Ο μηχανισμός της ΕΕ για τη μετεγκατάσταση λειτουργεί και αποφέρει θετικά αποτελέσματα: μέχρι σήμερα έχουν μετεγκατασταθεί 27 695 άτομα. Είναι εξαιρετικά σημαντικό τα κράτη μέλη να προβούν το συντομότερο δυνατό στη μετεγκατάσταση όλων των επιλέξιμων υποψηφίων από την Ιταλία και την Ελλάδα. Η δήλωση ΕΕ-Τουρκίας συνεχίζει να εξασφαλίζει σταθερά χαμηλούς αριθμούς παράτυπων αφίξεων στην Ελλάδα και κατέστησε δυνατή τη μετεγκατάσταση σχεδόν 10 000 Σύριων στην ΕΕ. Κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών, οι παράτυπες διελεύσεις και οι θάνατοι στην Κεντρική Μεσόγειο μειώθηκαν σημαντικά, γεγονός που αντικατοπτρίζει και τις συντονισμένες προσπάθειες της ΕΕ, ιδίως της Ιταλίας. Τα εργαλεία της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής είναι πλέον σε εφαρμογή, αλλά απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες από τα κράτη μέλη για να αξιοποιήσουν πλήρως τη διευρυμένη εντολή του Οργανισμού σχετικά με τις επιστροφές.

Ο πρώτος Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Φρανς Τίμερμανς δήλωσε τα εξής: «Όλοι οι φορείς της ΕΕ συνεργάστηκαν σκληρά για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, την προστασία των εξωτερικών μας συνόρων και τη στήριξη των κρατών μελών που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Είμαστε στο σωστό δρόμο και τα αποτελέσματα φαίνονται στην πράξη. Ωστόσο, οι προκλήσεις και οι παράγοντες κινδύνου σχετικά με τη μετανάστευση παραμένουν. Για τον λόγο αυτό πρέπει να εξακολουθήσουμε να βελτιώνουμε το έργο μας με στόχο τη διάσωση ανθρώπινων ζωών, τη δημιουργία ασφαλών και νόμιμων οδών για όσους δικαιούνται προστασία και την επιστροφή όσων δεν έχουν δικαίωμα διαμονής.»

Ο Επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος δήλωσε: «Όταν η Ευρώπη συνεργάζεται με πνεύμα ευθύνης και αλληλεγγύης, σημειώνουμε πρόοδο και επιτυγχάνουμε απτά αποτελέσματα, τόσο εντός όσο και εκτός της ΕΕ. Μπορούμε να το διαπιστώσουμε ξεκάθαρα σήμερα — με τη μείωση των παράτυπων ροών και την αύξηση της νόμιμης επανεγκατάστασης των προσφύγων, την έναρξη επιχειρησιακής λειτουργίας της κοινής Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής και την ανάληψη κοινών δράσεων για την υποστήριξη της Ιταλίας και κατά μήκος της διαδρομής της Κεντρικής Μεσογείου. Διαπιστώνουμε επίσης την αλληλεγγύη εντός της ΕΕ: το πρόγραμμα μετεγκατάστασης παράγει αποτελέσματα και σχεδόν όλοι οι καταγεγραμμένοι αιτούντες έχουν μετεγκατασταθεί από την Ελλάδα και την Ιταλία. Η επιτυχία αυτή πρέπει τώρα να διατηρηθεί σε όλα αυτά τα μέτωπα.»

