Στην ετήσια αξιολόγηση της οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης στα κράτη μέλη που δημοσιεύεται σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει την ανάγκη προώθησης των επενδύσεων, άσκησης υπεύθυνων δημοσιονομικών πολιτικών και εφαρμογής καλά σχεδιασμένων μεταρρυθμίσεων.

Οι προκλήσεις ποικίλλουν σημαντικά από χώρα σε χώρα και για την αντιμετώπισή τους απαιτούνται κατάλληλα και αποφασιστικά μέτρα πολιτικής.

Η παρούσα επισκόπηση των ειδικών ανά χώρα προκλήσεων δημοσιεύεται σε μια χρονική στιγμή που η ευρωπαϊκή οικονομία αναμένεται να σημειώσει ανάπτυξη για έβδομη συνεχή χρονιά το 2019, αλλά με πιο συγκρατημένο ρυθμό. Η απασχόληση έχει φτάσει σε πρωτοφανή υψηλά επίπεδα και η ανεργία βρίσκεται στο ιστορικά χαμηλότερο επίπεδό της. Τα δημόσια οικονομικά έχουν επίσης βελτιωθεί σε όλες τις χώρες, αν και ορισμένες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν υψηλά επίπεδα χρέους. Ωστόσο, οι προκλήσεις παραμένουν. Η παραγωγικότητα παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, η γήρανση του πληθυσμού εντείνεται και οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις αγορές εργασίας. Το πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών παραμένει σε χαμηλότερα από τα προ κρίσης επίπεδα σε ορισμένα κράτη μέλη. Η ανεργία των νέων έχει μειωθεί σημαντικά, αλλά παραμένει σε απαράδεκτα υψηλά επίπεδα σε ορισμένα κράτη μέλη. Σε μια εποχή εντονότερης αβεβαιότητας σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι εξαιρετικά σημαντικό τα κράτη μέλη της ΕΕ να εντείνουν τις προσπάθειές τους για τόνωση της παραγωγικότητας, να βελτιώσουν την ανθεκτικότητα των οικονομιών τους και να διασφαλίσουν ότι τα οφέλη της οικονομικής ανάπτυξης γίνονται αισθητά από όλους τους πολίτες.

Μετά τη δημοσίευση, τον Νοέμβριο, της ετήσιας επισκόπησης της ανάπτυξης και της σύστασης σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ, στις οποίες καθορίζονται οι προτεραιότητες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι 28 ανά χώρα εκθέσεις που δημοσιεύονται σήμερα επικεντρώνονται στην εθνική διάσταση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Οι εκθέσεις παρέχουν λεπτομερή ανάλυση των οικονομικών και κοινωνικών προκλήσεων σε κάθε χώρα. Θα χρησιμεύσουν ως βάση των συζητήσεων με τα κράτη μέλη σχετικά με τις εθνικές επιλογές πολιτικής τους πριν από την έκδοση των εθνικών προγραμμάτων τους τον Απρίλιο, και θα οδηγήσουν στη διατύπωση των ετήσιων ειδικών ανά χώρα συστάσεων στο τέλος της άνοιξης.

Στη σημερινή δέσμη η Επιτροπή εγκαινιάζει για πρώτη φορά τον διάλογο σχετικά με τις επενδυτικές προκλήσεις και προτεραιότητες στα κράτη μέλη και παρουσιάζει κάποιες πρώτες ιδέες σχετικά με τον τρόπο που τα κονδύλια της ΕΕ, ιδίως τα κονδύλια της πολιτικής συνοχής της ΕΕ, μπορούν να βοηθήσουν κατά την προσεχή περίοδο προγραμματισμού 2021-2027. Με αυτόν τον τρόπο θα διασφαλιστεί επίσης μεγαλύτερη συνοχή μεταξύ του συντονισμού των οικονομικών πολιτικών και της χρήσης των κονδυλίων της ΕΕ, τα οποία αποτελούν σημαντικό μέρος των δημόσιων επενδύσεων σε αρκετά κράτη μέλη. Αυτός ο νέος προσανατολισμός αντανακλάται στο περιεχόμενο των εκθέσεων ανά χώρα, ενώ σε κάθε έκθεση επισυνάπτεται ένα νέο παράρτημα σχετικά με την πιθανή χρήση των μελλοντικών κονδυλίων της πολιτικής συνοχής της ΕΕ.

