– Μιλώντας στο «ΘΕΜΑ» για την τρίτη αξιολόγηση ο Επίτροπος Μοσκοβισί είπε (25.06.2017) ότι απαιτούνται «λίγα» με όρους «δημοσιονομικών μέτρων με δεδομένο ότι το πακέτο των μέτρων που έχει υιοθετηθεί είναι επαρκές ώστε η Ελλάδα να επιτύχει και να διατηρήσει τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,5% του ΑΕΠ». Σημαίνει αυτό ότι πρέπει να περιμένουμε νέα μέτρα για το 2018;

Πριν περάσουμε στο τι μέλλει γενέσθαι, επιτρέψτε μου μια στιγμή να σταθώ σε ποιο σημείο βρισκόμαστε τώρα.

Ολοκληρώθηκε η 2^η αξιολόγηση – με μέτρα ομολογουμένως σκληρά για πολλούς. Η αξιολόγηση αυτή οδήγησε στην έγκριση εκταμίευσης της δόσης των 8,5 δις. Το Eurogroup  ανέπτυξε με μεγαλύτερη σαφήνεια ορισμένα μέτρα για το χρέος. Το ΔΝΤ αποφάσισε καταρχήν να συμμετάσχει στο πρόγραμμα, γεγονός που αυξάνει την αξιοπιστία της συντελούμενης προσαρμογής. Πραγματοποιήθηκε έξοδος στις αγορές. Το Fitch αναβάθμισε τη χώρα. Παράλληλα, η Κομισιόν εξέδωσε σύσταση εξόδου της Ελλάδας από τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Πρόκειται για μια αλυσιδωτή αντίδραση που συμβάλλει στην δημιουργία καλύτερων προοπτικών, σταθεροποίησης και ανάπτυξης. Αυτό το οφείλουμε σε όλους τους Έλληνες που κατέβαλαν τεράστιες προσπάθειες όλα αυτά τα χρόνια, από το 2009 όταν το έλλειμμα βρισκόταν στο 15% και τώρα πλέον μιλάμε για πλεόνασμα. Η προσπάθεια αυτή ήταν διαχρονική και συνετέλεσαν σε αυτή όλες οι ελληνικές πολιτικές δυνάμεις του ευρωπαϊκού τόξου.

Οι επόμενοι 12 μήνες είναι οι πιο σημαντικοί από την εποχή που μπήκαμε στην κρίση καθώς το τρίτο μνημόνιο λήγει του Αύγουστο του 2018. Μπορεί η Ελλάδα να πετύχει. Χρειάζεται να ενταθεί το αίσθημα “ιδιοκτησίας” του προγράμματος και να οικοδομηθεί κλίμα πολιτικής συνεννόησης. Πρέπει επίσης να χαρτογραφηθεί ένα εθνικό σχέδιο ανάπτυξης που να θέτει τους στόχους της χώρας μας για την μετά το Μνημόνιο επερχόμενη εποχή. Και πάνω απ’ όλα η Ελλάδα πρέπει να συνεχίσει στην πορεία της υλοποίησης των συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων.

– Ποιά είναι τα βασικά θέματα της τρίτης αξιολόγησης από τη σκοπιά της Κομισιόν και πότε πρέπει να ολοκληρωθεί;

Η τρίτη αξιολόγηση δεν είναι business as usual, δεν είναι μία από τις πολλές αξιολογήσεις, καθώς συνδέεται άμεσα με την ομαλή ολοκλήρωση του προγράμματος για επιτυχημένη έξοδο στις αγορές. Οι δημοσιονομικοί στόχοι πρέπει να γίνουν σεβαστοί. Όμως ο καθοριστικός παράγοντας είναι η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων. Η ψήφιση είναι ένα πράγμα, αλλά η εφαρμογή είναι άλλο και είναι εξίσου σημαντική. Εάν φρενάρουμε τις μεταρρυθμίσεις θα είναι λάθος, όμως δεν διαφαίνεται κάποια τέτοια διάθεση. Πρέπει να ολοκληρώσουμε με επιτυχία ό,τι έχουμε ξεκινήσει. Οι νόμοι πρέπει να γίνουν πράξη, ώστε οι πολίτες να δουν απτά αποτελέσματα και βελτίωση της καθημερινότητάς τους και οι αγορές να διαπιστώσουν την προσήλωσή μας στις μεταρρυθμίσεις. Έτσι, πρέπει να υλοποιηθούν μέτρα για την ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού τομέα, τη μεταρρύθμιση του τομέα της ενέργειας και της δημόσιας διοίκησης, και την υλοποίηση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων. Η εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος είναι εξίσου σημαντική καθώς είναι απαραίτητο να χτίσουμε ένα σύγχρονο σύστημα κοινωνικής προστασίας για τους Έλληνες πολίτες.

