Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάζει σήμερα τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις (CSR) της για το 2018, οι οποίες καθορίζουν τις κατευθύνσεις οικονομικής πολιτικής για τα μεμονωμένα κράτη μέλη για τους επόμενους 12 έως 18 μήνες.

Η ευρωπαϊκή οικονομία αναπτύσσεται με τον ταχύτερο ρυθμό της τελευταίας δεκαετίας, με ιστορικά υψηλά επίπεδα απασχόλησης, ανάκαμψη των επενδύσεων και βελτίωση των δημόσιων οικονομικών. Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής για το 2018, η ανάπτυξη τα επόμενα δύο έτη θα επιβραδυνθεί ελαφρώς, αλλά θα παραμείνει ισχυρή. Οι τρέχουσες ευνοϊκές συνθήκες θα πρέπει να αξιοποιηθούν με στόχο οι ευρωπαϊκές οικονομίες και κοινωνίες να γίνουν ισχυρότερες και ανθεκτικότερες. Οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις που προτείνονται σήμερα βασίζονται στην πρόοδο που έχει ήδη επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια και έχουν ως στόχο να κεφαλαιοποιηθούν οι θετικές οικονομικές προοπτικές, προκειμένου να καθοδηγήσουν τα κράτη μέλη να αναλάβουν περαιτέρω δράση.

Ο Βάλντις Ντομπρόβσκις, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Επίτροπος αρμόδιος για το ευρώ και τον κοινωνικό διάλογο, καθώς και για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και την Ένωση Κεφαλαιαγορών, δήλωσε τα εξής: «Η Ευρώπη βιώνει τη μεγαλύτερη οικονομική μεγέθυνση την τελευταία δεκαετία, η οποία αναμένεται να συνεχιστεί το τρέχον και το επόμενο έτος. Ωστόσο, κάνουν την εμφάνισή τους νέοι κίνδυνοι, όπως η μεταβλητότητα των παγκόσμιων χρηματοπιστωτικών αγορών και ο εμπορικός προστατευτισμός. Θα πρέπει να αξιοποιήσουμε την τρέχουσα ευνοϊκή συγκυρία για να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα των οικονομιών μας. Αυτό σημαίνει τη δημιουργία δημοσιονομικών αποθεμάτων ασφαλείας, τα οποία θα δώσουν στις χώρες μεγαλύτερο περιθώριο ελιγμών στην επόμενη οικονομική ύφεση. Σημαίνει επίσης διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της παραγωγικότητας, των επενδύσεων, της καινοτομίας και της ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς.»

Η Μαριάν Τίσεν, Επίτροπος Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων, Δεξιοτήτων και Κινητικότητας του Εργατικού Δυναμικού, δήλωσε τα εξής: «Οι φετινές συστάσεις εστιάζουν περισσότερο από ποτέ στην απασχόληση, την εκπαίδευση και τα κοινωνικά ζητήματα. Αυτό δείχνει την αποφασιστικότητα της Επιτροπής να επικεντρωθεί στην εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων σε όλα τα κράτη μέλη και να βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας και διαβίωσης για όλους τους ευρωπαίους πολίτες.»

Ο Πιερ Μοσκοβισί, Επίτροπος Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων, Φορολογίας και Τελωνείων, δήλωσε τα εξής: «Σήμερα προχωρούμε ένα βήμα πιο κοντά στο να αφήσουμε πίσω μας τα προβλήματα που κληροδότησε η κρίση, καθώς η Γαλλία βγαίνει από τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος μετά από εννέα έτη. Για πρώτη φορά από τη δημιουργία του ενιαίου νομίσματος, όλες οι χώρες της ζώνης του ευρώ θα έχουν έλλειμμα κάτω από το 3 % του ΑΕΠ το 2018. Χρειάστηκαν χρόνια υπεύθυνων δημοσιονομικών πολιτικών για να φτάσουν οι χώρες της ΕΕ σε αυτό το σημείο και πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η ευθύνη θα εξακολουθήσει να είναι το στοίχημα και στο μέλλον. Για τον λόγο αυτό απευθύνουμε ισχυρό μήνυμα προς την Ουγγαρία και τη Ρουμανία ότι πρέπει να λάβουν μέτρα για το τρέχον και το επόμενο έτος, ώστε να διορθώσουν τη σημαντική απόκλιση από τους δημοσιονομικούς τους στόχους. Η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία και η εμφάνιση σοβαρών προβλημάτων πρέπει να προληφθεί τώρα που η οικονομία είναι ισχυρή.»

Οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2018

Οι συστάσεις επικεντρώνονται στην ενίσχυση των θεμελίων για βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη σε μακροπρόθεσμη βάση. Βασίζονται στην εμπεριστατωμένη ανάλυση την οποία πραγματοποίησε η Επιτροπή στις πιο πρόσφατες εκθέσεις ανά χώρα, όπου επισημαίνονται τα χρονίζοντα προβλήματα που προέκυψαν σε ορισμένα κράτη μέλη από τη χρηματοπιστωτική κρίση και οι προκλήσεις για το μέλλον.

Το βελτιωμένο οικονομικό πλαίσιο επιτρέπει να επικεντρωθούμε σε μία ανανεωμένη δέσμη προτεραιοτήτων, και αυτό το παράθυρο ευκαιρίας πρέπει να αξιοποιηθεί για να πράξουμε ό,τι είναι αναγκαίο σε εθνικό πλαίσιο, έχοντας κατά νου τη στενή αλληλεξάρτηση των οικονομιών της ΕΕ, ιδίως όσων ανήκουν στη ζώνη του ευρώ.

Ειδικότερα, η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να συνεχίσουν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και των συνθηκών για την πραγματοποίηση επενδύσεων, ιδίως με μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, τη στήριξη της καινοτομίας, τη βελτίωση της πρόσβασης των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση και την καταπολέμηση της διαφθοράς.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να ενισχύσουν την οικονομική ανθεκτικότητα στο πλαίσιο μακροπρόθεσμων προκλήσεων, όπως είναι οι δημογραφικές τάσεις, η μετανάστευση και η κλιματική αλλαγή. Μόνο οι ανθεκτικές οικονομίες μπορούν να διασφαλίσουν τη μακροπρόθεσμη οικονομική σύγκλιση και τη μείωση των ανισοτήτων.

Στις φετινές συστάσεις δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στις κοινωνικές προκλήσεις, σύμφωνα με την καθοδήγηση του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων που διακηρύχθηκε τον Νοέμβριο του 2017. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην προσπάθεια να εξασφαλιστεί η παροχή των κατάλληλων δεξιοτήτων, η αποτελεσματικότητα και η επάρκεια των δικτύων κοινωνικής ασφάλειας και η βελτίωση του κοινωνικού διαλόγου.

Συστήνεται επίσης στις χώρες να υλοποιήσουν μεταρρυθμίσεις που προετοιμάζουν το εργατικό δυναμικό τους για το μέλλον, μεταξύ άλλων για τις μελλοντικές μορφές εργασίας και την αυξανόμενη ψηφιοποίηση, να μειώσουν τις εισοδηματικές ανισότητες και να δημιουργήσουν ευκαιρίες απασχόλησης, ιδίως για τους νέους.

Πρόοδος όσον αφορά την εφαρμογή των συστάσεων

Από την έναρξη του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου το 2011, τα κράτη μέλη είτε έχουν εφαρμόσει πλήρως είτε έχουν σημειώσει μερική ή ουσιαστική πρόοδο για πάνω από τα δύο τρίτα των ειδικών ανά χώρα συστάσεων. Η σημαντικότερη πρόοδος που σημειώθηκε εντοπίζεται στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, γεγονός που αντανακλά την προτεραιότητα που δόθηκε στη σταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού τομέα για την αντιμετώπιση της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης. Καταγράφηκε επίσης υψηλό ποσοστό εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων για την προώθηση της δημιουργίας θέσεων εργασίας με συμβάσεις αορίστου χρόνου και την αντιμετώπιση του κατακερματισμού της αγοράς εργασίας. Από την άλλη πλευρά, οι συστάσεις στον τομέα της υγείας και της μακροχρόνιας φροντίδας και η διεύρυνση της φορολογικής βάσης δεν έχουν ακόμη ευοδωθεί στον ίδιο βαθμό. Πρέπει επίσης να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για να βελτιωθεί ο συμμετοχικός χαρακτήρας και η ποιότητα της εκπαίδευσης.

