Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ύπατος εκπρόσωπος παρουσίασαν τα σχέδια για μια σθεναρή και στοχευμένη απάντηση της ΕΕ με σκοπό τη στήριξη των χωρών εταίρων στις προσπάθειές τους να αντιμετωπίσουν την πανδημία του κορονοϊού. Η συλλογική δράση της ΕΕ θα επικεντρωθεί στην αντιμετώπιση της άμεσης υγειονομικής κρίσης και των συνακόλουθων ανθρωπιστικών αναγκών, στην ενίσχυση των συστημάτων υγείας, ύδρευσης και αποχέτευσης των χωρών εταίρων, καθώς και των ικανοτήτων τους όσον αφορά την έρευνα και την ετοιμότητα για την αντιμετώπιση της πανδημίας, και, τέλος, στην άμβλυνση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων. Για την υποστήριξη αυτών των δράσεων, η ΕΕ θα εξασφαλίσει τη χρηματοδοτική στήριξη των χωρών εταίρων με τη χορήγηση ποσού άνω των 15,6 δισ. ευρώ από τους υφιστάμενους πόρους για την εξωτερική δράση. Μαζί με τους εταίρους μας, μεριμνούμε ώστε η σημαντική ενωσιακή χρηματοδότηση που έχει ήδη διατεθεί σ’ αυτούς να τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν τον αντίκτυπο του κορονοϊού.

Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε: «Ο ιός δεν γνωρίζει σύνορα. Αυτή η παγκόσμια πρόκληση απαιτεί στενή διεθνή συνεργασία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εργάζεται άοκνα για την καταπολέμηση της πανδημίας. Όλοι γνωρίζουμε ότι μόνο αν ενεργήσουμε από κοινού θα μπορέσουμε να σταματήσουμε την παγκόσμια εξάπλωση του κορονοϊού. Για τον σκοπό αυτό, η ΕΕ θα πραγματοποιήσει σύντομα εικονική εκδήλωση δωρητών ώστε να συμβάλει στην κινητοποίηση της αναγκαίας χρηματοδότησης και να υποστηρίξει τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας στην παροχή βοήθειας προς τις πιο ευάλωτες χώρες.»

Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ένωσης και Αντιπρόεδρος της Επιτροπής, κ. Τζουζέπ Μπορέλ, δήλωσε σχετικά: «Η πανδημία του κορονοϊού απαιτεί ενιαία και παγκόσμια απάντηση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της αναλαμβάνουν το μερίδιο ευθύνης που τους αναλογεί για την αντιμετώπιση αυτής της υγειονομικής κρίσης και των σοβαρών συνεπειών της — τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να στηρίξουμε τους πολίτες μας. Παράλληλα, όμως, πρέπει να βοηθήσουμε και τους εταίρους μας —όχι μόνο στην άμεση γειτονιά μας αλλά και πέραν αυτής— προκειμένου να απορροφήσουν τον αντίκτυπο που θα έχει αυτή η κρίση στον βιοπορισμό, τη σταθερότητα και την ασφάλειά τους, καθώς τα δικά τους προβλήματα είναι και δικά μας. Πρόκειται για μια μάχη που δίνουμε σε παγκόσμιο επίπεδο, και αυτή τη μάχη είτε θα την κερδίσουμε όλοι μαζί είτε θα τη χάσουμε όλοι μαζί. Η συνεργασία και οι κοινές προσπάθειες σε διεθνές επίπεδο, καθώς και οι πολυμερείς λύσεις είναι ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να πορευτούμε ώστε να διαμορφωθεί ένα πραγματικό παγκόσμιο θεματολόγιο για το μέλλον.»