Ο Βάλντις Ντομπρόβσκις, Αντιπρόεδρος της Επιτροπής και επίτροπος αρμόδιος για το ευρώ και τον κοινωνικό διάλογο, καθώς και για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και την Ένωση Κεφαλαιαγορών, δήλωσε τα εξής: «Η ευρωπαϊκή οικονομία διανύει το έβδομο συναπτό έτος οικονομικής επέκτασης. Ωστόσο, η ανάπτυξη επιβραδύνεται. Για να διατηρηθεί η δυναμική στο μέλλον θα χρειαστεί υψηλό επίπεδο ανταγωνιστικότητας, καθώς και συνεχής ανοδική σύγκλιση. Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες για να ελευθερωθεί το πλήρες δυναμικό ανάπτυξης των οικονομιών μας. Χρειαζόμαστε επίσης κατάλληλα στοχευμένες επενδύσεις για να ενισχυθεί η αύξηση της παραγωγικότητας σε όλες τις χώρες της Ευρώπης.»

Η Μαριάν Τίσεν, Επίτροπος Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων, Δεξιοτήτων και Κινητικότητας του Εργατικού Δυναμικού, δήλωσε τα εξής: «Η δημογραφική αλλαγή και οι νέες τεχνολογίες αλλάζουν την όψη της αγοράς εργασίας, ενώ οι ελλείψεις δεξιοτήτων αυξάνονται σε πολλά κράτη μέλη. Πρέπει να ανεβάσουμε ταχύτητα. Οι επενδύσεις στις δεξιότητες του πληθυσμού, και ιδίως η βελτίωση του επιπέδου δεξιοτήτων των ατόμων με χαμηλή ειδίκευση, πρέπει να αποτελούν ύψιστη προτεραιότητά μας αν θέλουμε να διατηρήσουμε το βιοτικό μας επίπεδο.»

Ο Πιερ Μοσκοβισί, Επίτροπος Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων, Φορολογίας και Τελωνείων, δήλωσε σχετικά: «Εξετάσαμε σε βάθος και τις 28 οικονομίες της ΕΕ για να εντοπίσουμε τα προβλήματα και να μεριμνήσουμε για την έγκαιρη αντιμετώπισή τους. Πολλές από τις ανισορροπίες της Ευρώπης διορθώνονται, χάρη τόσο στην οικονομική ανάπτυξη όσο και σε μέτρα πολιτικής, αλλά κάποιες μακροχρόνιες προκλήσεις παραμένουν. Με την παρατηρούμενη φέτος επιβράδυνση της ανάπτυξης, είναι πιο σημαντικό από ποτέ να αναλάβουν δράση οι κυβερνήσεις με σκοπό την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των οικονομιών μας μέσω της μείωσης του χρέους, της τόνωσης της παραγωγικότητας, της υλοποίησης περισσότερων και καλύτερων επενδύσεων και της αντιμετώπισης των ανισοτήτων. Όσον αφορά την Ελλάδα, σύμφωνα με τη δεύτερη έκθεση ενισχυμένης εποπτείας που επίσης δημοσιεύεται σήμερα, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος, αλλά υπάρχουν ορισμένοι τομείς στους οποίους πρέπει να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες. Καλώ λοιπόν τις αρχές της χώρας να τις ολοκληρώσουν πριν από την επόμενη σύνοδο της Ευρωομάδας.»

Η Κορίνα Κρέτσου, Επίτροπος αρμόδια για την περιφερειακή πολιτική, δήλωσε: «Φέτος, οι εκθέσεις ανά χώρα περιλαμβάνουν μια σημαντική καινοτομία, καθώς δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στα εμπόδια για τις επενδύσεις και στις περιφερειακές ανισότητες, αλλά και στην αξιολόγηση της Επιτροπής σχετικά με το πώς θα πρέπει να επενδυθεί η μελλοντική χρηματοδότηση της ΕΕ σε κάθε χώρα. Αυτή η καινοτομία θα συμβάλει στην έναρξη του διαλόγου σχετικά με τις επενδυτικές προτεραιότητες των κρατών μελών για την επόμενη δεκαετία, καθώς και σχετικά με τον τρόπο που μπορούν να βοηθήσουν τα κονδύλια της πολιτικής συνοχής.»