Στο πλαίσιο της τρέχουσας θητείας της Επιτροπής, το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο εξορθολογίζεται όλο και περισσότερο και εξαλείφονται οι αποκλεισμοί, αλλά το ιστορικό επιδόσεων των κρατών μελών όσον αφορά την εφαρμογή των συστάσεων εξακολουθεί να υπολείπεται των προσδοκιών. Για την περαιτέρω υποστήριξη των κρατών μελών στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που έχουν συμφωνηθεί, η Επιτροπή προτείνει ένα ενισχυμένο σύνολο δημοσιονομικών μέσων.

Συνεχίζεται η διόρθωση των μακροοικονομικών ανισορροπιών

Η διόρθωση των μακροοικονομικών ανισορροπιών συνεχίζεται, αλλά ορισμένες πηγές ανισορροπιών δεν έχουν ακόμη αντιμετωπιστεί και νέοι κίνδυνοι έχουν κάνει την εμφάνισή τους. Ενώ τα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών έχουν διορθωθεί σε πολλές χώρες, τα συνεχιζόμενα πλεονάσματα σε άλλα κράτη μέλη παραμένουν σε γενικές γραμμές αμετάβλητα. Η απομόχλευση πραγματοποιείται με άνισο ρυθμό, ενώ το ιδιωτικό, το δημόσιο και το εξωτερικό χρέος παραμένουν σε υψηλά επίπεδα σε ορισμένα κράτη μέλη. Η διατήρηση του χρέους σε σταθερή πτωτική πορεία είναι καίριας σημασίας για τη μείωση των τρωτών σημείων στις χώρες αυτές. Σε όλο και περισσότερα κράτη μέλη, οι προκλήσεις που συνδέονται με τις μεγάλες αυξήσεις στις τιμές των ακινήτων απαιτούν στενή παρακολούθηση.

Τον Μάρτιο του 2018, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οκτώ κράτη μέλη αντιμετωπίζουν ανισορροπίες (Βουλγαρία, Γαλλία, Γερμανία, Ιρλανδία, Ισπανία, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία και Σουηδία) και ότι τρεις χώρες αντιμετωπίζουν υπερβολικές ανισορροπίες (Κροατία, Ιταλία και Κύπρος). Όπως και τα προηγούμενα έτη, θα υπάρξει ειδική παρακολούθηση για όλα αυτά τα κράτη μέλη. Θα δοθεί έτσι στην Επιτροπή η δυνατότητα να παρακολουθεί στενά τα μέτρα πολιτικής στο πλαίσιο της διαδικασίας μακροοικονομικών ανισορροπιών. Το βάθος της εν λόγω διαδικασίας παρακολούθησης αντικατοπτρίζει το εύρος των προκλήσεων και τη σοβαρότητα των ανισορροπιών.

Επανεξέταση της ευελιξίας στο πλαίσιο των υφιστάμενων κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης

Το 2015, η Επιτροπή εξέδωσε κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την καλύτερη δυνατή χρήση της ευελιξίας βάσει των υφιστάμενων κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Με βάση αυτές τις κατευθυντήριες γραμμές, το 2016 εγκρίθηκε από το Συμβούλιο ECOFIN μια από κοινού συμφωνηθείσα θέση σχετικά με την ευελιξία. Σύμφωνα με αυτή, η Επιτροπή έπρεπε να επανεξετάσει την εφαρμογή της «ρήτρας διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων» και της «ρήτρας επενδύσεων» έως τα τέλη Ιουνίου 2018.

Η επανεξέταση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι βασικοί στόχοι των κατευθυντήριων γραμμών της Επιτροπής και της από κοινού συμφωνηθείσας θέσης σχετικά με την ευελιξία έχουν εκπληρωθεί σε μεγάλο βαθμό. Η πείρα δείχνει ότι η πρακτική της εν λόγω ευελιξίας κατέστησε δυνατό να επιτευχθεί κατάλληλη ισορροπία μεταξύ διασφάλισης συνετής δημοσιονομικής πολιτικής και σταθεροποίησης της οικονομίας. Το συνολικό επίπεδο του ελλείμματος στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να μειωθεί στο 0,7 % του ΑΕΠ φέτος από το ανώτατο επίπεδο του 6,3% του ΑΕΠ το 2009. Ο δείκτης του χρέους προς το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί από 94,2 % το 2014 σε 86,5 % το 2018.