Μετεγκατάσταση και επανεγκατάσταση — η αλληλεγγύη λειτουργεί

Δύο έτη μετά τη θέση σε εφαρμογή του μηχανισμού έκτακτης ανάγκης, η μετεγκατάσταση εξακολουθεί να παρουσιάζει θετική τάση, η οποία επιβεβαιώνει τη σημαντική επιτάχυνση των μετεγκαταστάσεων που παρατηρήθηκε το 2017, με 2 300 μεταφορές ανά μήνα κατά μέσο όρο από τον Φεβρουάριο του 2017, σε σχεδόν όλα τα κράτη μέλη. Έως τις 4 Σεπτεμβρίου, έχουν μετεγκατασταθεί περισσότερα από 27 695 άτομα (19 244 από την Ελλάδα και 8 451 από την Ιταλία). Ωστόσο, όλες οι πλευρές χρειάζεται να συνεχίσουν να καταβάλλουν προσπάθειες, δεδομένου ότι περίπου 2 800 άτομα ακόμα πρέπει να μετεγκατασταθούν από την Ελλάδα και ότι νέοι αιτούντες φτάνουν καθημερινά στην Ιταλία. Τα κράτη μέλη πρέπει να επιταχύνουν τη διεκπεραίωση των μεταφορών για λόγους μετεγκατάστασης και να παράσχουν επαρκείς δεσμεύσεις για όλους τους υποψηφίους. Η Ιταλία πρέπει να επιταχύνει την ταυτοποίηση και την καταγραφή των επιλέξιμων υποψηφίων (ιδίως των Ερυθραίων).

Ορισμένα κράτη μέλη (Μάλτα και Λετονία) έχουν ήδη καλύψει τις κατανομές που τους αναλογούν όσον αφορά την Ελλάδα, ενώ άλλα (Φινλανδία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Σουηδία) προσεγγίζουν τον εν λόγω στόχο. Η Μάλτα και η Φινλανδία προσεγγίζουν επίσης την κάλυψη των κατανομών που τους αναλογούν όσον αφορά την Ιταλία. Επίσης, η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Αυστρία έχει αρχίσει τις μετεγκαταστάσεις από την Ιταλία και ότι οι πρώτες μετεγκαταστάσεις από την Ιταλία στη Σλοβακία βρίσκονται επί του παρόντος στο στάδιο της προετοιμασίας. Η Τσεχική Δημοκρατία, η Ουγγαρία και η Πολωνίαεξακολουθούν να παραβιάζουν τις νομικές τους υποχρεώσεις, και δεν έχουν προβεί σε καμία μετεγκατάσταση (Ουγγαρία και Πολωνία) ή δεν έχουν δεσμευθεί για θέσεις μετεγκατάστασης επί ένα έτος και πλέον (Τσεχική Δημοκρατία). Για τον λόγο αυτό, στις 26 Ιουλίου, η Επιτροπή κίνησε τις διαδικασίες επί παραβάσει και απηύθυνε αιτιολογημένη γνώμη στα εν λόγω κράτη μέλη. Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για τη σημερινή απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία το Δικαστήριο επιβεβαίωσε το κύρος της δεύτερης απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με τη μετεγκατάσταση και απέρριψε τις προσφυγές που είχαν ασκηθεί από τη Σλοβακία και την Ουγγαρία.

Η νομική υποχρέωση των κρατών μελών να προβούν σε μετεγκαταστάσεις δεν τελειώνει τον Σεπτέμβριο. Οι αποφάσεις του Συμβουλίου σχετικά με τη μετεγκατάσταση ισχύουν για όλα τα επιλέξιμα πρόσωπα που φθάνουν στην Ελλάδα ή στην Ιταλία έως τις 26 Σεπτεμβρίου 2017. Αυτό σημαίνει ότι οι επιλέξιμοι υποψήφιοι θα πρέπει ακόμη να μετεγκατασταθούν στη συνέχεια. Ως εκ τούτου, είναι ζωτικής σημασίας όλα τα κράτη μέλη, ιδίως η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Τσεχική Δημοκρατία, καθώς και εκείνα που δεν έχουν καλύψει πλήρως την κατανομή που τους αναλογεί, να εντείνουν τις προσπάθειές τους για τη μετεγκατάσταση όλων των επιλέξιμων υποψηφίων.