– Πολύς λόγος γίνεται για το τι θα συμβεί τον Αύγουστο του 2018. Μπορούμε να περιμένουμε το λεγόμενο cleanexit, δηλαδή την έξοδο από το μνημόνιο χωρίς Προληπτική Πιστωτική Γραμμή όπως αυτή που είχε προβλεφθεί για την έξοδο από το Μνημόνιο 2 στο τέλος του 2014;

Η έξοδος πρέπει να προετοιμαστεί πολύ προσεκτικά ώστε να είναι και η καλύτερη δυνατή. Η Ελλάδα, τα μέλη της ευρωζώνης και οι θεσμοί πρέπει να έχουν ένα κοινό όραμα και να προετοιμαστούν από κοινού με σοβαρότητα. Κλειδί στην όλη διαδικασία αποτελεί πάντα η εφαρμογή της συμφωνίας- εκατέρωθεν βεβαίως.

Η Ελλάδα βρίσκεται τώρα σε σταυροδρόμι. Στόχος είναι η αποκατάσταση της αξιοπιστίας, η επιστροφή της κανονικότητας και η έξοδος από το πρόγραμμα μιας Ελλάδας, ισότιμου μέλους της ευρωζώνης. Για να γίνει αυτό πρέπει να πείσουμε τις αγορές ώστε να επιτύχουμε χαμηλό επιτόκιο. Και ένα σαφές πλαίσιο για ασφαλή πορεία μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος θα συμβάλλει ακριβώς σε αυτό, όπως συνέβη και με τις άλλες χώρες που βγήκαν από ανάλογα προγράμματα. Τα συγκεκριμένα στοιχεία ενός τέτοιου πλαισίου θα συζητηθούν επισταμένως με τους θεσμούς και τα μέλη της ευρωζώνης ώστε να είναι το πιο ενδεδειγμένο και να βοηθήσει την Ελλάδα όταν θα βγει στο ανοιχτό πέλαγος.

– Το βράδυ του δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου του 2015 υπήρξατε παραλήπτης του μηνύματος ότι οι Ευρωπαίοι μελετούν διπλή Σύνοδο Κορυφής με στόχο την διπλή έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη και την ΕΕ. Θα ήθελα να μου πείτε πως μπορεί να συμβιβάσει κανείς τις δύο ιδιότητες -του Έλληνα πολίτη και του Ευρωπαίου αξιωματούχου- σε στιγμές σαν κι αυτές κι αν αυτά που έχουμε μάθει είναι όλα όσα συνέβησαν.

Ποτέ δεν αντιμετώπισα πρόβλημα συμβιβασμού αυτών των δύο ιδιοτήτων. Και αυτό διότι ο εργοδότης μου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ποτέ δεν με έφερε αντιμέτωπο με τον πατριωτισμό μου! Άλλωστε αν είχε συμβεί κάτι τέτοιο, θα είχα αποφασίσει να παραιτηθώ. Και δεν αναφέρομαι μόνο στο καλοκαίρι του 2015 καθώς δύσκολες στιγμές, στιγμές που βαδίσαμε στην κόψη του ξυραφιού, υπήρξαν αρκετές … και πριν το 2015. Πάντα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπάθησε να οδηγήσει τους συνομιλητές της στην εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση στις σωστές αποφάσεις. Και πολλές φορές λειτούργησε αναπόφευκτα ως ένα δυσάρεστο reality check, για να αντιμετωπίσει η Ελλάδα την πραγματικότητα και να μην οδηγηθεί σε περιπέτειες.