Πρόοδος σχετικά με τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις

Οι εκθέσεις ανά χώρα αξιολογούν την πρόοδο που έχουν σημειώσει τα κράτη μέλη όσον αφορά την εφαρμογή των ειδικών ανά χώρα συστάσεων της Επιτροπής του Ιουλίου 2018. Συνολικά, τα κράτη μέλη έχουν σημειώσει πρόοδο όσον αφορά την εφαρμογή περισσότερων από τα δύο τρίτα των συστάσεων που έχουν εκδοθεί από την καθιέρωση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου το 2011. Τα κράτη μέλη σημείωσαν τη μεγαλύτερη πρόοδο στις συστάσεις που αφορούν τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, λόγω της προτεραιότητας που δόθηκε στη σταθεροποίηση και την ευρωστία του χρηματοπιστωτικού τομέα μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση. Ικανοποιητική πρόοδος έχει επίσης επιτευχθεί όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις για την προώθηση της δημιουργίας θέσεων εργασίας με συμβάσεις αορίστου χρόνου και για την αντιμετώπιση του κατακερματισμού της αγοράς εργασίας.

Ένας από τους τρόπους με τους οποίους η Επιτροπή επιδιώκει να βοηθήσει τα κράτη μέλη να εντείνουν τις μεταρρυθμιστικές τους προσπάθειες τα τελευταία χρόνια είναι μέσω του Προγράμματος Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων (ΠΣΔΜ), το οποίο αποσκοπεί στην παροχή τεχνικής υποστήριξης σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, εφόσον το ζητήσουν, για να τα βοηθήσει να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της ανάπτυξης. Μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται και οι μεταρρυθμίσεις που επισημαίνονται στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις.

Στο πλαίσιο της σημερινής δέσμης, η Επιτροπή εξέδωσε επίσης το πρόγραμμα εργασίας του Προγράμματος Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων για το 2019.Το 2019, το ΠΣΔΜ θα παράσχει τεχνική στήριξη σε 26 κράτη μέλη για την υλοποίηση περισσοτέρων από 260 έργων, τα οποία θα προστεθούν στα 290 και πλέον έργα που επελέγησαν το 2017 και το 2018.

Αντιμετώπιση των μακροοικονομικών ανισορροπιών

Τον Νοέμβριο, η Επιτροπή ξεκίνησε εμπεριστατωμένες επισκοπήσεις για 13 κράτη μέλη με σκοπό να εξετάσει κατά πόσο αντιμετώπιζαν μακροοικονομικές ανισορροπίες και, εάν ναι, τον βαθμό σοβαρότητάς τους. Η Επιτροπή έχει πλέον καταλήξει στο συμπέρασμα ότι και τα 13 αυτά κράτη μέλη αντιμετωπίζουν ανισορροπίες ή υπερβολικές ανισορροπίες, αλλά η σοβαρότητα των ανισορροπιών αυτών σε ορισμένες περιπτώσεις έχει μειωθεί. Συνοπτικά, οι εμπεριστατωμένες επισκοπήσεις καταλήγουν στα εξής:

– η Βουλγαρία, η Γερμανία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Κροατία, η Ιρλανδία, οι Κάτω Χώρες, η Πορτογαλία, η Ρουμανία και η Σουηδία αντιμετωπίζουν οικονομικές ανισορροπίες.

– η Κύπρος, η Ελλάδα και η Ιταλία αντιμετωπίζουν υπερβολικές ανισορροπίες.

Η Επιτροπή θα εξακολουθήσει να εξετάζει τις εξελίξεις και τα μέτρα πολιτικής που λαμβάνουν όλα τα κράτη μέλη τα οποία αντιμετωπίζουν ανισορροπίες ή υπερβολικές ανισορροπίες μέσω ειδικής παρακολούθησης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.

Γνώμη σχετικά με το σχέδιο δημοσιονομικού προγράμματος της Σλοβενίας

Η Επιτροπή δημοσιεύει επίσης σήμερα τη γνώμη της σχετικά με το επικαιροποιημένο σχέδιο δημοσιονομικού προγράμματος (ΣΔΠ) της Σλοβενίας, δεδομένου ότι το σχέδιο που υποβλήθηκε τον περασμένο Οκτώβριο βασιζόταν σε σενάριο «αμετάβλητης πολιτικής» και στο μεταξύ υποβλήθηκε εκ νέου. Η Επιτροπή θεωρεί ότι το επικαιροποιημένο ΣΔΠ ενέχει κίνδυνο μη συμμόρφωσης με τις διατάξεις του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του σχεδίου της Σλοβενίας αλλά και της Επιτροπής, το σχέδιο δημοσιονομικού προγράμματος ενδέχεται να οδηγήσει σε σημαντική απόκλιση από την πορεία προσαρμογής προς την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου στόχου της χώρας. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή καλεί τις σλοβενικές αρχές να λάβουν τα αναγκαία μέτρα, στο πλαίσιο της εθνικής δημοσιονομικής διαδικασίας, για να εξασφαλίσουν ότι ο προϋπολογισμός του 2019 θα συνάδει πλήρως με το ΣΣΑ.