Το πρόγραμμα επανεγκατάστασης της ΕΕ που εγκρίθηκε τον Ιούλιο του 2015 αναμένεται να ολοκληρωθεί επιτυχώς, δεδομένου ότι τα κράτη μέλη και τα συνδεδεμένα κράτη Σένγκεν έχουν ήδη επανεγκαταστήσει 17 305 άτομα από τα 22 504 που συμφωνήθηκε. Στο πλαίσιο της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας, συνολικά 8 834 Σύριοιέχουν επανεγκατασταθεί από την Τουρκία στην ΕΕ έως σήμερα, συμπεριλαμβανομένων των 1 028 νέων μεταφορών από την τελευταία έκθεση. Συνολικά, 22 518 άτομα έχουν επανεγκατασταθεί στο πλαίσιο και των δύο προγραμμάτων επανεγκατάστασης σε επίπεδο ΕΕ από τη θέσπισή τους. Στις 4 Ιουλίου 2017, η Επιτροπή παρουσίασε μια νέα διαδικασία ανάληψης δεσμεύσεων σχετικά με την επανεγκατάσταση για το 2018, ώστε να διασφαλιστεί η συνέχεια των συλλογικών προσπαθειών επανεγκατάστασης μέχρι να εγκριθεί η πρόταση της Επιτροπής για ένα πλαίσιο της ΕΕ για την επανεγκατάσταση. Τα κράτη μέλη καλούνται να υποβάλουν τις δεσμεύσεις τους για το έτος 2018 έως τις 15 Σεπτεμβρίου 2017. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην επανεγκατάσταση από τη Βόρεια Αφρική και το Κέρας της Αφρικής, ενώ θα συνεχιστούν οι επανεγκαταστάσεις από την Τουρκία. Η Επιτροπή έχει δεσμεύσει 377,5 εκατ. ευρώ για τη στήριξη της μετεγκατάστασης τουλάχιστον 37 750 ατόμων (10 000 ευρώ ανά άτομο).

Η δήλωση ΕΕ-Τουρκίας συνεχίζει να αποφέρει απτά αποτελέσματα

Η δήλωση ΕΕ-Τουρκίας συνεχίζει να αποφέρει απτά αποτελέσματα και να διαδραματίζει καίριο ρόλο στη διασφάλιση αποτελεσματικής διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών κατά μήκος της διαδρομής της Ανατολικής Μεσογείου.

Παρά την ελαφρά αύξηση των αφίξεων κατά τους θερινούς μήνες, σύμφωνα με τις εποχιακές τάσεις που παρατηρήθηκαν για την ίδια περίοδο το 2016, ο αριθμός των ημερήσιων διελεύσεων από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά παρέμεινε χαμηλός από την τελευταία έκθεση στις 13 Ιουνίου, με 75 αφίξεις ημερησίως κατά μέσο όρο. Γενικά, οι αφίξεις μειώθηκαν κατά 97% αφότου η δήλωση άρχισε να εφαρμόζεται και η σημαντική πτώση του αριθμού των θανάτων στο Αιγαίο διατηρήθηκε. Ωστόσο, εξακολουθούν να απαιτούνται σημαντικές πρόσθετες προσπάθειες προκειμένου να μειωθεί ο αριθμός των συσσωρευμένων αιτήσεων ασύλου και να αντιμετωπιστεί η ανεπαρκής ικανότητα διεκπεραίωσης των αιτήσεων και κράτησης πριν από την επιστροφή, στην Ελλάδα, με στόχο την αύξηση των επιστροφών. Συνολικά, 1 896 παράτυποι μετανάστες έχουν επιστρέψει στην Τουρκία από την ημερομηνία υπογραφής της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας. Σημειώθηκε επίσης πρόοδος σε άλλους τομείς της δήλωσης, καθώς η Επιτροπή επιτάχυνε τις προσπάθειές της για την παροχή χρηματοδοτικής στήριξης στο πλαίσιο της Διευκόλυνσης για τους Πρόσφυγες στην Τουρκία. Από τα 3 δισ. ευρώ που χορηγήθηκαν ως χρηματοδότηση για την περίοδο 2016-2017, έχουν ήδη υπογραφεί συμβάσεις για συνολικό ποσό ύψους 1,66 δισ. ευρώ και οι εκταμιεύσεις αυξήθηκαν σε 838 εκατ. ευρώ. Ο αριθμός των ευάλωτων προσφύγων που υποστηρίζονται από το κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας έκτακτης ανάγκης αυξήθηκε γρήγορα από 600 000 σε 860 000 άτομα και αναμένεται να ανέλθει σε 1,3 εκατ. πρόσφυγες έως τα τέλη του 2017.

Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή — απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες για την επιστροφή

Η ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής συνεχίστηκε τους τελευταίους μήνες με δύο πρόσθετες επιχειρήσεις με σκοπό την παροχή βοήθειας στην Ισπανία στη Δυτική Μεσόγειο. Έτσι, ο συνολικός αριθμός των αξιωματικών του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής που επί του παρόντος υποστηρίζει επί τόπου τα κράτη μέλη ανέρχεται σε 1 700. Ωστόσο, εξακολουθούν να υφίστανται κενά όσον αφορά την ανάπτυξή του και δεν έχουν γίνει νέες συνεισφορές εξοπλισμού στις εφεδρείες ταχείας αντίδρασης από τον Απρίλιο του 2017. Τα κράτη μέλη πρέπει να εκπληρώσουν επειγόντως τις δεσμεύσεις τους και να καλύψουν τα εναπομένοντα κενά, ώστε να εξασφαλιστεί η αποτελεσματική διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ.

Ο Οργανισμός έχει ολοκληρώσει αξιολογήσεις τρωτότητας για ορισμένα κράτη μέλη και οι εθνικές αρχές πρέπει πλέον να εξασφαλίσουν την έγκαιρη εφαρμογή των παρεχόμενων συστάσεων. Ο Οργανισμός έχει επίσης υποστηρίξει 193 επιχειρήσεις επιστροφής για 8 606 παράνομα διαμένοντες υπηκόους τρίτων χωρών, αριθμός που αντιπροσωπεύει αύξηση κατά 160% και πλέον στις επιχειρήσεις επιστροφής σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2016. Ωστόσο, το πλήρες φάσμα των δυνατοτήτων του Οργανισμού δεν χρησιμοποιείται ακόμα από τα κράτη μέλη και χρειάζονται περαιτέρω προσπάθειες για να αναλάβει πλήρως τη διευρυμένη εντολή του στον τομέα της επιστροφής. Ο Οργανισμός και τα κράτη μέλη πρέπει να συνεργαστούν για την καλύτερη ευθυγράμμιση των δραστηριοτήτων επιστροφής και την πλήρη αξιοποίηση των ενισχυμένων μέσων και εργαλείων που διαθέτει ο Οργανισμός.

Πλαίσιο εταιρικής σχέσης και διαδρομή της Κεντρικής Μεσογείου — σημάδια μείωσης των αφίξεων

Τα μέτρα που τέθηκαν σε εφαρμογή κατά μήκος της διαδρομής της Κεντρικής Μεσογείου και με τους εταίρους στην Αφρική αρχίζουν να αποφέρουν αποτελέσματα. Ο αριθμός των θανάτων στη θάλασσα υποχώρησε σημαντικά κατά τους θερινούς μήνες, παράλληλα με τη σημαντική μείωση του αριθμού των μεταναστών που διέρχονται μέσω της διαδρομής της Κεντρικής Μεσογείου. Χάρη στις προσπάθειες της ΕΕ συνεχίζεται η διάσωση ζωών, η εξάρθρωση του επιχειρηματικού μοντέλου των διακινητών και των δουλεμπόρων, η καταπολέμηση των βαθύτερων αιτίων της μετανάστευσης και η συνεργασία στο πλαίσιο εταιρικής σχέσης με τρίτες χώρες, με παράλληλο σεβασμό των ευρωπαϊκών αξιών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η εφαρμογή πρέπει να συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό και την ίδια ένταση για το σχέδιο δράσης σχετικά με τα μέτρα στήριξης για την Ιταλία (που εγκρίθηκε στις 4 Ιουλίου 2017) και μετά τη σύσταση της Ομάδας Επαφής για την οδό της Κεντρικής Μεσογείου και τη διάσκεψη του Παρισιού της 28ης Αυγούστου 2017. Μπορείτε να βρείτε το πλήρες δελτίο Τύπου εδώ (στα αγγλικά + γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά).

Περισσότερα εδώ.