Η Επίτροπος αρμόδια για τις διεθνείς εταιρικές σχέσεις, κ. Γιούτα Ουρπιλάινεν, συμπλήρωσε τα εξής: «Όσο ο κορονοϊός απειλεί ζωές σε κάποιο μέρος του πλανήτη, δεν είμαστε ασφαλείς. Αυτή είναι η ουσία της διεθνούς συνεργασίας και των εταιρικών σχέσεων. Πρέπει να συνεργαστούμε για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις κοινές μας προκλήσεις. Σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντείνει τις προσπάθειές της και, μ’ αυτή τη σημαντική δέσμη μέτρων παγκόσμιας αντίδρασης ύψους άνω των 15,6 δισ. ευρώ, ηγείται των κοινών προσπαθειών που καταβάλλουμε με τους εταίρους μας, ιδίως στην Αφρική, με στόχο ένα ασφαλέστερο μέλλον για όλους μας.»

Ο Επίτροπος Γειτονίας και Διεύρυνσης, κ. Όλιβερ Βάρχεϊ, δήλωσε: «Στο πλαίσιο της αντίδρασής μας σε παγκόσμιο επίπεδο έναντι της πανδημίας του κορονοϊού, ανακατευθύνουμε πάνω από 3,8 δισ. ευρώ από τα προβλεπόμενα κονδύλια για τα Δυτικά Βαλκάνια και τους άμεσους γείτονές μας στα ανατολικά και στα νότια, εκεί όπου εντοπίζονται οι πραγματικές ανάγκες σήμερα. Έτσι, θα αντιμετωπιστεί επειγόντως η υγειονομική κρίση, θα ενισχυθούν τα συστήματα υγείας και θα αμβλυνθούν οι κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας. Κατοικούμε όλοι στην ίδια ήπειρο και ο μόνος τρόπος να επιτύχουμε είναι αν δράσουμε όλοι μαζί.»

Ο Επίτροπος Διαχείρισης Κρίσεων, κ. Γιάνες Λέναρτσιτς, δήλωσε σχετικά: «Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τη δυνητικά μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση των τελευταίων δεκαετιών. Οι επιπτώσεις που έχει η έξαρση του κορονοϊού στις πλέον ασταθείς χώρες, στους μετανάστες και στα πιο ευάλωτα άτομα θα είναι, πιθανώς, δραματικές. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις περίκλειστες και συχνά ανθυγιεινές δομές προσφύγων και τους καταυλισμούς εσωτερικά εκτοπισμένων ατόμων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να ανταποκριθούμε σθεναρά σ’ αυτή την κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας, να εξασφαλίσουμε ότι οι ανθρωπιστικοί φορείς θα συνεχίσουν να έχουν την αναγκαία πρόσβαση προκειμένου να εξακολουθήσουν να επιτελούν το διασωστικό έργο τους και, τέλος, να ενισχύσουμε τις μεταφορές και την υλικοτεχνική υποστήριξη σε βασικές ανθρωπιστικές επιχειρήσεις.»

Δέσμη μέτρων «Ομάδα Ευρώπη»

Η αντίδραση της ΕΕ ακολουθεί μια προσέγγιση του τύπου «Ομάδα Ευρώπη», η οποία αποβλέπει στη διάσωση ζωών με την παροχή ταχείας και στοχευμένης υποστήριξης στους εταίρους μας για την αντιμετώπιση αυτής της πανδημίας. Η προσέγγιση αυτή συνδυάζει πόρους από την ΕΕ, τα κράτη μέλη της και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ιδίως την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, για να στηρίξει τις χώρες εταίρους και να αντιμετωπίσει τις βραχυπρόθεσμες ανάγκες τους, καθώς και τις μακροπρόθεσμες διαρθρωτικές επιπτώσεις στις κοινωνίες και την οικονομία. Οι πρώτες δέσμες μέτρων της «Ομάδας Ευρώπη» εφαρμόζονται ήδη στις άμεσες γειτονικές χώρες: στα Δυτικά Βαλκάνια, στα ανατολικά και στα νότια.

