερο έως τον Ιανουάριο του 2021.