Έκθεση ενισχυμένης εποπτείας για την Ελλάδα

Όσον αφορά την Ελλάδα, η οποία συμμετέχει πλέον στη διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος στήριξης της σταθερότητας το περασμένο καλοκαίρι, η Επιτροπή εξέδωσε τη δεύτερη έκθεσή της στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας. Στην έκθεση αξιολογείται η πρόοδος της Ελλάδας ως προς τις πολιτικές δεσμεύσεις που ανέλαβε στην Ευρωομάδα τον Ιούνιο του 2018. Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, μολονότι η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο όσον αφορά την υλοποίηση των ειδικών μεταρρυθμιστικών δεσμεύσεών της που πρέπει να ολοκληρωθούν έως το τέλος του 2018, ο ρυθμός σε ορισμένους τομείς υπήρξε αργός και έχει οδηγήσει σε καθυστερήσεις των συναφών βασικών μεταρρυθμίσεων.

Έκθεση προόδου σχετικά με τα εθνικά συμβούλια παραγωγικότητας

Η Επιτροπή δημοσίευσε επίσης έκθεση προόδου σχετικά με την εφαρμογή της σύστασης του Συμβουλίου, της 20ής Σεπτεμβρίου 2016, σχετικά με τη σύσταση εθνικών συμβουλίων παραγωγικότητας. Στην έκθεση αναλύονται οι εξελίξεις στην παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα στην ΕΕ και στη ζώνη του ευρώ και παρέχεται επισκόπηση των συμβουλίων παραγωγικότητας που συστάθηκαν στα τέλη του 2018. Εθνικά συμβούλια παραγωγικότητας έχουν ήδη συσταθεί σε 10 κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ. Τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ επιβεβαίωσαν την πρόθεσή τους να συστήσουν σύντομα τέτοια συμβούλια. Τα υφιστάμενα συμβούλια, τα οποία έχουν διαφορετική διάρθρωση λόγω των διαφορετικών πλαισίων που υπάρχουν σε κάθε χώρα, συνεισφέρουν ήδη ενεργά στις εγχώριες συζητήσεις σχετικά με τις προκλήσεις που συνδέονται με την παραγωγικότητα. Η Επιτροπή δημιούργησε ένα δίκτυο συμβουλίων παραγωγικότητας προκειμένου να διευκολύνει την ανταλλαγή απόψεων, πρακτικών και εμπειριών.

Ανανέωση των κατευθυντήριων γραμμών για την απασχόληση

Η Επιτροπή εξέδωσε επίσης πρόταση για διατήρηση της απόφασης του Συμβουλίου του 2018 σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών. Η φετινή πρόταση επιβεβαιώνει εκ νέου την ευθυγράμμιση των κατευθυντήριων γραμμών για την απασχόληση με τις 20 αρχές του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, δεδομένου ότι οι γενικοί στόχοι και οι προτεραιότητές τους εξακολουθούν να ισχύουν. Οι κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση παρουσιάζουν κοινές προτεραιότητες και στόχους για τις εθνικές πολιτικές απασχόλησης και παρέχουν τη νομική βάση για τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις στους τομείς αυτούς, οι οποίες πρέπει να επανεκδίδονται κάθε έτος.

Έκθεση απολογισμού σχετικά με τις στρατηγικές κατάρτισης και επιμόρφωσης των κρατών μελών

Η Επιτροπή δημοσίευσε επίσης σήμερα έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της σύστασης του Συμβουλίου όσον αφορά τις «Διαδρομές αναβάθμισης δεξιοτήτων», η οποία εντάσσεται στο νέο θεματολόγιο δεξιοτήτων για την Ευρώπη που προτάθηκε από την Επιτροπή τον Ιούνιο του 2016. Σήμερα, 61 εκατομμύρια ενήλικες στην ΕΕ έχουν στην καλύτερη περίπτωση ολοκληρώσει την κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Μέσω αυτής της σύστασης τα κράτη μέλη δεσμεύτηκαν να προσφέρουν σε ενήλικες με χαμηλά επίπεδα δεξιοτήτων και προσόντων νέες και καλύτερες ευκαιρίες για να ενισχύσουν τις βασικές δεξιότητες γραμματισμού και αριθμητισμού και τις ψηφιακές δεξιότητές τους και να προχωρήσουν σε υψηλότερα επίπεδα επαγγελματικών προσόντων. Η έκθεση εξετάζει τα μέτρα που έχουν εφαρμόσει τα κράτη μέλη, τα οποία διαφέρουν ως προς το μέγεθος και το επίπεδο φιλοδοξίας τους. Πολλά από αυτά λαμβάνουν στήριξη από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.