Η ΕΕ, ως παγκόσμιος παράγοντας και σημαντικός χρηματοδότης του διεθνούς συστήματος παροχής βοήθειας, θα προωθήσει μια συντονισμένη πολυμερή απάντηση, σε συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη, τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς και την G7 και την G20.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εξακολουθήσει να προσαρμόζει την απόκρισή της με βάση τις εξελίξεις και να εστιάζει την προσοχή της στις πλέον πληττόμενες χώρες που χρειάζονται στήριξη των συστημάτων υγείας τους, όπως ορισμένες χώρες της Αφρικής, οι χώρες της Γειτονίας, τα Δυτικά Βαλκάνια, η Μέση Ανατολή και η Βόρεια Αφρική, καθώς και τμήματα της Ασίας και του Ειρηνικού, η Λατινική Αμερική και η Καραϊβική. Η απόκριση της ΕΕ θα εστιάζεται στα πιο ευάλωτα άτομα, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστών, των προσφύγων, των εσωτερικά εκτοπισμένων ατόμων και των κοινοτήτων υποδοχής τους, και θα ενσωματώνει τους στρατηγικούς της στόχους που καθορίζονται στην Πράσινη Συμφωνία και στο Ψηφιακό Θεματολόγιο.

Από το συνολικό ποσό των 15,6 δισ. ευρώ, διοχετεύονται 3,25 δισ. ευρώ στην Αφρική, συμπεριλαμβανομένων 1,19 δισ. ευρώ στις γειτονικές χώρες της Βόρειας Αφρικής.

Η ΕΕ εξασφαλίζει 3,07 δισ. ευρώ για το σύνολο των γειτονικών χωρών —2,1 δισ. ευρώ για τις νότιες χώρες εταίρους και 962 εκατ. ευρώ για τις ανατολικές χώρες εταίρους— και άλλα 800 εκατ. ευρώ για τα Δυτικά Βαλκάνια και την Τουρκία.

Επιπροσθέτως, η συνολική δέσμη μέτρων περιλαμβάνει επιπλέον 1,42 δισ. ευρώ σε εγγυήσεις για την Αφρική και τις γειτονικές χώρες από το Ευρωπαϊκό Ταμείο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.

Η ΕΕ θα στηρίξει την Ασία και τον Ειρηνικό με 1,22 δισ. ευρώ, ενώ άλλα 291 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για την περιοχή της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού, 918 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των εταίρων μας στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, και 111 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των υπερπόντιων χωρών και εδαφών.

Υλοποίηση της δέσμης μέτρων της ΕΕ για αντίδραση σε παγκόσμιο επίπεδο

502 εκατ. ευρώ χορηγούνται για δράσεις με σκοπό την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που επικεντρώνονται, μεταξύ άλλων, στα εξής:

• παροχή άμεσης στήριξης στα σχέδια αντιμετώπισης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και στην έκκληση της Κίνησης Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου για τη βελτίωση της ετοιμότητας και της αντίδρασης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης σε χώρες με πιο αδύναμα συστήματα υγείας και σε χώρες που αντιμετωπίζουν ανθρωπιστικές κρίσεις·
• παροχή άμεσης ανθρωπιστικής στήριξης σε πληττόμενες χώρες, ιδίως στους τομείς της υγείας, της ύδρευσης, της αποχέτευσης και της υγιεινής, καθώς και της υλικοτεχνικής στήριξης·
• στήριξη με σκοπό την αύξηση της ευρωπαϊκής παραγωγής εξοπλισμού ατομικής προστασίας και ιατροτεχνολογικών προϊόντων για την κάλυψη των έκτακτων αναγκών στην Ευρώπη και στις χώρες εταίρους·
• οργάνωση της παροχής βοήθειας σε είδος στις πληττόμενες χώρες μέσω του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της Ένωσης·
• παροχή εγγυήσεων και ρευστότητας σε τοπικές τράπεζες μέσω διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και ευρωπαϊκών αναπτυξιακών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη·
• στήριξη των προσπαθειών που καταβάλλονται σε παγκόσμιο επίπεδο για την καταπολέμηση των περιορισμών στις εξαγωγές και τη διατήρηση των αλυσίδων εφοδιασμού, ιδίως όσον αφορά τις βασικές ιατρικές προμήθειες και τα φάρμακα·
• σύνδεση των Δυτικών Βαλκανίων σε πρωτοβουλίες της ΕΕ, όπως τη συμφωνία κοινής προμήθειας ιατρικού εξοπλισμού και το ευρωπαϊκό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για τις μεταδοτικές νόσους. Οι χώρες που διαπραγματεύονται την προσχώρησή τους μπορούν επίσης να υποβάλουν αίτηση στο Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ.