– Όταν ανακοινώθηκε το «πακέτο Γιούνκερ» το 2015 η αρχική εντύπωση ήταν ότι αφορούσε χρηματοδότηση 35 δισ. ευρώ. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι το ποσό που έχει αξιοποιηθεί από το «επενδυτικό σχέδιο Γιούνκερ» είναι 1,2 δισ. ευρώ. Δεν είναι κάπως μικρό, ακόμη κι αν δεν μπορεί να συγκριθεί ευθέως με το γενικό πλαίσιο των 35 δισ.; 

Πρόκειται για μια συνήθη σύγχυση δύο διαφορετικών πραγμάτων των οποίων ο κοινός παρονομαστής είναι ότι και τα δύον είναι πρωτοβουλίες του Προέδρου Γιούνκερ.

Το λεγόμενο ” πακέτο Γιούνκερ”, τα 35 δις στα οποία αναφέρεστε, αφορά στις επιδοτήσεις ΕΣΠΑ (περίπου 20δις €) καθώς και τις γεωργικές επιδοτήσεις (περίπου 15δις€) , που έχει να λάβει η χώρα μας έως το 2020. Η απορρόφηση κονδυλίων από την Ελλάδα σε αυτό το πλαίσιο είναι πολύ καλή.

Το “επενδυτικό σχέδιο Γιούνκερ” που υλοποιείται μέσω του “ΕΤΣΕ”, του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων, είναι δάνεια. Είναι μια τελείως διαφορετική πηγή χρηματοδότησης.

Το “επενδυτικό σχέδιο Γιούνκερ” απευθύνεται κυρίως σε μεσαίας και μεγάλης κεφαλαιοποίησης εταιρείες και δεν έχει εθνικές ποσοστώσεις (όπως έχει το ΕΣΠΑ). Δεδομένου ότι η συντριπτική πλειοψηφία  των ελληνικών επιχειρήσεων είναι μικρές και πολύ μικρές (πάνω από το 90%), η επίδοση τους στο ΕΤΣΕ  θεωρείται ιδιαίτερα καλή. Το 1,2 δις που οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν απορροφήσει έως σήμερα, μπορεί να οδηγήσει σε επενδύσεις 3,7 δις ενώ τα ευρωπαϊκά κονδύλια, εν πολλοίς αναπληρώνουν, το δυσχερή τραπεζικό δανεισμό. Επιπλέον, έχουμε και ” μόχλευση” κεφαλαίων  με παρεμβολή του τραπεζικού τομέα, γεγονός που εξασφαλίζει περαιτέρω διείσδυση των προνομιακών αυτών δανείων στην ελληνική οικονομία.

– Στο τέλος Νοεμβρίου ολοκληρώνετε τη θητεία σας ως επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα. Ζήσατε την κρίση από την αρχή και θέλω μια απάντηση στο ερώτημα γιατί η Ελλάδα, σε αντίθεση με την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Κύπρο δεν έχει καταφέρει ακόμη να βγει από τα μνημόνια;

Για μένα είναι σαφές. Καθυστερούμε να απαλλαγούμε από τα μνημόνια όχι μόνο διότι η κρίση στην Ελλάδα ήταν πολύ πιο βαθιά σε σχέση με των άλλων χωρών αλλά και  διότι δεν υπήρξε πολιτική συναίνεση. Δεν υπήρξε μια πολιτική συμφωνία και συνεννόηση από όλα τα κόμματα ώστε να βάλουν για λίγα χρόνια στην άκρη τις διαφορές τους “για να τελειώνουμε”, όπως έγινε στις άλλες χώρες. Επιπλέον, με παλινωδίες και μη έγκαιρη εφαρμογή όσων έπρεπε, ανέβηκε ο λογαριασμός για τους πολίτες.

Στην Ευρώπη όλες οι χώρες είναι πλέον σε πορεία ανάπτυξης. Η Ελλάδα τώρα αρχίζει να ανακάμπτει. Παράλληλα η απόφαση των Βρετανών για Brexit φαίνεται να λειτούργησε μάλλον … συγκολλητικά και προς το συμφέρον της Ένωσης. Η Ευρώπη δεν μας εγκατέλειψε ποτέ. Έχω όμως την αίσθηση ότι άλλες ευκαιρίες δύσκολα θα μας δοθούν. Ας εκμεταλλευτούμε τη συγκυρία. Το οφείλουν οι πολιτικοί μας στον Ελληνικό λαό που χρόνια τώρα ματώνει.

Η συνέντευξη στο διαδίκτυο: http://www.protothema.gr/economy/article/710554/panos-karvounis-i-triti-axiologisi-den-einai-business-as-usual/

Περισσότερα εδώ.