Επόμενα βήματα

Το Συμβούλιο αναμένεται να συζητήσει τις εκθέσεις ανά χώρα μαζί με τα αποτελέσματα των εμπεριστατωμένων επισκοπήσεων. Τους επόμενους μήνες, η Επιτροπή θα πραγματοποιήσει διμερείς συναντήσεις με τα κράτη μέλη με βάση την ανάλυση των αντίστοιχων εκθέσεων. Οι αντιπρόεδροι, οι επίτροποι και οι υπηρεσίες της Επιτροπής θα επισκεφθούν τα κράτη μέλη για να συναντηθούν με τις κυβερνήσεις, τα εθνικά κοινοβούλια, τους κοινωνικούς εταίρους και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη και να συζητήσουν τα ευρήματα των εκθέσεων. Στο πλαίσιο των επισκέψεων θα πραγματοποιηθούν επίσης ειδικές συζητήσεις επί των παραρτημάτων σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα μελλοντικά κονδύλια της πολιτικής συνοχής της ΕΕ θα μπορούσαν να συμβάλουν στην κάλυψη ειδικών επενδυτικών αναγκών στα κράτη μέλη.

Τον Απρίλιο, τα κράτη μέλη αναμένεται να παρουσιάσουν τα οικεία εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων, στα οποία θα περιγράφονται λεπτομερώς οι εθνικές μεταρρυθμιστικές προτεραιότητές τους, καθώς και τα οικεία προγράμματα σταθερότητας (για τις χώρες της ζώνης του ευρώ) ή τα προγράμματα σύγκλισης (για τις χώρες εκτός της ζώνης του ευρώ), στα οποία θα καθορίζονται οι πολυετείς δημοσιονομικές στρατηγικές τους.

Με βάση όλα αυτά τα προγράμματα, η Επιτροπή θα παρουσιάσει την άνοιξη τις προτάσεις της για νέα δέσμη ειδικών ανά χώρα συστάσεων σχετικά με τις βασικές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν την περίοδο 2019-2020. Οι συστάσεις θα περιλαμβάνουν και δημοσιονομικές κατευθύνσεις. Θα βασίζονται δε στις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής, στις οποίες θα ενσωματωθούν τα τελικά δημοσιονομικά στοιχεία του 2018 που θα έχουν επικυρωθεί από τηνEurostat.

Ιστορικό

Η παρούσα χειμερινή δέσμη αποτελεί μέρος του ετήσιου κύκλου συντονισμού των οικονομικών πολιτικών σε επίπεδο ΕΕ, δηλαδή του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Αποτελεί συνέχεια της δημοσίευσης, τον Νοέμβριο, της ετήσιας επισκόπησης της ανάπτυξης για το 2019 και τηςσύστασης για τη ζώνη του ευρώ (φθινοπωρινή δέσμη), όπου καθορίζονται οι προτεραιότητες για το επόμενο έτος σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτή η δέσμη επικεντρώνεται στην εθνική διάσταση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.

Βασίζεται στα πλέον πρόσφατα στοιχεία των χειμερινών οικονομικών προβλέψεων της Επιτροπής για το 2019 και στον συνεχή διάλογο με τις αρχές των κρατών μελών και τα ενδιαφερόμενα μέρη για την επισκόπηση της προόδου που έχει σημειωθεί με την πάροδο του χρόνου. Οι εκθέσεις ανά χώρα παρέχουν το υπόβαθρο στο οποίο θα στηριχθούν τα κράτη μέλη, προκειμένου να εκπονήσουν τα εθνικά τους προγράμματα έως τα μέσα Απριλίου, και αποτελούν τη βάση για τις επικείμενες ειδικές ανά χώρα συστάσεις της Επιτροπής που θα εκδοθούν εντός της άνοιξης (εαρινή δέσμη).

Περισσότερες πληροφορίες εδώ.