2,8 δισ. ευρώ χορηγούνται για τη στήριξη της έρευνας και των συστημάτων υγείας και ύδρευσης. Η ΕΕ προβαίνει, μεταξύ άλλων, στις ακόλουθες ενέργειες:

• στηρίζει τις χώρες εταίρους για την ανάπτυξη ανθεκτικών συστημάτων υγείας και κοινωνικής προστασίας, τα οποία να ανταποκρίνονται στις ανάγκες·
• στηρίζει τις προσπάθειες με σκοπό την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση, παρέχοντας βασικά προστατευτικά μέτρα και συμβουλές υγιεινής για την πρόληψη της εξάπλωσης·
• επιτρέπει ένα μέρος της ενωσιακής χρηματοδότησης από παγκόσμιες πρωτοβουλίες στον τομέα της υγείας —όπως το Παγκόσμιο Ταμείο για την Καταπολέμηση του AIDS, της Φυματίωσης και της Ελονοσίας, η Παγκόσμια Συμμαχία για τα Εμβόλια και την Ανοσοποίηση (GAVI) και ο Παγκόσμιος Χρηματοδοτικός Μηχανισμός— να χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση του κορονοϊού, διασφαλίζοντας παράλληλα τη συνέχιση ζωτικών προγραμμάτων υγείας·
• υποστηρίζει την περαιτέρω έρευνα στον τομέα της διάγνωσης, της θεραπείας και της πρόληψης και, αμέσως μετά την ανακάλυψη εμβολίου, την ταχεία έγκριση και επιδότηση των εμβολίων και την παράδοσή τους σε ευάλωτες χώρες·
• υποστηρίζει την κατάρτιση των εμπειρογνωμόνων και την επιδημιολογική παρακολούθηση και ενισχύει τους περιφερειακούς οργανισμούς υγείας στην Αφρική, τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, καθώς και στην Ασία και τον Ειρηνικό·
• υποδέχεται τις υποψήφιες χώρες των Δυτικών Βαλκανίων στην Επιτροπή Υγειονομικής Ασφάλειας της ΕΕ και εξετάζει τρόπους για την καλύτερη σύνδεση των δυνάμει υποψήφιων μελών·
• υποστηρίζει την ισότιμη πρόσβαση των μεταναστών, των προσφύγων και των κοινοτήτων υποδοχής στα συστήματα υγείας.

12,28 δισ. ευρώ χορηγούνται για την αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων. Η ΕΕ προβαίνει, μεταξύ άλλων, στις ακόλουθες ενέργειες:

• παρέχει άμεση δημοσιονομική στήριξη και χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους για τις χώρες εταίρους, προκειμένου να εγκρίνουν μεταρρυθμίσεις με στόχο την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη και τη μείωση της φτώχειας, καθώς και μέτρα για την προστασία των εργαζομένων κατά τη διάρκεια της κρίσης·
• κινητοποιεί τη μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και τις γειτονικές χώρες, από κοινού με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ)·
• στηρίζει τον ιδιωτικό τομέα, ιδίως τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) και τους αυτοαπασχολουμένους, μέσω εγγυήσεων, παροχής ρευστότητας και τεχνικής βοήθειας και περαιτέρω αναπροσανατολισμού των εγγυήσεων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη προς τον βραχυπρόθεσμο επιμερισμό των κινδύνων στα δάνεια·
• χορηγεί δάνεια στον δημόσιο τομέα από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ιδίως για την αγορά υγειονομικού εξοπλισμού και προμηθειών·
• συνεργάζεται με διεθνείς οργανισμούς και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις για τη δημιουργία στέρεων και ανθεκτικών αξιακών αλυσίδων σε στρατηγικούς τομείς, και τη διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων και της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης·
• προωθεί μορφές ελάφρυνσης του χρέους που εξετάζονται από το ΔΝΤ για τις πληττόμενες χώρες.