Για το μέλλον, η προσέγγιση αυτή ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αυξήσουν τη δημοσιονομική προσπάθεια σε περιόδους ευνοϊκής συγκυρίας ώστε οι οικονομίες της ΕΕ να καταστούν ανθεκτικότερες. Δεδομένου ότι η οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη διανύει το πέμπτο έτος, είναι ώριμη η συγκυρία να δημιουργηθούν δημοσιονομικά αποθέματα.

Οδηγίες και αποφάσεις στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης

Βάσει της αξιολόγησης των προγραμμάτων σταθερότητας και σύγκλισης για το 2018, οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις παρέχουν κατευθύνσεις πολιτικής για τα κράτη μέλη το 2019.

Η Επιτροπή έχει επίσης λάβει ορισμένα μέτρα στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Η Επιτροπή συνιστά να κλείσει η διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος για τη Γαλλία. Έτσι, μόνο ένα κράτος μέλος (η Ισπανία) θα παραμείνει στο διορθωτικό σκέλος του Συμφώνου, σε σύγκριση με 24 χώρες το 2011.

Η Επιτροπή εξέδωσε επίσης εκθέσεις για το Βέλγιο και τη Ιταλία σύμφωνα με το άρθρο 126 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ, στις οποίες εξετάζει τη συμμόρφωσή τους με το κριτήριο του χρέους που προβλέπει η Συνθήκη. Στην περίπτωση της Ιταλίας, η ανάλυση δείχνει ότι το κριτήριο του χρέους θα πρέπει να θεωρείται ότι τηρείται επί του παρόντος, ιδίως εφόσον διαπιστώθηκε ότι η Ιταλία συμμορφώθηκε σε γενικές γραμμές με το προληπτικό σκέλος του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης το 2017. Για το Βέλγιο, καθώς δεν υπάρχουν επαρκή και αξιόπιστα στοιχεία που να οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το Βέλγιο δεν συμμορφώθηκε με τις απαιτήσεις του προληπτικού σκέλους, δεν κατέστη δυνατό να καταλήξει η έκθεση σε πλήρες συμπέρασμα αν τηρείται ή όχι το κριτήριο του χρέους. Η Επιτροπή θα αξιολογήσει εκ νέου του χρόνου τη συμμόρφωση των δύο χωρών με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης με βάση τα εκ των υστέρων στοιχεία για το 2018, που θα κοινοποιηθούν την άνοιξη του 2019.

Η Επιτροπή απηύθυνε προειδοποίηση στην Ουγγαρία και τη Ρουμανία σχετικά με την ύπαρξη σημαντικής απόκλισης από την πορεία προσαρμογής για την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού στόχου (ΜΔΣ) το 2017. Η Επιτροπή προτείνει στο Συμβούλιο να εγκρίνει σύσταση για την Ουγγαρία να λάβει τα κατάλληλα μέτρα το 2018, προκειμένου να διορθωθεί αυτή η σημαντική απόκλιση. Για τη Ρουμανία, η οποία υπόκειται σε διαδικασία σημαντικής απόκλισης, η Επιτροπή συνιστά στο Συμβούλιο να εκδώσει απόφαση σχετικά με μη αποτελεσματικά μέτρα και σύσταση να λάβει μέτρα το 2018 και το 2019 για τη διόρθωση της σημαντικής απόκλισης.

Η Επιτροπή δημοσιεύει, επίσης, σήμερα τη γνώμη της σχετικά με το επικαιροποιημένο σχέδιο δημοσιονομικού προγράμματος (ΣΔΠ) για την Ισπανία, καθώς αυτό που υποβλήθηκε τον περασμένο Οκτώβριο βασιζόταν σε σενάριο «μη αλλαγής πολιτικής». Η Επιτροπή θεωρεί ότι το επικαιροποιημένο σχέδιο δημοσιονομικού προγράμματος είναι σε γενικές γραμμές σύμφωνο με τις απαιτήσεις του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, δεδομένου ότι σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής για το 2018 το ονομαστικό έλλειμμα της Ισπανίας θα είναι το 2018 χαμηλότερο από την τιμή αναφοράς του 3% του ΑΕΠ που προβλέπει η Συνθήκη. Ωστόσο, στην παρούσα γνώμη επισημαίνεται ότι ούτε ο στόχος για το ονομαστικό έλλειμμα ούτε η δημοσιονομική προσπάθεια που ζητήθηκε με την ειδοποίηση του Συμβουλίου το 2016 αναμένεται να επιτευχθούν φέτος.

Περισσότερες πληροφορίες εδώ.